Nowatorskie rozwiązania stwarzają nowe szanse, pozwalają pokonywać ograniczenia i gwarantują powrót do życia społecznego osobom z niepełnosprawnościami – to główne wnioski płynące z debaty „Technologie przeciw wykluczeniom”

Przedstawiciele administracji publicznej i prywatnych podmiotów rozmawiali o tym, jak poprzez nowe technologie przeciwdziałać wykluczeniu społecznemu ze względu na niepełnosprawność, wiek czy miejsce zamieszkania. Rozmawiali też o możliwościach finansowania innowacyjnych rozwiązań technologicznych przyczyniających się do zwiększenia równości szans, a także – wyciągając wnioski z pandemii – dyskutowali na temat procesu ucyfrowienia społeczeństwa.

Szansa dla niepełnosprawnych

Pandemia znacząco zmieniła rynek pracy. I choć stopa bezrobocia maleje, a płace rosną, wciąż nie zniknęły problemy związane z wykluczeniem zawodowym. Upowszechnienie pracy zdalnej jest jednak światełkiem w tunelu.
Według Alicji Tatarczuk z Huawei Polska popularyzacja pracy zdalnej jest szansą na włączenie w rynek pracy grup do tej pory wykluczonych m.in. osób z niepełnosprawnościami. – Wszyscy przeszliśmy w pandemii przyspieszony kurs cyfryzacji. Opierając się na internecie, rozwinęliśmy też technologie, które pozwalają pokonywać bariery. Wpłynęło to pozytywnie na zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami. W Huawei Polska wspieramy takie inicjatywy i przeciwdziałamy wykluczeniom – stwierdziła.
W ramach współpracy z Fundacją Leżę i Pracuję, która promuje aktywność zawodową osób z ograniczeniami mobilności, Huawei zatrudnił w swoich strukturach jednego z podopiecznych fundacji, który z sukcesami rozwija swoją karierę zawodową, pomimo niepełnosprawności. – Dzięki łączu internetowemu pracuje z nami zdalnie. Pierwszy raz od wypadku sprzed siedmiu lat może rozwijać się zawodowo. Dla zespołu jego obecność jest niezwykle cenna i wszystkich nas wiele uczy – stwierdziła Tatarczuk.
Osoby z niepełnosprawnościami zatrudnia też Fundacja Leżę i Pracuję. – Kilka milionów osób w naszym kraju boryka się z niepełnosprawnością, przez którą wyjście z domu jest wyzwaniem. Ale skoro ludzie pracują z Wysp Kanaryjskich, to dlaczego mogliby tego nie robić z własnego łóżka? Chcemy pokazać, że osoby z niepełnosprawnościami mają spory i w znacznej mierze niewykorzystany potencjał – mówiła Majka Lipiak, prezes Fundacji. Oceniła też, że to m.in. lęk przed nieznanym ze strony pracodawców wpływa na brak powszechnego zatrudniania osób z niepełnosprawnościami. – Jeśli pracodawca nie wie, jak przywitać się z osobą, która choruje na stopniowy zanik mięśni, bo nikt nas tego nie uczył w szkole, to trudno się dziwić. Skoro poznanie się jest problemem i powoduje dyskomfort, to zatrudnienie tym bardziej – tłumaczyła.
Zdaniem Lipiak medal ma jednak dwie strony. – Poza lękiem pracodawcy, dużym problemem są kompetencje niepełnosprawnych. Odsetek takich osób z wyższym wykształceniem jest dość niski. Nikt przecież nie myśli o edukacji czy karierze, gdy zagrożone jest życie i zdrowie. Często osoby młode, które uległy wypadkowi, nie wracają już na ścieżkę edukacyjną. To także powoduje mniejsze zainteresowanie pracodawców – stwierdziła.

Usuwanie barier

Przemysław Kurczewski, zastępca dyrektora Narodowego Centrum Badań i Rozwoju zauważył, że problem wykluczenia mogą rozwiązać nowe technologie. – Rozwiązania technologiczne i architektoniczne już istnieją i są rozwijane, potrzeba jednak zmiany mentalnej, aby były egzekwowane. O zapewnieniu dostępności wszystkich grup społecznych musi pamiętać każdy, kto projektuje i ma wpływ na otaczającą nas rzeczywistość – stwierdził. Dodał też, że NCBR wspiera każdy projekt, który przyczynia się do likwidacji barier. – Jako urzędnicy państwowi wszystkiego nie wymyślimy, więc finansujemy tego typu inicjatywy. Będziemy sukcesywnie rozszerzać współpracę z podmiotami prywatnymi, które rozwijają technologie w duchu dostępności – zapewnił Kurczewski.
Alicja Tatarczuk z Huawei Polska zwróciła uwagę, że wykluczenie ma też oblicze cyfrowe. – Internet jest jak woda. Podłączenie do sieci jest dzisiaj niezbędne do życia. W Polsce jednak w wielu rejonach wciąż jest z tym problem. Cyfrowe wykluczenie oznacza brak dostępu do świata możliwości edukacyjnych, dostępu do opieki medycznej i innych udogodnień jakie umożliwia internet.
Justyna Orłowska, pełnomocniczka Prezesa Rady Ministrów ds. GovTech zapewniła, że rząd planuje inwestycje w infrastrukturę cyfrową. – W kolejnych perspektywach unijnych są na to zaplanowane kwoty. Chcemy zmniejszyć na mapie Polski białe plamy bez sieci. Orłowska mówiła też, że istotny jest rozwój kompetencji cyfrowych. – Ogromna odpowiedzialność ciąży na nauczycielach, rodzicach i urzędnikach, aby od najmłodszych lat uczyć „higieny cyfrowej”. Postęp technologiczny wywiera wpływ na pracę i czas wolny. Te mechanizmy wywołują jednocześnie szanse i ryzyka, których musimy być świadomi.

Zaangażowanie i współpraca

– Spore budżety, przestrzeń reklamowa w miastach i w mediach nie tylko dają nam możliwość rozwijania naszego biznesu. Mamy także ważne obowiązki wobec społeczeństwa i staramy się wspierać jego rozwój. Huawei robi to w Polsce od 16 lat, angażując swoje technologie i wspierając lokalne innowacje, które odpowiadają na ważne wyzwania społeczne. – Każdy z nas ma swoją robotę do zrobienia. NCBR świetnie wspiera przedsiębiorców we wdrażaniu innowacji, a my wprowadzamy pewne tematy do debaty i wspieramy polskich innowatorów – dodała Alicja Tatarczuk.
Jednym z takich działań podejmowanych przez firmę jest Huawei Startup Challenge. Celem konkursu jest wyłonienie odpowiedzialnych społecznie polskich startupów i wsparcie najlepszych rozwiązań, które łączyą promowanie równego dostępu i działanie na rzecz inkluzywności. Firma Huawei podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach ogłosiła start drugiej edycji programu Huawei Startup Challenge. Tym razem na wsparcie technologicznego giganta mogą liczyć polskie start-upy pracujące nad rozwiązaniami wspierającymi ochronę środowiska naturalnego.
Zdaniem Justyny Orłowskiej takie konkursy pozytywnie wpływają na rozwój technologii. – Promowanie innowacyjnych rozwiązań technologicznych jest niezwykle istotne z punktu widzenia gospodarki i wspierania procesu cyfryzacji. Mówiła też, że ucyfrowieniu społeczeństwa sprzyja nauka. – Edukacja jest elementem, który trzeba odmieniać przez wszystkie przypadki na każdym etapie życia. Przy obecnym tempie rozwoju technologicznego w ciągu 20 lat ok. dwóch trzecich zawodów będzie zupełnie nowe. Musimy wykonać ogromną pracę, aby przystosować się do zmiennych warunków rynkowych. Pomaga w tym edukowanie poprzez pokazywanie dobrych przykładów innowacyjnych działań.
Z danych Eurostatu wynika, że Polska ma najbardziej pesymistyczne prognozy dotyczące starzenia się społeczeństwa. W ciągu najbliższych 100 lat będziemy starzeć się najszybciej w całej Unii. W świetle tych statystyk Majka Lipiak stwierdziła, że walka z wykluczeniem powinna być więc priorytetem. – To jest nasz interes, żeby tworzyć innowacyjne rozwiązania prowadzące do poprawy dostępności. W krótkiej perspektywie sami będziemy ich potrzebować – mówiła.
– W pandemii wzrastają oczekiwania społeczeństw, aby korporacje były dużo bardziej zaangażowane w rozwiązanie ważnych wyzwań na rzecz realizacji celów zrównoważonego rozwoju – prognozowała Alicja Tatarczuk. – Aby walczyć z wykluczeniem ważna jest współpraca między różnymi sektorami: start-upami, administracją publiczną, dużymi firmami i wspólne poczucie odpowiedzialności społecznej. Technologie są rozwijane, a bariery są w naszych głowach. Edukowanie pozwala je przełamać – zakończyła.
BACH