Nie tylko fryzjer. Sprawdź, jak skutecznie bronić się przed płaceniem tantiem

1 Etap 2: Wezwanie do zapłaty

W kolejnym etapie właściciel może się spodziewać pisemnego wezwania do zapłaty. Zazwyczaj organizacja formułuje kilkutygodniowy termin na uregulowanie żądanej kwoty.

UWAGA : Wezwany do zapłaty nie ma obowiązku odpowiadania na to pismo. W gestii właściciela firmy leży, czy zdecyduje się odpowiedzieć, czy też je zignorować. Brak odpowiedzi nie zrodzi żadnych konsekwencji. Jeżeli właściciel zdecyduje się odpowiedzieć – to powinien odpowiednio uargumentować twierdzenie, że firma nie czerpie żadnych korzyści. Z doświadczenia wiem jednak, że takie odwołanie przyniesie niewielki skutek. Jeżeli organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi jest pewna swoich racji – to spodziewać się należy, że odpowiedź jej nie przekona. Warto wtedy już zacząć gromadzić dowody, spodziewając się sporu sądowego.

2 Etap 3: Nakaz zapłaty

Po bezskutecznym upływie terminu zakreślonego przez organizację w wezwaniu do zapłaty może ona wystąpić na drogę sądową. W ramach postępowania upominawczego sąd może po rozpatrzeniu sprawy wydać nakaz zapłaty.

UWAGA: Na złożenie sprzeciwu przedsiębiorca ma dwa tygodnie. Pouczenie wraz z informacją o tym terminie znajduje się na dokumencie nakazu zapłaty. Zachowanie terminu ma istotne znaczenie. Jeżeli w ciągu dwóch tygodni przedsiębiorca złoży sprzeciw – wówczas nakaz zapłaty wydany w ramach postępowania upominawczego traci moc, a postępowanie sądowe toczy się dalej w trybie zwyczajnym.

Sprzeciw wobec nakazu należy wysłać listem poleconym za pośrednictwem Poczty Polskiej. Liczy się data nadania. Potwierdzeniem jest stempel pocztowy. Jeżeli ostatni dzień dwutygodniowego terminu przypada w dniu świątecznym – to ostatnim dniem jest następujący po nim dzień pracujący.

W sprzeciwie przedsiębiorca powinien podnieść swoje argumenty. Trzeba udowodnić, że rozpowszechniane w ten sposób utwory nie łączą się z uzyskiwaniem korzyści majątkowych. Tak też było w przypadku pana Marcina Węgrzynowskiego. ZAiKS zarzucał mu, że przez pół roku odtwarzał muzykę bez uiszczania należnych tantiem i zażądał 922 zł tytułem naprawienia szkody wywołanej naruszeniem autorskich praw majątkowych. W odpowiedzi fryzjer przedstawił deklaracje podatkowe z okresu kontroli i z okresu ją poprzedzającego. Wynikało z nich jednoznacznie, że w tych okresach obroty salonu fryzjerskiego były porównywalne. Ponadto zebrał około 300 podpisów klientów, którzy oświadczyli, że nie są zainteresowani słuchaniem muzyki, a przychodzą do salonu wyłącznie z powodu świadczonych usług.

3 Etap 4: Pozew do sądu

Kiedy sprawa trafi do sądu i toczyć się będzie w trybie zwyczajnym – bez uprzedniego wydania nakazu zapłaty – przedsiębiorca może się spodziewać doręczenia przez sąd pozwu z jednoczesnym wyznaczeniem terminu rozprawy.

UWAGA: W piśmie dotyczącym doręczenia pozwu i zawiadomienia o terminie rozprawy sąd może, choć nie musi, zakreślić termin na odpowiedź na pozew. Jeśli sąd nie zakreślił terminu – radzę koniecznie na pozew odpowiedzieć pisemnie (mimo że z przepisów taki obowiązek nie wynika).

Pisemna odpowiedź stawia właściciela w korzystniejszej sytuacji (choćby z tego powodu, że sąd w momencie rozpoczęcia rozprawy będzie znał już argumenty pozwanej strony). Ponadto w mojej ocenie taka odpowiedź leży w interesie strony i w dobrym tonie. Generalnie uważam, że lepiej, jeśli sąd będzie mógł spokojnie zapoznać się z argumentami drugiej strony, niż gdyby był nimi zaskakiwany.

4 Planuje się zmiany w prawie

Obecnie do drzwi przedsiębiorców, którzy wykorzystują muzykę w prowadzonej przez siebie placówce, może zapukać aż siedem różnych organizacji zbiorowego zarządzania, które domagać się będą tantiem. Są wśród nich nie tylko te reprezentujące autorów, lecz także artystów wykonawców i producentów. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego planuje uporządkować sytuację: chce wyłonić spośród nich dwie organizacje, które będą miały prawo podpisywać umowy z przedsiębiorcami. Jedna pobierać będzie opłaty z tytułu praw autorskich, druga – z tytułu praw pokrewnych.