O utracie dowodu osobistego, paszportu czy karty kredytowej należy jak najszybciej zawiadomić instytucje, które je wydały. W przeciwnym razie mogą zostać wykorzystane do oszustwa

Czy można zgłosić zagubienie dowodu telefonicznie

Podczas tegorocznych wakacji zgubiłem portfel z dokumentami. Niestety utraty dowodu osobistego nie mogłem zgłosić ani na policji, ani przez internet. Czy mogę zrobić to telefonicznie?

Osoba, która zgubiła dowód osobisty, musi niezwłocznie powiadomić o tym urząd gminy. Nie musi to być jednak ta sama instytucja, która wydała dokument. Jeżeli właściciel utraconego dokumentu przebywa na urlopie, poza miejscem swojego zamieszkania, wystarczy zgłosić to najbliższemu gminnemu organowi. W razie zgubienia dowodu osobistego za granicą trzeba zgłosić to bez zbędnej zwłoki w polskiej placówce konsularnej.
Zgłoszenia zagubienia dowodu osobistego nie można dokonać telefonicznie. Wymaga to osobistego stawiennictwa osoby, która go utraciła. Jeżeli dowód należał do niepełnoletniego dziecka, w urzędzie gminy lub u konsula powinien zjawić się jego rodzic lub opiekun. Zawiadomienie składa się na piśmie, w którym trzeba podać imię (imiona), nazwisko, adres zamieszkania, imiona rodziców, nazwisko rodowe matki posiadacza utraconego dowodu osobistego oraz wystawcę dowodu osobistego (np. prezydenta m.st. Warszawy).
Podstawa prawna
Art. 42 ust. 1 ustawy z 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 993 ze zm.).
Par. 24 rozporządzenia Rady Ministrów z 6 lutego 2009 r. w sprawie wzoru dowodu osobistego oraz trybu postępowania w sprawach wydawania dowodów osobistych, ich unieważniania, wymiany, zwrotu lub utraty (Dz.U. nr 47, poz. 384 ze zm.).
Jak się umówić z fachowcem o odnawianie mieszkania
Jak się umówić z fachowcem o odnawianie mieszkania

Zobacz również

Czy mogę zostać obciążony oszukańczymi transakcjami

W czasie wycieczki zgubiłem portfel wraz z dokumentami i kartami płatniczymi. Od razu zgłosiłem to do banku. Czy mogę być obciążony płatnościami, gdyby ktoś posłużył się moją kartą kredytową już po jej zastrzeżeniu?

Użytkownik karty wydanej przez bank ma obowiązek zgłosić mu niezwłocznie jej utratę, kradzież czy nieuprawnione użycie przez inną osobę. Jeżeli złodziej dokona operacji przywłaszczoną kartą, to jej prawowity posiadacz odpowie najczęściej za transakcje dokonane tylko do czasu jej zastrzeżenia. Przepisy ograniczają taką odpowiedzialność do kwoty stanowiącej równowartość 150 euro (bank może zgodzić się w umowie na obniżenie tej kwoty lub przyjąć na siebie całą odpowiedzialność). Osoby posługujące się plastikowym pieniądzem muszą pamiętać, że będą odpowiadać za wszystkie straty powstałe w wyniku nieuprawnionych operacji, gdyby do kradzieży lub utraty karty doszło w wyniku ich świadomego i celowego działania lub zaniedbania. Będą one odpowiadały także za straty powstałe w wyniku nieprzestrzegania procedur bezpieczeństwa (m.in. związanych z obowiązkiem niezwłocznego zastrzeżenia karty po jej utracie, zakazem trzymania karty i PIN-u w portfelu czy zgłoszeniem bankowi nieprawidłowości w przesłanym zestawieniu transakcji). Ciężar udowodnienia, że transakcja płatnicza była autoryzowana przez użytkownika lub że została wykonana prawidłowo, spoczywa na banku. To on jest obowiązany udowodnić okoliczności wskazujące na autoryzację transakcji płatniczej przez klienta czy też okoliczności wskazujące na to, że umyślnie doprowadził on do nieautoryzowanej transakcji płatniczej.
Podstawa prawna
Art. 42 i 46 ustawy z 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 873).

Czy otrzymam w urzędzie zaświadczenie

Wybieram się do Urzędu Miasta we Władysławowie, by zgłosić kradzież dowodu osobistego. Czy miejscowi urzędnicy wydadzą mi jakieś zaświadczenie o utracie dokumentu, mimo że na stałe mieszkam w Warszawie?

Urząd, w którym stawi się czytelniczka, powinien wydać zaświadczenie o utracie dowodu osobistego. Jest ono ważne do czasu wydania nowego dokumentu. Za wydanie zaświadczenia nie trzeba płacić. Taki dokument zawiera dane identyfikacyjne podane przez zawiadamiającego oraz wzmiankę o sposobie, przy użyciu którego ustalono jego tożsamość (np. innego dokumentu ze zdjęciem). Co ważne, zaginiony dowód musi zostać formalnie unieważniony już z dniem złożenia zawiadomienia.
Podstawa prawna
Art. 42 ust. 1 ustawy z 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 993 ze zm.).

Czy w razie kradzieży paszportu wrócę do kraju

Wybieram się na wycieczkę do Turcji. Słyszałam wiele o przypadkach kradzieży dokumentów obcokrajowców i związanych z tym kłopotach z powrotem do kraju. Czy w sytuacji gdy za granicą zaginie mój paszport, będę mogła wrócić do kraju?

Osoba, której skradziono paszport, musi w pierwszej kolejności zgłosić to niewłocznie organowi paszportowemu, który wydał dokument (przede wszystkim wojewodzie) lub organowi paszportowemu właściwemu ze względu na miejsce pobytu za granicą. Organem paszportowym właściwym dla obywateli polskich przebywających za granicą jest konsul. Konsul po przyjęciu zawiadomienia o kradzieży paszportu, ustaleniu tożsamości osoby i danych utraconego paszportu przekazuje tę informację do właściwych ewidencji. Utracony paszport traci ważność i nie można już się nim posługiwać.
Konsul jest też uprawniony do wydania paszportu tymczasowego, który pozwala na opuszczenie terytorium obcego państwa i powrót do Polski. Jeśli obywatel przebywa w kraju, w którym nie ma polskiego urzędu konsularnego, może zwrócić się o wydanie tymczasowego dokumentu podróży (Emergency Travel Document) do konsula przedstawicielstwa państwa członkowskiego Unii Europejskiej, mającego siedzibę w tym kraju. Ministerstwo Spraw Zagranicznych sugeruje, aby w razie zaistnienia takiej sytuacji nawiązać kontakt (np. telefoniczny) z polskim konsulem wykonującym swoje funkcje w innym państwie. Dzięki temu obywatel, któremu skradziono paszport, uzyska pomocnicze informacje i porady, m.in. dotyczące procedury wyjazdowej z kraju pobytu na podstawie wymienionego dokumentu i ewentualnego pobytu w strefie tranzytowej innego państwa podczas trwania podróży. Konsulowie udzielają pomocy interesantom w tym zakresie.
Należy też pamiętać, że posiadanie paszportu nie jest konieczne do poruszania się w granicach Unii Europejskiej. Wystarczy do tego dowód osobisty.
Podstawa prawna
Art. 23 ust. 1, art. 36 ust. 1 ustawy z 13 lipca 2006 r. o dokumentach paszportowych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 268 ze zm.)

Czy mogę ogłosić znalezienie dokumentów

Znalazłem na plaży saszetkę z dowodem osobistym, paszportem i innymi dokumentami. Czy mogę je zatrzymać, pozostawiając w pobliżu ogłoszenie o znalezieniu takich rzeczy i podać telefon kontaktowy do siebie?

Procedury postępowania ze znalezionymi dokumentami różnią się i zależą od tego, jakiego rodzaju są to dokumenty. Każdy, kto znajdzie cudzy dowód osobisty, musi niezwłocznie zanieść ten dokument do najbliższego urzędu gminy, na posterunek policji lub do innego organu administracji publicznej (np. starostwa). Instytucje te przesyłają wtedy dowód urzędowi, który go wydał. Osoba, która znalazła dowód osobisty, może też samodzielnie oddać go uprawnionemu (np. doręczyć osobiście). Jest to dozwolone, gdy będzie w stanie zwrócić dokument od razu po wejściu w jego posiadanie.
Z kolei osoba, która znalazła paszport innej osoby, musi przekazać go do najbliższego urzędu wojewódzkiego, policji lub do innej instytucji administracji publicznej. Organy te przekazują dokument urzędowi, który go wydał. Odnaleziony paszport nie podlega jednak zwrotowi jego posiadaczowi, bo traci ważność z dniem zawiadomienia o jego znalezieniu.
Najprostszym i najszybszym rozwiązaniem w przypadku znalezienia saszetki wypełnionej dokumentami jest przekazanie jej najbliższej jednostce policji. Funkcjonariusze przekażą utracone dokumenty właściwym urzędom, a znalazca uniknie kłopotu przesyłania ich do różnych instytucji. Znalezionych dokumentów nie wolno niszczyć ani sprzedawać. Zbywanie cudzego dowodu osobistego lub paszportu jest przestępstwem, za które grożą nawet 2 lata pozbawienia wolności.
Podstawa prawna
Art. 36 ust. 2 ustawy z 13 lipca 2006 r. o dokumentach paszportowych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 268 ze zm.)
Art. 42 ust. 3 i 4 ustawy z 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 993 ze zm.).

Czy można zatrzymać pod zastaw dowód osobisty

W czasie pobytu nad jeziorem często wynajmuję sprzęt wodny. Właściciel wypożyczalni zatrzymuje wtedy pod zastaw mój dowód osobisty. Czy ma do tego prawo?

Takie postępowanie jest bezprawne, nawet jeśli przewiduje je regulamin wypożyczalni.
Stosowana od wielu lat praktyka zatrzymywania dowodów osobistych na czas korzystania z wypożyczonego sprzętu wodnego jest sprzeczna z ustawą o ewidencji ludności i dowodach osobistych. Podobnie postępują niektórzy właściciele hoteli i pensjonatów, którzy zabezpieczają się w ten sposób na czas pobytu gości. Większość z nich nie zdaje sobie jednak sprawy, że zatrzymanie cudzego dowodu osobistego w sytuacji, kiedy nie pozwalają na to przepisy, stanowi wykroczenie. Osoba, która się go dopuściła, może zostać ukarana grzywną lub ograniczeniem wolności, która polega na nieodpłatnym wykonywaniu prac społecznych. Dowodu osobistego nie wolno zatrzymywać, z wyjątkiem przypadków określonych w przepisach. Przykładowo dokument mogą zatrzymać legitymujący obywateli policjanci, jeśli podejrzewają podrobienie lub przerobienie dowodu.
Osoby, które oddają swój dowód osobisty pod zastaw, powinny wiedzieć, że na podstawie zawartych w nim danych czy jego kopii można dzisiaj w wielu miejscach zaciągać pożyczki i inne zobowiązania finansowe (przede wszystkim przez internet). Pozostawienie dokumentu nieznanej osobie, która często jest zatrudniona dorywczo przez sezonowego przedsiębiorcę, wiąże się z ryzykiem wykorzystania go do popełnienia oszustwa.
Podstawa prawna
Art. 33 i art. 55 ust. 1 pkt 2 ustawy z 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 993 ze zm.).