Kluczem do dobrej i mądrej rewitalizacji są ludzie – samorządowcy, inwestorzy i lokalni mieszkańcy.
Bardzo często rewitalizacja utożsamiana jest z remontem zaniedbanych dzielnic, terenów powojskowych czy poprzemysłowych. To spore uproszczenie. Nie mniej ważne, o ile nie najważniejsze, są działania społeczne. - Udane procesy rewitalizacyjne nie mogą istnieć bez obywateli. Poczucie przywiązania do miasta jest bardzo istotne, zwłaszcza na obszarach zdegradowanych, gdzie rewitalizacja w szczególnym stopniu potrzebuje aktywności oddolnej. O kompleksowość projektów muszą dbać ich realizatorzy – podkreśla Stanisław Krakowski z Ministerstwa Rozwoju.
Aby skoordynować projekty i nadać im właściwy kierunek opracowany zostanie Narodowy Plan Rewitalizacji, do którego na razie gotowe są założenia. Każda gmina stworzy z kolei własny program lokalny. Środki na realizację pochodzą między innymi z Funduszy Europejskich. Około 22 mld zł możliwe jest do wykorzystania z programów regionalnych i krajowych. Swój wkład wniosą też gminy oraz podmioty prywatne, które włączą się w ten proces.
Projekty w całej Polsce
W zeszłym roku Ministerstwo Rozwoju wybrało do dofinansowania 20 projektów polegających na przygotowaniu programów rewitalizacji i wypracowaniu modeli jej przeprowadzenia przez gminy, a 57 zostało w tej dziedzinie przeszkolonych. Powstaną w ten sposób propozycje kompleksowych działań, które będą stanowiły pewnego rodzaju wzorzec dla pozostałych polskich samorządów lokalnych czy prywatnych inwestorów. Gminy korzystające z dotacji są bowiem zobowiązane do upowszechniania wypracowanych rozwiązań oraz promocji dobrych praktyk wśród innych miast, reprezentantów świata biznesu, kultury czy rekreacji. Wszystkie te grupy w połączeniu ze społecznością lokalną rewitalizowanych terenów, mogą mieć istotny wpływ na ostateczny kształt i efekty realizowanych przedsięwzięć.
Docelowo program rewitalizacji powinna mieć każda gmina w Polsce, która zidentyfikuje na swoim terenie obszary zdegradowane. Poza funkcją strategiczną są one również wskazówką dla potencjalnych inwestorów, którzy mogą być zainteresowani włączeniem się w realizację projektów gminnych czy też zgłaszaniem własnych inicjatyw. Wraz z uzyskaniem nowego oblicza na rewitalizowanych obszarach powinny pojawić się m.in. warunki dla rozwoju działalności gospodarczej i społecznej. Mogą być tam świadczone różnego rodzaju usługi – począwszy od gastronomicznych, hotelowych, rozrywkowych aż po centra biurowe czy handlowe. Mieszkańcy powinni być zachęcani do aktywnego udziału w kreowaniu nowego otoczenia, na przykład poprzez wsparcie w zakładaniu przedsiębiorstw społecznych.
Pieniądze z różnych źródeł
Środki na realizację programów rewitalizacji będą pochodzić z różnych źródeł. Z reguły nie będą to programy czy działania kierowane wyłącznie na projekty związane z rewitalizacją. Raczej odwrotnie – w zależności od potrzeb wynikających z przyjętego planu, gminy, organizacje pozarządowe, przedsiębiorcy czy inne zainteresowane podmioty będą mogły ubiegać się o dofinansowanie konkretnych przedsięwzięć z programów ogólnodostępnych, ukierunkowanych na dany rodzaj inwestycji. W poszczególnych programach występują jedynie preferencje dla wsparcia działań rewitalizacyjnych w postaci dodatkowych punktów/konkursów celowanych/dofinansowania w trybie pozakonkursowym.
OFF Piotrkowska Center w Łodzi, projekt zarządzany przez OPG Property Professionals
Jakie kwoty i na co

Szacunkowo w poszczególnych obszarach wsparcia z Funduszy Europejskich na rewitalizację zostaną przeznaczone środki w następujących kwotach:

● technologie informacyjno-komunikacyjne (wsparcie jako element szerszych przedsięwzięć na rewitalizowanych obszarach) – ok. 200 mln euro,

● gospodarka niskoemisyjna – ok. 1,7 mld euro,

● środowisko i kultura – ok. 600 mln euro,

● transport – ok. 300 mln euro,

● rynek pracy i przedsiębiorczość – ok. 2 mld euro,

● włączenie społeczne, w tym dostęp do usług publicznych– ok. 2 mld euro,

● e dukacja – ok. 200 mln euro.

PROJEKT JEST WSPÓŁFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW FUNDUSZU SPÓJNOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ

Więcej bezpłatnych informacji znajdziesz na www.funduszeeuropejskie.gov.pl oraz w Punktach Informacyjnych Funduszy Europejskich.

Monika Niewinowska