Emeryci, nauczyciele, urzędnicy: Podwyżki i likwidacja uprawnień w 2018 roku

1 Nowe zmiany dla pracowników do 2018 roku?

Możliwe, że w 2018 roku wszyscy pracownicy zyskają też nowe uprawnienia, dzięki skierowanemu do Sejmu projektowi nowelizacji Kodeksu pracy prezydenta Andrzeja Dudy.

Zgodnie z propozycjami prezydenta, rozszerzony ma zostać katalog przesłanek uzasadniających dyskryminację - teraz dyskryminację stanowi wyłącznie gorsze traktowanie pracownika ze względu na jakąś jego osobistą cechę lub właściwość niezwiązaną z wykonywaną pracą, a po zmianach każdy przejaw nierównego traktowania wśród pracowników byłby uznawany za dyskryminację

Natomiast w przypadku mobbingu poszkodowany pracownik miałby możliwość dochodzenia od pracodawcy odszkodowania także w sytuacji, gdy nie rozwiązał stosunku pracy, ale – na skutek stosowanych wobec niego działań mobbingowych – poniósł konkretną szkodę.

Nowelizacja Kodeksu pracy ma także rozszerzyć grono osób uprawnionych do sprawowania opieki nad dzieckiem na prawach takich, jak prawa rodziców o innych, pracujących członków rodziny w sytuacjach, gdy sprawują oni opiekę na dzieckiem. Członkowie najbliższej rodziny mieliby być objęci szczególną ochroną przed rozwiązaniem stosunku pracy zatrudnionych, w czasie korzystania z urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego, oraz zostałyby im przyznane uprawnienia analogiczne do przysługujących pracownicom oraz pracownikom-ojcom wychowującym dziecko, korzystającym z tych urlopów.

Możliwe, że w 2018 roku pracownik zyska również nowe uprawnienia związane ze świadectwem pracy. Zgodnie ze skierowanym do Sejmu projektem prezydenta Andrzeja Dudy, w razie niewydania przez pracodawcę świadectwa pracy, pracownik miałby prawo wystąpić do sądu pracy z roszczeniem o zobowiązanie pracodawcy do wydania dokumentu. Teraz pracownik musi wytoczyć powództwo w trybie Kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z nowymi przepisami, jeśli pracodawca nie wydałby świadectwa mimo wyroku sądowego, sąd mógłby wydać orzeczenie zastępujące świadectwo pracy. Podobne prawo miałoby przysługiwać w razie zaprzestania działalności pracodawcy lub wystąpienia innych przyczyn uniemożliwiających wydanie dokumentu.

Wydłużone miałyby zostać również terminy do wystąpienia z wnioskiem o sprostowanie świadectwa pracy do pracodawcy oraz żądaniem jego sprostowania do sądu pracy - z 7 do 14 dni. Ponadto kara za niewydanie świadectwa pracy uległaby zwiększeniu do wysokości od 1 tys. zł do 30 tys. zł.

Wreszcie zmiany planowane są w zakresie terminu przedawniania roszczeń ze stosunku pracy. Art. 292 Kodeksu pracy miałby po zmianach brzmieć: "Po upływie terminu przedawnienia roszczenia ze stosunku pracy ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Zrzeczenie się zarzutu przedawnienia dokonane przed upływem terminu przedawnienia jest nieważne.”

2 Dzięki waloryzacji wyższe świadczenia dla emerytów

Rok 2017 przyniósł kilka ważnych zmian dla emerytów - poza obniżeniem wieku emerytalnego seniorzy otrzymali gwarancję najniższego świadczenia w wysokości 1000 zł. W 2018 roku emeryci mogą liczyć tylko na waloryzację świadczeń. Wszystkie świadczenia emerytalno-rentowe podlegają waloryzacji od dnia 1 marca każdego roku. Waloryzacji podlega kwota świadczenia i podstawa jego wymiaru w wysokości przysługującej ostatniego dnia lutego roku kalendarzowego, w którym przeprowadza się waloryzację.

Zgodnie z założeniami przyjętymi przez rząd, wskaźnik waloryzacji na 2018 rok powinien wynieść nie mniej niż 102,7 proc., a to oznacza, że w 2018 roku wszystkie świadczenia zostaną zwiększone o 2,7 proc. Wszystkie świadczenia, czyli świadczenia z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wypłacane przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz świadczenia mundurowe.

W efekcie świadczenia emerytalno-rentowe wzrosną w 2018 roku:
- najniższa emerytura - z 1000 zł do 1027 zł (podwyżka o 27 zł),
- przeciętna emerytura - z 2163,59 zł do 2222,01 zł (podwyżka o ok 58,42 zł),
- przeciętna renta z tytułu niezdolności do pracy - z 1611,37 zł do 1654,88 zł (podwyżka o ok. 43,51 zł),
- przeciętna renta rodzinna - z 1888,68 zł do 1939,67 zł (podwyżka o ok. 50,99 zł).

Są to jednak wstępne założenia. Ostateczna wielkość wskaźnika waloryzacji, a tym samym wysokość podwyżek świadczeń emerytalno-rentowych, będzie znana dopiero w lutym 2018 r., kiedy GUS poda stosowne wskaźniki makroekonomiczne za 2017 rok.

3 Nie będzie podwyżek dla urzędników

Na podwyżki w 2018 roku nie mogą natomiast raczej liczyć urzędnicy. Wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast nie mają zamiaru przyznawać wyższych pensji swoim podwładnym (pomimo, a być może ponieważ jest to rok wyborczy), co jednak może prowadzić do drenażu w zasobach kadrowych urzędów. Więcej na ten temat: Podwyżek w 2018 nie będzie. Urzędnicy masowo odejdą z pracy?>>

Kancelaria Prezesa Rady Ministrów ma z kolei inną propozycję zmian dla urzędników: chciałaby wprowadzić anonimowe ankiety, w których pracownicy służby cywilnej zdradziliby, co, gdzie i jak robią w godzinach pracy ich koledzy i przełożeni. Rząd chciałby w ten sposób dowiedzieć się, jaka jest skala nieodpowiednich zachowań wśród urzędników, czyli przede wszystkim jak często wykorzystują służbowe e-maile, komputery czy telefony do celów prywatnych oraz czy utrzymują nieformalne kontakty z osobami trzecimi. Więcej na ten temat: Urzędnicy w ankietach zdradzą, co robią w godzinach pracy ich koledzy i przełożeni>>

4 Ograniczenia w urlopach zdrowotnych nauczycieli

Od 1 stycznia 2018 r. zostały wprowadzone liczne zmiany w Karcie Nauczyciela, które jednak mogą nie podobać się wielu pedagogom.

Przede wszystkim urlop dla poratowania zdrowia od nowego roku jest udzielany nauczycielowi tylko w celu leczenia choroby zagrażającej wystąpieniem choroby zawodowej lub choroby, w której powstaniu czynniki środowiska pracy lub sposób wykonywania pracy mogą odgrywać istotną rolę. O udzieleniu urlopu decyduje już nie lekarz pierwszego kontaktu, ale lekarz medycyny pracy.

Ponadto ścieżka awansu zawodowego została powiązana z oceną pracy nauczycieli - to od oceny zależy szybsze zdobywanie kolejnych stopni awansu zawodowego czy uzyskanie wyższego wynagrodzenia. Jednocześnie trudniej jest o awans zawodowy nauczyciela. Szczegółów dowiesz się tutaj>>

Wprowadzono też nowy dodatek do wynagrodzenia - będzie go mógł otrzymać nauczyciel dyplomowany, który przepracuje w szkole co najmniej 3 lata i wykaże się wyróżniającą oceną pracy, w wysokości 16 proc. kwoty bazowej. Dodatek ma zostać jednak przyznany po raz pierwszy dopiero od 1 września 2020 r.

Nauczyciele będą mogli jeszcze otrzymać dodatek wiejski, bowiem pozostałe dodatki socjalne zostały zlikwidowane od 1 stycznia 2018 r. Nie będzie już więc wypłacany dodatek mieszkaniowy, dodatek do lokalu mieszkaniowego, dodatek do działki gruntu do użytkowania i dodatek do mieszkań w budynkach szkolnych. Od 1 września 2018 r. zniknął też zasiłek na zagospodarowanie. Utrzymany został jednak dodatek w wysokości 10 proc. wynagrodzenia zasadniczego dla nauczyciela zatrudnionego na terenie wsi lub w mieście liczącym do 5 000 mieszkańców.

Od 2018 roku wprowadzono jeszcze liczne zmiany w Karcie Nauczyciela, między innymi zlikwidowano asystenta nauczyciela, inne zasady obowiązują również przy obliczaniu pensum czy udzielaniu urlopu wypoczynkowego niektórym pedagogom. Szczegółów tych zmian dowiesz się tutaj>>