Bez zbędnych formalności i konieczności uzyskiwania zezwoleń – zatrudnianie pracownika z Ukrainy jeszcze nigdy nie było tak proste. Jedyny obowiązek pracodawcy to zawiadomić powiatowy urząd pracy.

Tysiące obywateli Ukrainy, którzy przybyli do Polski po zbrojnym ataku ze strony Rosji, poszukują pracy. Z myślą o nich, ale i o innych pracownikach z Ukrainy, przebywających w naszym kraju legalnie, Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej przygotowało ułatwienia w procedurach legalizacji ich zatrudnienia.

– Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa reguluje kwestie zarówno legalizacji pobytu naszych wschodnich sąsiadów w Polsce, jak też ich zatrudnienia. Wszyscy jesteśmy chyba zgodni, że pierwszym krokiem do samodzielności i stabilizacji będzie praca. A obywatele Ukrainy chcą pracować – mówi Marlena Maląg, minister rodziny i polityki społecznej. I dodaje, że dzięki zapisom ustawy pracodawca ma możliwość zatrudnienia każdego obywatela Ukrainy przebywającego w Polsce legalnie. Dotyczy to zarówno tych, którzy przybyli do Polski od 24 lutego (data ataku na Ukrainę), jak również tych, którzy byli w naszym kraju wcześniej. Nie potrzeba do tego żadnych dodatkowych zezwoleń.

– W ciągu 14 dni od podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy pracodawca ma tylko obowiązek zgłoszenia tego faktu za pośrednictwem portalu Praca.gov.pl – zaznacza Marlena Maląg.

O czym trzeba pamiętać

W zgłoszeniu do powiatowego urzędu pracy trzeba podać nazwę, siedzibę oraz dane kontaktowe, a także numery identyfikacyjne NIP i REGON, jeśli pracę powierza podmiot prowadzący działalność gospodarczą; PESEL, jeśli jest to osoba fizyczna; oraz numer wpisu do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia, gdy jest to agencja zatrudnienia świadcząca usługi pracy tymczasowej. Poza tym należy podać symbol PKD oraz przygotować opis wykonywanej działalności związanej ze zgłoszeniem. Należy w nim również umieścić dane osobowe cudzoziemca, takie jak imię, nazwisko, datę urodzenia, płeć, obywatelstwo, rodzaj, numer i serię dokumentu podróży lub innego dokumentu stwierdzającego lub pozwalającego ustalić tożsamość i państwo, w którym go wydano. Pracodawca musi też podać informacje na temat umowy, na podstawie której zatrudnia pracownika z Ukrainy, określić stanowisko lub rodzaj pracy, a także wskazać miejsce jej wykonywania.

Pracodawcy, którzy już wcześniej zatrudniali lub zatrudniają obywatela z Ukrainy, nie muszą, zgodnie z nowymi przepisami, potwierdzać legalności jego pracy. Chyba że ten postanowi ją zmienić. Wtedy nowy pracodawca musi zawiadomić o jego zatrudnieniu urząd pracy. Ma na to dwa tygodnie.

Natomiast pracownik z Ukrainy zatrudniony na podstawie zgłoszenia do powiatowego urzędu pracy może następnie swobodnie zmienić pracodawcę.

Pracodawcy zatrudniający obywateli z Ukrainy powinni pamiętać o zawarciu z nimi pisemnej umowy, np. o pracę lub zlecenia, z którą nowi pracownicy powinni się wcześniej zapoznać. To oznacza przedstawienie jej warunków w języku, który jest dla nich zrozumiały.

Kolejnym krokiem jest zgłoszenie pracownika, w ciągu siedmiu dni od podjęcia przez niego pracy, do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Dzięki temu pracownik nabywa prawo do świadczeń w razie choroby lub wypadku przy pracy, z tytułu macierzyństwa oraz do bezpłatnego korzystania ze służby zdrowia.

Pracodawcy powinni również pamiętać, że wynagrodzenie wypłacane w takim przypadku nie może być niższe niż płaca minimalna, która w tym roku wynosi 3010 zł brutto lub minimalna stawka godzinowa ustalona na 19,70 zł brutto.

Gdzie zgłosić ofertę pracy

Pracodawcy gotowi zatrudnić obywatela Ukrainy mogą zgłosić swoją ofertę w powiatowym urzędzie pracy – ale tylko w jednym. Ta sama oferta nie może trafić do kilku urzędów jednocześnie. Usługa jest bezpłatna.

Można to zrobić na kilka sposobów: osobiście, za pośrednictwem poczty i elektronicznie. Możliwe jest, by w komentarzu zgłoszeniowym dopisać, że pracodawca jest zainteresowany zatrudnieniem także obywatela Ukrainy. Można też samemu przetłumaczyć ofertę na język ukraiński lub poprosić o to urząd.

Innym rozwiązaniem jest założenie konta na stronie praca.gov.pl i przesłanie propozycji pracy z wykorzystaniem dostępnego na stronie e-formularza.

W zgłoszeniu należy podać dane firmy i numer identyfikacji podatkowej oraz proponowane stanowisko pracy i liczbę dostępnych miejsc z uwzględnieniem tych dla osób niepełnosprawnych, ogólny zakres obowiązków, miejsce wykonywania pracy, rodzaj umowy oraz wysokość proponowanego wynagrodzenia brutto.

Poza tym należy wskazać datę rozpoczęcia pracy, wymiar jej czasu i okres zatrudnienia, informację o systemie i rozkładzie czasu pracy, wynagradzania, a także jakie oczekiwania są stawiane potencjalnemu pracownikowi.

Zgłoszona do urzędu pracy oferta zostanie udostępniona nie tylko w ogólnodostępnym miejscu w placówce, ale też zamieszczona w Centralnej Bazie Ofert Pracy.

Gotowość do zatrudnienia obywateli Ukrainy można zgłosić również za pośrednictwem strony pomagamukrainie.gov.pl/.

Legalnie, czyli jak

Pracodawcy w trybie uproszczonym mogą zatrudniać tylko legalnie przebywających w Polsce obywateli Ukrainy. O legalności pobytu świadczy ważny tytuł pobytowy, którym jest zezwolenie na pobyt stały lub czasowy, paszport lub zaświadczenie o korzystaniu z ochrony czasowej wydane przez Urząd do Spraw Cudzoziemców. W przypadku osób, które przekroczyły granicę po 24 lutego 2022 r., o legalności przebywania w Polsce świadczy stempel w paszporcie lub innym dokumencie podróży, umieszczony przez polską Straż Graniczną. Jeśli go nie ma, czyli nie nastąpiła rejestracja wjazdu przy przekroczeniu granicy, pobyt obywatela Ukrainy powinien zostać zarejestrowany. Następuje to poprzez nadanie mu numeru PESEL przez gminę. Powinno to nastąpić nie później niż 60 dni od wjazdu do Polski. Obywatele Ukrainy, którzy przyjechali po 24 lutego, mogą przebywać legalnie w naszym kraju przez 18 miesięcy.

Specjalna infolinia

Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej uruchomiło infolinię pod numerem 22 245 61 05, dotyczącą sposobów składania ofert pracy do urzędów pracy i zatrudniania obywateli Ukrainy. Dyżurni eksperci odpowiedzą na pytania, które można też kierować online. W rozwianiu ewentualnych wątpliwości pomoże również portal Zielona Linia i infolinia 19524, gdzie znajdują się wszelkie informacje dotyczące zatrudniania cudzoziemców i jest wyszukiwarka pracowników.