Skarżąca zawarła z burmistrzem miasta umowę o oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości w celu wybudowania na niej domu mieszkalnego z częścią usługową. W umowie wskazano, że niedotrzymanie jej warunków będzie się wiązało z ustaleniem opłaty dodatkowej. Rok po upływie terminu zakończenia robót burmistrz wydał decyzję o jej nałożeniu, wskazując, że z okoliczności sprawy nie wynika, by niewykonanie obowiązku miało miejsce z powodów niezależnych od kobiety. Ta tłumaczyła jednak, że opóźnieniu winna jest ekipa budowlana, ale organ wskazał, że w takim wypadku możliwe jest wypowiedzenie umowy i zlecenie robót innemu wykonawcy.
Użytkowniczka odwołała się od decyzji, wskazując, że ma 88 lat, jest osobą niepełnosprawną i nie jest zdolna do samodzielnej egzystencji, dlatego nie mogła wykonać obowiązku. Co więcej, wszystkie oszczędności wydała na poprzedniego wykonawcę, a wysokość jej emerytury nie pozwala na zaangażowanie innej ekipy.
SKO jednak utrzymało decyzję burmistrza w mocy. Wskazało, że zgodnie z przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami opłaty dodatkowe za użytkowanie wieczyste mogą być zastosowane w każdym przypadku, gdy nieruchomość nie została zagospodarowana w terminie. Zaś na użytkowniku wieczystym leży ryzyko wyboru wykonawcy.
Kobieta złożyła skargę do WSA. Ten zaś przyznał jej rację i uchylił obie decyzje. Choć na wstępie wskazał, że sądy administracyjne mogą jedynie skontrolować, czy dany fakt jest zgodny z prawem, nie mogą brać pod uwagę innych kryteriów, jak np. zasad sprawiedliwości społecznej, z drugiej strony podkreślił, że konstytucja szczególną opieką otacza m.in. osoby w podeszłym wieku i niepełnosprawne. Zdaniem sądu w sprawie istotne jest to, że wydanie decyzji o nałożeniu opłaty dodatkowej ma charakter uznaniowy, dlatego konieczne jest ustalenie, czy po stronie osób, które w umowie zobowiązały się do zagospodarowania gruntu, nie zachodzą okoliczności usprawiedliwiające. W tym przypadku organy przeanalizowały okoliczności związane z samą nieruchomością, a zignorowały sytuację osobistą użytkowniczki. WSA zwrócił zaś uwagę, że stan zdrowia użytkownika wieczystego gruntu może stanowić przeszkodę w zachowaniu terminu zagospodarowania nieruchomości i być okolicznością od niego niezależną.

orzecznictwo

Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 28 kwietnia 2021 r., sygn. akt II SA/Go 445/20. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia