Zanim wybierzesz się na narty lub na wycieczkę w góry. Poradnik prawny

Ustawa określa:
• jakie podmioty są uprawnione do wykonywania ratownictwa górskiego i ratownictwa na zorganizowanych terenach narciarskich,
• obowiązki osób przebywających w górach oraz na zorganizowanych terenach narciarskich, a w szczególności uprawiających sport, rekreację lub turystykę;
• podmioty odpowiedzialne za zapewnienie bezpieczeństwa osobom przebywającym w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich;
• warunki bezpieczeństwa osób przebywających w górach oraz na zorganizowanych terenach narciarskich, a w szczególności uprawiających tam sport, rekreację lub turystykę;
• nadzór i kontrolę nad ratownictwem górskim.

1. Kto odpowiada za bezpieczeństwo turysty w górach?

Ustawa określa, że za bezpieczeństwo w górach i stokach narciarskich odpowiedzialny jest minister spraw wewnętrznych, organy jednostek samorządu terytorialnego, na terenie których wykonywane jest ratownictwo górskie, dyrekcji parków narodowych i krajobrazowych położonych na obszarze gór, a także do osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej prowadzących w górach zorganizowaną działalność w zakresie sportu, rekreacji lub turystyki.

Jednostki odpowiedzialne terytorialne za zapewnienie bezpieczeństwa powinny zapewniać:
• oznakowanie terenów, obiektów i urządzeń służących do uprawiania sportu, rekreacji lub turystyki;
• ustalić zasady korzystania z danego terenu, obiektu lub urządzenia;
• zapewnić podmiotom uprawnionym do wykonywania ratownictwa górskiego warunki do organizowania pomocy oraz ratowania osób, które uległy wypadkowi lub są narażone na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia;
• ogłaszać komunikaty lawinowe.

2. Obowiązki turysty na terenach górskich

Turysta winien pamiętać, by:

• zapoznać się z zasadami korzystania z danego terenu, obiektu lub urządzenia i ich przestrzegania;
• stosować się do znaków nakazu i zakazu umieszczanych na terenie użytkowanym turystycznie lub narciarsko
• dostosować plany swojej aktywności do umiejętności, i aktualnych warunków atmosferycznych, prognozy pogody, komunikatu lawinowego dla danego obszaru
• użytkować sprzęt odpowiedni do rodzaju podejmowanej aktywności, sprawny technicznie i zgodnie z jego przeznaczeniem i zasadami użycia.

3. Kto niesie pomoc podczas wypadku w górach

Podmiotami uprawnionymi do niesienia pomocy są:
• Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (GOPR) z siedzibą w Zakopane
• Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (TOPR) z siedzibą w Zakopane

Do przyjazdu TOPR lub GOPR udzielenie pomocy poszkodowanemu jest obowiązkiem świadka zdarzenia, regulowanym przez kodeks karny art. 162.

GOPR, TOPR zobowiązane są do podejmowania następujących działań ratowniczych:

• przyjęcia zgłoszenia o wypadku lub innym zdarzeniu;
• dotarcia na miejsce wypadku z wyposażeniem ratowniczym;
• udzielenia kwalifikowanej pierwszej pomocy;
• zabezpieczenia i ewakuacji osób przebywających w górach z terenów stanowiących zagrożenie dla życia i zdrowia;
• transportu osób, które uległy wypadkowi lub są narażone na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia do miejsca, gdzie jest możliwe podjęcie medycznych czynności ratunkowych przez jednostki systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego,
• uzgodnienia miejsca przekazania osoby, której udzielono pomocy w ramach działań ratowniczych, z dyspozytorem jednostki systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego;
• poszukiwania osób zaginionych w górach;
• transporcie zwłok z gór.

4. Obowiązki organizatorów terenów narciarskich

Ustawa nakłada także obowiązki szczególne na organizatorów terenów narciarskich polegające na:

• przygotowaniu, oznakowaniu, zabezpieczeniu terenów, obiektów i urządzeń służących do uprawiania narciarstwa i snowboardingu, oraz bieżącej kontroli stanu zabezpieczeń, oznaczeń i warunków narciarskich;
• zapewnieniu ratownictwa narciarskiego;
• określeniu i upowszechnieniu zasad korzystania z danego terenu, obiektu i urządzenia;
• informowaniu o warunkach narciarskich i ich zmianach;
• prowadzeniu działalności profilaktycznej i informacyjnej dotyczącej bezpieczeństwa podczas uprawiania narciarstwa i snowboardingu;
• przekazywaniu informacji i tworzeniu ułatwień szczególnie istotnych dla potrzeb osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności, a przebywającymi na
• zorganizowanych terenach narciarskich
• oświetlenia po zmroku terenów narciarskich w sposób umożliwiający odczytanie znaków i dostrzeżenie zabezpieczeń
• oddzielenia „oślej łączki: od innych tras zjazdowych, biegowych i innych dróg

Zarządzający terenem narciarskim powinien informować narciarzy o zasadach korzystania ze stoku w sposób umożliwiający rozpowszechnienie stosownych informacji u wejścia na stok lub przy kasie. Spodziewajmy się, więc informacji o warunkach narciarskich, telefonach alarmowych, informacji o pogodzie i temperaturze, informacji o ewentualnych zamknięciach lub zagrożeniach na terenach zjazdowych.

5. Obowiązki użytkownika terenów narciarskich

W myśl przepisów turysta winien:

• zapoznać się z zasadami korzystania z danego terenu, obiektu lub urządzenia i ich przestrzegania;
• stosować się do znaków nakazu i zakazu umieszczanych przez zarządzającego zorganizowanym terenem narciarskim;
• zjeżdżać z szybkością dostosowaną do swoich umiejętności oraz stopnia trudności i stanu trasy, warunków atmosferycznych i natężenia ruchu;
• użytkowania sprawnego technicznie sprzętu narciarskiego i snowboardowego odpowiedniego do rodzaju podejmowanej aktywności, zgodnie z jego przeznaczeniem i zasadami użycia;
• bezzwłocznie informować ratowników narciarskich o zaistniałym wypadku lub zaginięciu osoby oraz o innych zdarzeniach nadzwyczajnych mogących

Narciarze poniżej 16. roku życia są obowiązani do używania kasku i to przeznaczonego wyłącznie do jazdy na nartach. Za niedopilnowanie tego wymogu rodzicowi lub opiekunowi grozi mandat od 20 do 500 zł. Nieprzyjęcie mandatu skutkować może wnioskiem o skierowanie sprawy do sądu i obciążenie grzywną nawet do 5 000 zł.

Trzeba też pamiętać, że w wydychanym powietrzu możemy mieć do 0,5 promila. Dawka powyżej 0,5 promila traktowana jest jako stan nietrzeźwości. Zarządzający wyciągami mogą odmówić wejścia na stok.

Podstawa prawna: USTAWA z dnia 18 sierpnia 2011 r.o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich