Subskrybuj nas na Youtube
Zdaniem ekspertów Instytutu na rzecz Kultury Prawnej "Ordo Iuris", dynamicznie rozwijająca się w ostatnich latach praktyka medyczna wyprzedza obowiązujące przepisy i prowadzi do sytuacji, w których "dziecko nienarodzone staje się de facto pacjentem przez to, że jest ono odbiorcą świadczeń medycznych".
Jak przypomniał podczas konferencji prasowej koordynator Centrum Bioetyki Ordo Iuris Błażej Kmieciak, w 2018 r. minie 10 lat od uchwalenia ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Przekonywał, że konieczne jest wprowadzenie zmian w przepisach, po to by dziecko poczęte zostało objęte ochroną prawa medycznego, karnego i cywilnego.
Prezes Ordo Iuris mec. Jerzy Kwaśniewski, przywołał m.in. przepis ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka, według którego "dzieckiem jest każda istota ludzka od poczęcia do osiągnięcia pełnoletności".
"Definicja pacjenta powinna uwzględniać również pacjenta w okresie prenatalnym. W wypadku dziecka poczętego, po pierwsze, mówimy o prawie do świadczeń medycznych, po drugie, o prawie do poszanowania prywatności i godności, prawie do dokumentacji medycznej, które pozwala na szczegółowe obserwowanie procesu diagnostyki i leczenia" - powiedział Kwaśniewski.
Projekt nowelizacji ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta zaproponowany przez Ordo Iuris doprecyzowuje definicję pacjenta, uwzględniając w niej "człowieka na prenatalnym etapie rozwoju".
"Nie będzie zatem wątpliwości, że pacjentem jest każda osoba zwracająca się o udzielenie świadczeń zdrowotnych lub korzystająca ze świadczeń zdrowotnych - również w okresie prenatalnym" - wskazano w uzasadnieniu projektu.
Nowelizacja reguluje ponadto przepisy o prawach kobiety w ciąży, m.in. o prawie do informacji. Zobowiązuje ministra zdrowia do wydania rozporządzenia, w którym w sposób szczególny należy wskazać:
- zakres wiedzy, jaką rodzice powinni otrzymać ze strony eksperta medycznego
- zakres informacji, jakie należy przekazać rodzicom w przypadku niekorzystnych rokowań w stosunku do dalszego trwania ciąży, odnośnie do działań związanych z prenatalną diagnozą i leczeniem
- instytucje, specjalistów odpowiedzialnych za pomoc w chwili, w której urodzi się dziecko obarczone schorzeniem wymagającym leczenia lub rehabilitacji
- instytucje udzielające pomocy medycznej oraz socjalnej w chwili, w której rodzice otrzymają diagnozę letalną (śmiertelną) odnoszącą się do ich dziecka.
Zaproponowano także zmiany w ustawie o działalności leczniczej, by doprecyzować pojęcie "pacjenta", oraz rozszerzyć definicję "świadczeń zdrowotnych" o "działanie lecznicze wynikające z procesu diagnozy i terapii podejmowane wobec matki i dziecka poczętego".
Jak podkreślono w uzasadnieniu, beneficjentami świadczeń zdrowotnych udzielanych w trakcie ciąży są zarówno matka, jak i dziecko. W obecnym stanie prawnym wyłącznie matka dziecka uznawana jest za pacjenta i tylko jej przysługują gwarancje praw pacjenta.
W opinii Ordo Iuris, projekt ustawy wyeliminuje z systemu prawnego przepisy dyskryminujące dzieci niepełnosprawne oraz nieuleczanie chore, jak również wprowadza przepisy prowadzące do większego upodmiotowienia w prawie polskim dziecka nienarodzonego jako osoby i pacjenta.