Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Olsztynie, który rozpatrywał skargę złożoną przez gminę Ryn. Jej radni w styczniu br. podjęli uchwałę w sprawie przyznawania dotacji prywatnym podmiotom prowadzącym żłobki i kluby dziecięce. Została ona jednak zakwestionowana przez kolegium regionalnej izby obrachunkowej (RIO), które stwierdziło jej nieważność. Zdaniem organu nadzoru radni przekroczyli kompetencje prawotwórcze przewidziane w art. 60 ust. 1 ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 204). Zgodnie z tym przepisem podmioty prowadzące żłobki, kluby dziecięce lub zatrudniające dziennych opiekunów (oraz osoby prowadzące taką działalność na własny rachunek) mogą otrzymywać z budżetu samorządu dotację celową na dziecko objęte w nich opieką. Natomiast w ocenie RIO naruszenie art. 60 ust. 1 polegało na tym, że w uchwale uwzględnione zostały tylko żłobki i kluby dziecięce, a pominięto udzielanie dofinansowania na dzieci, którymi zajmuje się dzienny opiekun.

Gmina postanowiła zaskarżyć uchwałę kolegium RIO do WSA. Samorząd dowodził w skardze, że art. 60 ust. 1 został określony w sposób otwarty w zakresie ustalania wysokości oraz zasad przyznawania dotacji. Zwrócił też uwagę, że rozważania izby odnosiły się do nieaktualnego stanu prawnego – sprzed nowelizacji przepisów ustawy żłobkowej, gdy mówiły o udzielaniu dofinansowania na każde dziecko, podczas gdy ich nowe brzmienie nie zawiera słowa „każde”. Gmina wskazała też, że użyty w tej regulacji spójnik „lub” świadczy o tym, że nie jest zobligowana do wskazania w uchwale wszystkich trzech form opieki wymienionych w art. 60 ust. 1.

WSA orzekł, że skarga samorządu była zasadna, a stanowisko organu nadzoru nie miało usprawiedliwionych podstaw. Sąd wyjaśnił, że wykładnia gramatyczna art. 60 ust. 1 pozwala na przyjęcie, że wskazana w nim dotacja celowa ma charakter fakultatywny, a nie obowiązkowy, jak ma to miejsce np. w przypadku dotacji oświatowych. To oznacza, że jeżeli gmina może wybrać, czy będzie udzielać dofinansowania, czy nie, to jednocześnie ma prawo określić, jaka forma lub formy sprawowania opieki nad dziećmi do trzech lat otrzymają wsparcie. WSA podkreślił też, że trafny był zarzut samorządu dotyczący aktualnej treści przepisów, bo użyty w nich spójnik „lub” powoduje, że w tego rodzaju uchwale może występować każda z wymienionych w ustawie żłobkowej placówek opieki, niektóre z nich lub tylko jedna z nich. Przypomniał, że stosownie do art. 60 ust. 2 gmina w uchwale określa kategorie dzieci objęte dotacją, jej wysokość, a także zasady jej ustalania i rozliczania. Wszystkie te elementy były zawarte w uchwale radnych gminy Ryn, dlatego nie było podstaw do stwierdzenia przekroczenia przez nich kompetencji prawotwórczych i unieważnienia uchwały. ©℗