Od trzech dni dotychczasowe pobory prezydentów, burmistrzów i wójtów są zaniżone w stosunku do najniższego pułapu wynagrodzenia minimalnego, który wprowadziły nowe przepisy. Trzeba to uporządkować i wyrównać do trzech miesięcy wstecz. W przeciwnym razie będzie skarga na bezczynność
Od 1 listopada wzrósł (z 12 525,94 zł brutto do 20 041,50 zł brutto) górny ustawowy pułap wynagrodzenia (wraz z dodatkami), które może być wypłacane włodarzowi. Ale to niejedyna zmiana w istotny sposób wpływająca na ustalanie wysokości poborów tych samorządowców.
- Dotychczas rozporządzenie płacowe określało kwotowo minimalną i maksymalną wysokość wynagrodzenia zasadniczego wójta, burmistrza, prezydenta, starosty i marszałka. Nowe określa natomiast jedynie maksymalną kwotę wynagrodzenia zasadniczego - tłumaczy Mirosław Rymer, radca prawny z Kancelarii Płaza & Głąb i starszy inspektor w wydziale nadzoru prawnego Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach. A całkowitą nowością jest, że granicę minimalną ustawodawca ustalił procentowo, wskazując, że zarobki nie mogą być niższe niż 80 proc. maksymalnego wynagrodzenia określonego dla poszczególnych stanowisk. - Jednocześnie ustawodawca zdefiniował pojęcie „maksymalne wynagrodzenia na danym stanowisku”, wskazując, że w przypadku wójta, burmistrza, prezydenta miasta oraz starosty i marszałka województwa jest to suma maksymalnego poziomu wynagrodzenia zasadniczego (wskazanego w rozporządzeniu), maksymalnego poziomu dodatku funkcyjnego (też jest wskazane w rozporządzeniu) oraz kwoty dodatku specjalnego, który zgodnie z rozporządzeniem ma wynosić 30 proc. sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego - mówi mec. Rymer. [opinia]
opinia eksperta
Mirosław Rymer, radca prawny z Kancelarii Płaza & Głąb i starszy inspektor w wydziale nadzoru prawnego Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach
Wynagrodzenie włodarzy gmin/powiatów/województw składa się z kilku elementów, tj.: wynagrodzenia zasadniczego, dodatku funkcyjnego, dodatku za wieloletnią pracę oraz dodatku specjalnego. I każdy z tych elementów musi zostać określony w uchwale. Przy czym wysokość wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego musi być określona poprzez wskazanie konkretnych kwot, a w przypadku dodatku za wieloletnią pracę procentowo. W przeciwnym razie nie będzie możliwe ustalenie, czy poszczególne składniki pensji określone zostały zgodnie z przepisami rozporządzenia, oraz czy wynagrodzenie to nie jest wyższe niż przewidziane w art. 37 ust. 3 u.p.s. albo niższe niż przewidziane w art. 37 ust. 4 u.p.s. Podkreślić należy, że rada gminy nie może ustalić zarobku wójta, jak i jego poszczególnych składników w wysokości niższej niż przewidziana ww. przepisami, nawet gdyby wystąpił o to sam włodarz. Nie może on również zrzec się prawa do wynagrodzenia, gdyż zabrania tego art. 84 kodeksu pracy w zw. z art. 43 ust. 1 u.p.s. O ile zatem dotychczas organ stanowiący JST miał wpływ na wysokość trzech składników wynagrodzenia, tj. wynagrodzenia zasadniczego, dodatku funkcyjnego i dodatku specjalnego, tak obecnie nie będzie już miał wpływu na wysokość dodatku specjalnego włodarzy JST. ©℗
Co to wszystko oznacza? Ano to, że w efekcie nawet najbardziej skonfliktowane z włodarzami rady nie mają wyjścia i muszą przyjąć uchwały podwyższające im pensje. Polityczne sympatie i antypatie powinny zejść na dalszy plan.
Wszyscy są poniżej
- Wprowadzenie w art. 37 ust. 4 ustawy o pracownikach samorządowych zasady, zgodnie z którą minimalne wynagrodzenie nie może być niższe niż 80 proc. maksymalnego wynagrodzenia określonego dla poszczególnych stanowisk przy jednoczesnym podniesieniu maksymalnych stawek wynagrodzenia, w praktyce spowoduje konieczność podjęcia uchwał w sprawie wysokości wynagrodzenia każdego włodarza, bo po wejściu w życie tego przepisu zarabiają oni poniżej wynagrodzenia minimalnego. Dotyczy to także tych, którym przysługuje wynagrodzenie za pracę w maksymalnych stawkach określonych w rozporządzeniu płacowym z 2018 r. - stwierdza Mateusz Karciarz, prawnik z Kancelarii Radców Prawnych Jerzmanowski i Wspólnicy. Ekspert pokazuje to na przykładzie wójtów najmniejszych gmin. I tak ich maksymalne wynagrodzenie wynosiło dotychczas 9240 zł, na co składało się 4700 zł wynagrodzenia zasadniczego (maksymalna stawka ze starego rozporządzenia), 1900 zł dodatku funkcyjnego plus 2640 zł dodatku specjalnego (40 proc. z sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego). Natomiast nowe przepisy wprowadzają następujące minimum: 80 proc. maksymalnego wynagrodzenia rozumianego jako suma: maksymalnego poziomu wynagrodzenia zasadniczego (jest wskazana w rozporządzeniu), maksymalnego poziomu dodatku funkcyjnego (wskazane jest w rozporządzeniu) oraz kwoty dodatku specjalnego (30 proc. z sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego). W efekcie ustawowe minimum dla wójta w gminie do 15 tys. mieszkańców to 80 proc. z 17 420 zł [10 250 zł (wynagrodzenie zasadnicze) + 3150 zł (dodatek funkcyjny) + 4020 zł (dodatek specjalny)]. - Tym samym rady w tych gminach zobligowane są podnieść wynagrodzenia swoim wójtom przynajmniej do poziomu 13 936 zł - wskazuje prawnik. [tabela]
Tabela. O ile trzeba uzupełnić
| JST | Dotychczasowe maksymalne wynagrodzenie | Obecna minimalna pensja (ustalona ustawowo) |
| Prezydent miasta na prawach powiatu | ||
| powyżej 300 tys. mieszkańców | 10 500,00 zł | 15 464,80 zł |
| do 300 tys. mieszkańców | 9940,00 zł | 14 788,80 zł |
| Wójt, burmistrz w gminie | ||
| powyżej 100 tys. mieszkańców | 9940,00 zł | 14 788,80 zł |
| powyżej 15 tys. do 100 tys. mieszkańców | 9660,00 zł | 14 788,80 zł |
| do 15 tys. mieszkańców | 9240,00 zł | 13 936,00 zł |
| Starosta w powiecie | ||
| powyżej 120 tys. mieszkańców | 9940 zł | 14 788,80 zł |
| powyżej 60 tys. do 120 tys. mieszkańców | 9660,00 zł | 14 435,20 zł |
| do 60 tys. mieszkańców | 9240,00 zł | 13 936,00 zł |
| Marszałek w województwie | ||
| powyżej 2 mln mieszkańców | 10 780 zł | 16 033,2 zł |
| do 2 mln mieszkańców | 10 500,00 zł | 15 464,80 zł |
Nie należy zwlekać
Przypomnijmy: opisywane rozwiązania wynikają z ustawy z 17 września 2021 r. o zmianie ustawy o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1834; dalej: ustawa nowelizująca), która zmieniła ustawę z 21 listopada 2021 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1282, ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1834, dalej: u.p.s.). Ustawa nowelizująca i nowe rozporządzenie Rady Ministrów z 25 października 2021 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz.U. poz. 1960) weszły już w życie 1 listopada. Ale ani nowelizacja, ani nowe rozporządzenie płacowe nie wskazują, kiedy uchwałę podwyższającą pobory włodarzy trzeba podjąć. - Skoro ustawodawca nie określił żadnego terminu na to, to znaczy, że nie należy z tym zwlekać. W mojej ocenie uchwała powinna być wydana na pierwszej najbliższej sesji po 1 listopada 2021 r. - mówi dr Karolina Rokicka-Murszewska, radca prawny, adiunkt w Zakładzie Prawa Administracyjnego Wydziału Prawa i Administracji UMK. A dr Sebastian Gajewski, adiunkt w Katedrze Prawa Administracyjnego Europejskiej Wyższej Szkoły Prawa i Administracji dodaje, że ewentualną bezczynność w tym zakresie wójt może próbować zwalczać za pomocą skargi na bezczynność przewidzianej w art. 101a ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1372, ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1834). - Niewątpliwie bowiem bezczynność rady gminy w wydaniu uchwały ustalającej prawidłowe wynagrodzenie wójta narusza jego interes prawny - mówi prawnik. Z kolei mecenas Magdalena Januszewska, radca prawny prowadząca własną kancelarię w Łodzi, zauważa, że nawet jeśli zdarzyłyby się opóźnienia w konkretyzowaniu wysokości wynagrodzenia dla danej osoby, to i tak nowe zasady muszą być zastosowane od 1 sierpnia 2021 r. - Tak więc rady opóźniając wydanie odpowiednich uchwał nie zaoszczędzą - przestrzega prawniczka. Trzeba bowiem wypłacić wyrównanie. ©℗
WAŻNE Od 1 listopada zmienił się sposób naliczania dodatku specjalnego dla włodarzy. Dotychczas wynosił on od 20 proc. do 40 proc. sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego (a dla prezydenta m.st. Warszawy - 50 proc.), a konkretny procent z tego przedziału wskazywała rada w uchwale. Teraz po zmianie przepisów wysokość tego dodatku wynosi 30 proc. łącznie wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego.
poleca
