Miasto X będzie organizować przetarg na bieżące utrzymanie infrastruktury drogowej w granicach pasów drogowych na terenie miasta X. Przedmiot umowy będzie obejmować: utrzymanie tablic z nazwami ulic, sprzątanie przystanków autobusowych, utrzymanie oraz wywóz nieczystości z koszy ulicznych, sprzątanie parkingów przy ulicach, utrzymanie mostów, sprzątanie pasów drogowych z nieczystości stałych i liści, zamiatanie, odchwaszczanie, odśnieżanie chodników, montaż, ustawianie i naprawa słupków drogowych, bieżące prace związane z przebudową, remontem i utrzymaniem dróg. Czy dopuszczalne będzie wyodrębnianie przez zwycięzcę przetargu stawki 8 proc. do świadczenia części wymienionych usług, tj. do sprzątania przystanków, wywozu nieczystości z koszy, sprzątania parkingów, sprzątania pasów drogowych i zamiatania, odchwaszczania i odśnieżania chodników. I stosowanie stawki 23 proc. do pozostałych usług?

Od kilku lat organy podatkowe (dawniej minister finansów, obecnie dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej) reprezentują stanowisko, że usługi utrzymania dróg stanowią usługi kompleksowe opodatkowane w całości stawką 23 proc., a nie szereg odrębnych usług (opodatkowanych niekiedy stawką 8 proc., a niekiedy stawką 23 proc.). Tytułem przykładu wskazać można zmieniające interpretacje indywidualne – pisma Ministerstwa Finansów z: 8 września 2015 r. (nr PT8.8101.292.2015/PSG/474) i 21 grudnia 2016 r. (nr PT8.8101.254.2016.PSG.795) czy interpretacje indywidualne dyrektora Izby Skarbowej z: 6 grudnia 2017 r. (nr 0112-KDIL1-1.4012.372.2017.2.SJ) i 15 czerwca 2018 r. (nr 0111-KDIB3-1.4012.292.2018.1.ICz).
Jak czytamy w ostatniej z tych interpretacji, „w opisanym we wniosku zdarzeniu przyszłym będziemy mieć do czynienia z kompleksową usługą utrzymania drogi krajowej (...), natomiast wszystkie czynności podejmowane przez Wnioskodawcę (tj. określone w formularzu «BUD» i formularzu «BUM») będą podejmowane w ramach usługi bieżącego utrzymania dróg i mostów w zakresie drogi krajowej (...), będą mieć charakter elementów składowych tej usługi. Zatem całe świadczenie kompleksowe będzie opodatkowane z zastosowaniem stawki (…) VAT właściwej dla usługi utrzymania odcinków dróg. Dla usługi tej nie została przewidziana obniżona stawka podatku VAT, w związku z czym podlega ona opodatkowaniu z zastosowaniem podstawowej stawki podatku w wysokości 23 proc.”.
Prawidłowość tego stanowiska potwierdzają sądy administracyjne, czego przykładem mogą być wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z: 28 października 2016 r. (sygn. akt I FSK 344/15), 17 kwietnia 2019 r. (sygn. akt I FSK 494/17) oraz 18 lipca 2019 r. (sygn. akt I FSK 725/17). Jak czytamy w drugim z przytoczonych orzeczeń, „usługa kompleksowego utrzymania autostrady w systemie «utrzymaj standard», obejmująca całokształt różnorodnych czynności służących jednemu celowi, a mianowicie przejezdności autostrady i eliminacji zagrożeń bezpieczeństwa ruchu, ma charakter tzw. usługi kompleksowej opodatkowanej na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (…) stawką podstawową (23 proc.)”.
A zatem w świetle stanowiska reprezentowanego przez organy podatkowe oraz sądy administracyjne w przedstawionej sytuacji usługa będąca przedmiotem organizowanego przez gminę przetargu będzie opodatkowana VAT według stawki 23 proc. (na podstawie art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). Wyodrębnianie przez wykonawcę części czynności – jako opodatkowanych VAT według stawki 8 proc. – będzie w tej sytuacji postępowaniem nieprawidłowym.
• art. 41 ust. 1, art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1747)