Zwolniony bezprawnie pracownik może domagać się od pracodawcy albo odszkodowania, albo przywrócenia do pracy. Co to oznacza?

Osoba, która uważa, że została bezprawnie zwolniona z pracy, może wnieść do sądu pracy odwołanie od wypowiedzenia w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania.

Jeżeli postępowanie zakończy się przed upływem okresu wypowiedzenia, a sąd ustali, że wypowiedzenie umowy zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy, sąd może orzec o jego bezskuteczności. W przypadku, gdy umowa uległa już rozwiązaniu, sąd może przyznać poszkodowanemu pracownikowi odszkodowanie lub właśnie przywrócić go do pracy na poprzednich warunkach.

Na jakie odszkodowanie może liczyć niesłusznie zwolniony pracownik?>>

O ile w sprawie orzekał sąd II instancji (okręgowy albo apelacyjny), wyrok taki jest prawomocny z dniem wydania.

Przywrócenie do pracy

Od momentu uprawomocnienia się wyroku pracownik ma 7 dni na zgłoszenie pracodawcy gotowości do podjęcia pracy. Terminu tego nie można przekroczyć, bowiem wtedy pracodawca może odmówić ponownego zatrudnienia pracownika (chyba, że nastąpiło to z przyczyn od niego niezależnych). Ważne jest samo zgłoszenie gotowości do wykonywania pracy w sensie prawnym, czyli przede wszystkim chodzi o złożenie oświadczenia o woli kontynuowania stosunku pracy, nawet w sytuacji, gdy pracownik fizycznie nie jest w stanie przystąpić do świadczenia pracy (na przykład z powodu choroby), tym samym nie jest również wymagane faktyczne podjęcie pracy.

Jeśli pracownik dopełni niezbędnych formalności, pracodawca nie może odmówić przyjęcia go z powrotem do pracy. Ponadto stosunek pracy odnawia się na mocy wyroku sądu, przywrócenie nie wiąże się więc z koniecznością zawierania nowej umowy.

Przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach oznacza przy tym dopuszczenie pracownika do wykonywania zadań, którymi zajmował się w ramach swoich obowiązków przed zwolnieniem, ale nie jest to równoznaczne z odzyskaniem przez daną osobę poprzedniego stanowiska, które mogło na przykład w międzyczasie w wyniku reorganizacji zostać zlikwidowane. Pracodawca może takiego pracownika skierować do innej pracy na 3 miesiące w roku kalendarzowym, a w przypadku, gdy ten odmówi, ma prawo wręczyć mu wypowiedzenie zmieniające warunki pracy i płacy.

Wynagrodzenie za czas bez pracy

Pracownikowi, który podjął pracę po przywróceniu, przysługuje wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 2 miesiące, a gdy okres wypowiedzenia wynosił 3 miesiące - nie więcej niż za 1 miesiąc.

Pracownikom w okresie ochrony przedemerytalnej, w czasie ciąży lub urlopu macierzyńskiego wynagrodzenie przysługuje za cały okres pozostawania bez pracy. Dotyczy to także ojców wychowujących dziecko w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego albo gdy rozwiązanie umowy o pracę podlega ograniczeniu z mocy przepisu szczególnego.

Okres bez pracy, za który przyznano wynagrodzenie, wlicza się do okresu zatrudnienia przywróconego pracownika. Jednak za czas między rozwiązaniem stosunku pracy a ponownym jej podjęciem pracownik nie nabywa prawa do urlopu wypoczynkowego.

Powyższe zasady obowiązują tylko w wypadku umowy na czas nieokreślony. Jeżeli pracodawca z naruszeniem przepisów rozwiązał umowę na okres próbny, na czas określony, lub na czas wykonywania określonej pracy, pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie, chyba, że chodziło o tego typu kontrakt z pracownikiem w okresie ciąży, urlopu macierzyńskiego lub w okresie ochrony przed zwolnieniem - wtedy stosuje się przepisy takie jak w wypadku umowy o pracę na czas nieokreślony.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.)