Wojewoda uchylił uchwałę w sprawie zasad funkcjonowania samorządowych przedszkoli. Wójt chce tę decyzję zaskarżyć do sądu administracyjnego. Radni w tej sprawie postanowili upoważnić przewodniczącego. Czy osoba reprezentująca radę może występować przed sądem administracyjnym?
Tak. Co do zasady organami samorządowymi są rada gminy i wójt. Zgodnie z art. 19 ust. 2 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 446 ze zm.) zadaniem przewodniczącego rady jest organizowanie pracy rady oraz prowadzenie jej obrad – zwołuje sesje, ustala porządek obrad, przygotowuje materiały dla rajców, przewodniczy obradom, udziela głosu radnym czy podpisuje podjęte uchwały.
Są jednak sytuacje, gdy może reprezentować radę. Dotyczy to zarówno reprezentacji wewnętrznej, tj. w stosunkach z jednostkami organizacyjnymi gminy, jak i sytuacji, gdy rada gminy podjęła uchwałę np. o zaskarżeniu rozstrzygnięcia nadzorczego wojewody i upoważniła przewodniczącego do wniesienia skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Z kolei wojewoda ma nadzór nad szerokim katalogiem aktów organów gminy. Dotyczy to bowiem zarówno aktów normatywnych o charakterze powszechnie obowiązującym i wewnętrznym, jak i aktów nienormatywnych (zob. wyrok NSA z 13 czerwca 2005 r. sygn. akt I OSK 69/05). Z postanowienia NSA z 22 kwietnia 2005 r. (sygn. akt II OSK 49/05) wynika, że uprawnienie dla przewodniczącego do reprezentacji rady można wyprowadzić z wykładni systemowej przepisów ustawy o samorządzie gminnym. Konstrukcja nadzoru oparta na kontroli legalności działalności oddzielnie dla każdego z organów gminy (rady i wójta) daje każdemu z nich identyczne umocowanie do zaskarżania rozstrzygnięcia nadzorczego do sądu administracyjnego. W wyroku NSA z 1 czerwca 2004 r. (sygn. akt OSK 289/04) sąd oddalił skargę wojewody wniesioną od wyroku WSA w Rzeszowie, w którym kwestionował on dopuszczalność podpisania i wniesienia skargi do sądu administracyjnego przez przewodniczącego rady. Tym samym w orzecznictwie utrwalony został pogląd co do uprawnień przewodniczącego rady gminy.
Prof. Bogumił Szmulik, radca prawny, Kancelaria Radców Prawnych Szmulik i Wspólnicy Sp.k.