Nieuczciwym podatnikom w tym roku grożą wyższe kary grzywny, ale czyny zabronione częściej będą kwalifikowane jako wykroczenie.
Podwyżka minimalnego wynagrodzenia w 2012 r. do 1500 zł (z 1386 zł w roku ubiegłym) ma istotne skutki na gruncie odpowiedzialności karnej skarbowej. Wskaźnik ten wpływa na wielkość grzywny za wykroczenia i przestępstwa skarbowe, a także stanowi podstawę do rozróżnienia niektórych wykroczeń od przestępstw.
Wyższe kary
Karą za wykroczenie skarbowe jest grzywna określona kwotowo, wymierzana w granicach od jednej dziesiątej do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia. Obecnie jest to zatem od 150 zł do 30 000 zł.
– W przypadku wykroczeń najniższa grzywna wzrosła w stosunku do ubiegłego roku o ok. 12 zł, natomiast najwyższa o ok. 2200 zł – mówi Jarosław Ziobrowski, prawnik w WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr.
Grzywna za wykroczenie wynosi od 150 zł do 30 000 zł, a najwyższy mandat – 3000 zł. Natomiast grzywna za przestępstwo waha się w granicach od 500 zł do 14 400 000 zł
Mandatem karnym można natomiast nałożyć grzywnę do 3000 zł (podwójna wysokość minimalnego wynagrodzenia). W ubiegłym roku było to 2772 zł.
Minimalne wynagrodzenie wpływa także na wysokość stawki dziennej grzywny za przestępstwo skarbowe. Stawka dzienna nie może być niższa od jednej trzydziestej części minimalnego wynagrodzenia ani też przekraczać jej czterystukrotności. Zatem minimalna i maksymalna stawka dzienna wynoszą w tym roku: 50 zł i 20 000 zł, co oznacza, że najniższa i najwyższa kara grzywny za przestępstwo to 500 zł i 14 400 000 zł (najniższa liczba stawek wynosi 10, najwyższa – 720).
Ustawowy próg
Wzrost płacy minimalnej skutkuje także zwiększeniem ustawowego progu między wykroczeniem, a przestępstwem skarbowym. Próg ten wyznacza kwota równa pięciokrotności minimalnego wynagrodzenia w czasie popełnienia czynu zabronionego, a więc w tym roku wynosi 7500 zł (o 570 więcej niż w roku ubiegłym).
– Jeżeli wartość uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności nie przekracza tej kwoty, określony czyn może stanowić jedynie wykroczenie skarbowe – tłumaczy Jarosław Ziobrowski.
Wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę może spowodować zmniejszenie się liczby przestępstw skarbowych, ale też zwiększyć wpływy Skarbu Państwa z tytułu orzekania grzywien. W praktyce zatem w 2012 r. podatnicy lub płatnicy częściej mogą ponosić łagodniejszą karę przewidzianą dla wykroczeń skarbowych.
Osoby, które uchylają się od opodatkowania, zatają prowadzenie działalności gospodarczej, nierzetelnie prowadzą księgi lub nie wystawiają faktur VAT, będą mogły zostać pociągnięte do odpowiedzialności za wykroczenie, a nie przestępstwo – wymienia Jarosław Ziobrowski.
Powstaje pytanie, jak zakwalifikować czyn popełniony w 2011 r., gdy kara wymierzana jest już w tym roku. Andrzej Ossowski, adwokat z kancelarii A. Ossowski wskazuje, że zwiększenie wysokości minimalnego wynagrodzenia może w niektórych wypadkach skutkować tym, że w momencie orzekania czyn kwalifikowany wcześniej jako przestępstwo skarbowe stanowić będzie tylko wykroczenie skarbowe.
Ekspert wyjaśnia, że jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia czynu, stosuje się ustawę nową, jednak należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy.
