Rodzaje zniżek na komunikację miejską i ich wysokość w dużym stopniu zależy od decyzji danej rady miasta czy gminy. W całym kraju obowiązują jednak ulgi ustawowe, które muszą być przez przewoźników stosowane obligatoryjnie.

Komunikacja miejska organizowana jest w granicach administracyjnych miasta lub też miasta oraz gminy, i to właśnie te jednostki ją finansują. Tak więc to rady poszczególnych miast (lub gmin) decydują o zakresie ulg przyznanych pasażerom, dlatego różnią się one w zależności od miejscowości.

Jednak w praktyce samorządy zazwyczaj powtarzają ulgi podstawowe, gwarantowane ustawowo na terenie całego kraju w dwóch stawkach: 100 procent i 50 procent.

Do bezpłatnych przejazdów komunikacją miejską na terenie całej Polski są uprawnieni:

  • posłowie i senatorowie RP,
  • inwalidzi wojenni i wojskowi oraz ich opiekunowie - chodzi tylko o I grupę inwalidztwa,
  • uczniowie realizujący obowiązek szkolny w szkołach specjalnych oraz ich opiekunowie w przejazdach z miejsca zamieszkania do szkoły,
  • cywilne niewidome ofiary działań wojennych.

Samorządy zazwyczaj całkowicie z opłat za bilety zwalniają dodatkowo:

  • dzieci w wieku do lat 4,
  • niepełnosprawne dzieci i młodzież z ich opiekunami w drodze do szkoły/przedszkola i z powrotem;
  • osoby niewidome,
  • osoby, które ukończyły 70 rok życia,
  • policjantów i strażników miejskich podczas wykonywania czynności służbowych.

Do przejazdów na terenie całego kraju z ulgą 50-procentową ustawowo uprawnieni są natomiast:

  • kombatanci lub osoby zajmujące się działalnością równorzędną z działalnością kombatancką oraz niektóre osoby będące ofiarami represji wojennych i okresu powojennego,
  • studenci - ustawa gwarantuje im zniżkę bez względu na wiek, ale rady miast/gmin wprowadzają często dodatkowe kryteria, zazwyczaj barierę 26. roku życia,
  • słuchacze kolegiów nauczycielskich i nauczycielskich kolegiów języków obcych oraz kolegiów pracowników służb społecznych.

Samorządy często obniżają bilety o połowę także:

  • dzieciom od lat 4 do ukończenia 7 roku życia,
  • dzieciom i młodzieży szkół podstawowych, gimnazjalnych i szkół ponadgimnazjalnych,
  • uczniom i studentom szkół zagranicznych,
  • doktorantom,
  • bezrobotnym,
  • rencistom,
  • emerytom po ukończeniu 60. roku życia.
Osoby, które chcą skorzystać z darmowych lub ulgowych przejazdów komunikacją miejską, muszą mieć przy sobie dokument potwierdzający prawo do zniżki - zazwyczaj jest to dowód tożsamości potwierdzający wiek jego posiadacza czy legitymacja wydana przez właściwy organ.

Podstawa prawna

Ustawowe ulgi regulują różne, niezależne od siebie akty prawne: Ustawa z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora z 2003 r. z późn. zm., Ustawa z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin, Dz. U. Nr 9, poz. 87 z 2002 r. z późn. zm., Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym, Dz. U. Nr 164, poz. 1365 z późn. zm., Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty; Dz. U. Nr 256, poz. 2572 z 2004 r. z późn. zm., Ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego, Dz. U. Nr 42, poz. 371 z 2002 r. z późn. zm.