Czy w Polsce opłaca się być księgowym?

Co ciekawe księgowi (różnych szczebli – z wyłączeniem głównych księgowych) – jedna z najliczniejszych grup pracowników biurowych – pod względem średnich zarobków wypadają blado w porównaniu ze specjalistami ds. rekrutacji (średnie wynagrodzenie – 4340 zł brutto) czy specjalistami ds. personalnych (4200 zł brutto). Aby dane były porównywalne, uwzględniono tylko średnie i duże firmy (powyżej 50 osób) - specjaliści ds. personalnych, ds. kadr i płac czy ds. rekrutacji najczęściej bowiem pracują właśnie w takich firmach.

Inaczej jest z głównymi księgowymi – ich średnie wynagrodzenie (5,9 tys. zł brutto) jest znacząco wyższe od średnich wynagrodzeń specjalistów ds. rekrutacji czy specjalistów ds. personalnych. Warto w tym miejscu zaznaczyć również, że co czwarty główny księgowy w Polsce zarabia ponad 8,65 tys. zł. Ogółem średnie wynagrodzenie w księgowości (biorąc pod uwagę księgowych i głównych księgowych) wynosi 4,12 tys. zł.

Księgowość a controlling

Na zawód księgowego można też spojrzeć inaczej – i wyróżnić dwie duże kategorie zawodów związanych z finansami firm: księgowych oraz specjalistów ds. controllingu. Na obowiązki tych drugich składa się m.in. uczestniczenie w przygotowaniu budżetu, planu wieloletniego itp. oraz kontrola ich realizacji, a także sporządzanie różnych raportów i analiz – m.in. dotyczących rentowności produktu czy oddziału.

Oczywiście te dwie grupy zawodów mają różny zakres działalności. Każda badana w OBW organizacja musi prowadzić księgowość - stąd też wiele jest podmiotów, które korzystają z usług księgowych. Często firmy są obsługiwane przez zewnętrzne biura rachunkowe - według raportu „Usługi Księgowe w Polsce” fundacji Starter dotyczy to ponad 60 proc. z nich. Pozostałe firmy - szczególnie duże - posiadają własne działy księgowości.

Z kolei controlling jest domeną większych firm – duże firmy częściej muszą tworzyć sprawozdania finansowe i częściej może być dla nich opłacalne zatrudnianie osobnego specjalisty do analizy rentowności produktów, tworzenia prognoz itp. Stąd też, podobnie jak wcześniej, porównano zarobki dwóch omawianych grup tylko w średnich i dużych firmach (powyżej 50 osób).

Źródło: Ogólnopolskie Badanie Wynagrodzeń (OBW) przeprowadzone przez Sedlak & Sedlak w 2013 roku

W tabeli przyrównano omawiane już wcześniej zarobki księgowych i głównych księgowych z zarobkami specjalistów ds. controllingu. Wyróżniono stanowisko kontrolera finansowego – szefa działu controllingu. Jak widać, zarówno na stanowiskach specjalistycznych, jak i na stanowiskach głównych specjalistów (główny księgowy oraz kontroler finansowy) wyraźnie wyższe zarobki osiągane są przez osoby zatrudnione w działach controllingu (zarabiały one przeciętnie 4 950 zł, co stanowiło o 1 250 zł więcej niż w przypadku księgowych). Również stanowisko kontrolera finansowego oferowało możliwość większych zarobków niż głównego księgowego. Jeżeli jednak zbadamy odrębnie firmy średnie i duże, wyniki przedstawiają się następująco:

Źródło: Ogólnopolskie Badanie Wynagrodzeń (OBW) przeprowadzone przez Sedlak & Sedlak w 2013 roku

W tym zestawieniu widać, że zarobki kontrolerów finansowych nie różnią się w średnich i dużych firmach – w obu przypadkach przeciętnie wynoszą 8 500 zł. Zupełnie inaczej jest z głównymi księgowymi – ich zarobki są tym większe, im większa firma. W średnich firmach zarabiają oni przeciętnie 6 700 zł, a w dużych już 9 340 zł – a więc więcej od kontrolerów finansowych.

Podsumowując, przeciętne zarobki w controllingu są wyższe niż w księgowości, jednak w tej branży jest znacznie mniej stanowisk. Wśród księgowych można wyodrębnić podobnie liczną i również zarabiającą wyższe kwoty grupę, jak specjaliści ds. controllingu. Oprócz nich jednak występuje dużo osób zarabiających mniej, które „zaniżają” przeciętne wynagrodzenie. W obu działach jest więc możliwość wysokich zarobków, ale wśród księgowych trzeba być w mniejszym odsetku najlepszych osób, aby je osiągnąć.

Księgowi i księgowi

Wśród samych księgowych rozbieżności w płacach są znaczące. Płace co czwartego młodszego księgowego nie przekraczały 2,2 tys. zł. Jednak równocześnie 25 proc. z nich zarabiało co najmniej 3,6 tys. zł. Z kolei jeśli chodzi o osoby zatrudnione na stanowisku księgowego - połowa z nich zarabiała powyżej 3,28 tys. zł, a płace 25 proc. nie przekroczyły 2,5 tys. zł. Stanowisko starszego księgowego pozwalało osiągnąć płacę na poziomie 4,2 tys. zł. Co czwarty starszy księgowy zarabiał co najmniej 5,8 tys. zł. Jeśli chodzi o głównych księgowych to połowa z nich zarabiała od 4,14 tys. zł do 8,65 tys. zł. Płace zbliżone do wynagrodzeń głównych księgowych otrzymywali kierownicy ds. księgowości. Pensje połowy dyrektorów ds. finansowych wynosiły od 10 tys. zł do 21,25 tys. zł.

Lepiej być księgowym niż księgową

Na stanowiskach związanych z księgowością częściej pracują kobiety - jednak i w tym zawodzie widać ogólną tendencję dotyczącą płac kobiet: zarabiają one mniej od mężczyzn. Połowa młodszych księgowych zarabiała od 2,2 tys. do 3,55 tys. zł. Kobiety zatrudnione na stanowisku księgowej otrzymywały płace wyższe o 389 zł niż te zatrudnione na stanowisku młodszej księgowej. Znacznie wyższe zarobki otrzymywały główne księgowe. Co czwarta z nich zarabiała co najmniej 5,7 tys. zł, zaś połowa powyżej 4,1 tys. zł. Kobiety na stanowisku dyrektora ds. finansowych zarabiały prawie trzykrotnie więcej od tych na stanowiskach starszych księgowych (w 50 proc. przypadków - co najmniej 14 tys. zł).

Różnice pomiędzy wynagrodzeniami kobiet i mężczyzn widoczne są na wszystkich omawianych stanowiskach. W przypadku młodszych księgowych kobiety zarabiały o 6,3 proc. mniej. Na stanowiskach księgowego różnica ta wyniosła 16 proc.. Co czwarty starszy księgowy zarabiał więcej niż 6,95 tys. zł, czyli o 1,25 tys. zł więcej niż co czwarta kobieta na tym stanowisku. Główni księgowi w 50 proc. przypadków zarabiali co najmniej 7,5 tys. zł. Na stanowisku dyrektora ds. finansowych mężczyźni zarabiali od 11 tys. zł do 23 tys. zł. Mediana ich płac była wyższa o 7 proc. od mediany kobiet.

Weź udział w Ogólnopolskim Badaniu Wynagrodzeń 2014 - wypełnij ankietę