Subskrybuj nas na Youtube
Badanie jakościowe Uniwersytetu SWPS, wykonane w marcu, miało na celu zbadać: Jak polscy menedżerowie doceniają i jakie formy doceniania pracowników uznają za najbardziej efektywne?
Najczęstszą formą nagradzania i motywowania są premie i nagrody pieniężne. Docenianie jest bowiem zazwyczaj tożsame z nagradzaniem finansowym.
Rzadziej docenianie jest postrzegane jako reakcja menedżera (lub współpracowników) na wykonanie obowiązków wykraczające poza standard. Tak rozumiane docenianie, niezwykle istotne w codziennej pracy, wyrażane jest w formie pochwały ustnej lub pisemnej, bardziej lub mniej rozbudowanej informacji zwrotnej a także drobnych nagród pieniężnych lub rzeczowych.
Badacze SWPS podkreślają rolę menedżera w odczytywaniu potrzeb pracowników oraz wyboru efektywnej formy doceniania.
Menedżer musi znać swoich pracowników, mieć intuicję i kompetencje miękkie
– Menedżerowie zgodnie uznali, że docenianie pracowników jest istotnym elementem zarządzania zespołami, wpływającymi na ich efektywność i atmosferę w pracy. Badani wskazują jednak, że nie ma zestawu „złotych zasad”, które wpływałyby na jakość doceniania. To, za co pracownicy powinni być doceniani, jak często i w jakiś sposób zależy od ich indywidualnych potrzeb i preferencji. Ogromną rolę odgrywa tu więc menedżer: jego intuicja, miękkie kompetencje, ale także znajomość osób, którymi zarządza – komentuje dr Marta Żerkowska-Balas z Uniwersytetu SWPS.
I dodaje: – Menedżerowie wskazują na potrzebę poszerzania kompetencji związanych z docenianiem pracowników. Wyzwaniem staje się na przykład zarządzanie różnorodnością pokoleniową w tym zakresie. Różne grupy wiekowe mają różne potrzeby związane ze specyfiką pokoleniową, ale także z etapem życia na jakim się znajdują, bo inne potrzeby i oczekiwania ma osoba tuż po studiach, inne pracownicy mający małe dzieci, jeszcze inne osoby zbliżające się do wieku emerytalnego.
Dziś, kiedy powoli wracamy do biur, kwestia doceniania, które jest elementem komunikacji w firmie, wyrasta na kluczowy obszar do zaopiekowania.
Pracownicy włożyli wiele serca, wysiłku i pracy własnej, by firmy dobrze funkcjonowały na pracy zdalnej. Wykazali się ponadprzeciętnym zaangażowaniem (tak wynika np. z badania Gi Group i Grafton Recruitment z marca i kwietnia 2020 r.). Jeśli za tym nie szło lub nie pójdzie docenianie, pojawi się frustracja i poczucie zniechęcenia. W przywołanym badaniu Gi Group i Grafton Recruitment ankietowani wskazali, że informacje od firmy są tym, czego potrzebują.
Czego oczekują pracownicy od firmy?
• „przesyłania newsletterów/wiadomości sms/otrzymywania telefonów z informacją o obecnej sytuacji w firmie” – 14,5 proc.
• możliwości pracy zdalnej
• czasowego zwolnienia z obowiązków
• więcej dni urlopu,
To nie są oczekiwania ponadprzeciętne. A jednak właśnie tak prostych działań często brak. – Praca zdalna i powrót do biura po pierwszych miesiącach koronaizolacji jest dobrym momentem, by na nowo zdefiniować te obszary, nawet jeśli wcześniej nie było takiej kultury doceniającej lub wspierającej w firmie – mówi Iwona Grochowska, CEO Nais, partnera badania Uniwersytetu SWPS. I dodaje: – Tylko te firmy, który będę się komunikować, szczerze informować o swojej sytuacji i jednocześnie zadbają o pracowników w konkretny sposób, docenią ich i zauważą zaangażowanie, wygrają. Dlatego tak ważne są wszelkie działania, które przywoływali w badaniu menedżerowie.
„Każdy z menedżerów ma swoje sprawdzone rozwiązania, które stosuje w zależności od okoliczności i potrzeb. Badani zgodnie podkreślają rolę menedżera i jego kompetencje w odczytywaniu potrzeb pracowników oraz dostosowania do nich rodzaju stosowanego doceniania. Personalizacja działań doceniających gwarantuje ich efektywność” – piszą we wnioskach z najnowszego badania eksperci Uniwersytetu SWPS. I dodają: „… menedżerowie podkreślają rolę miękkich kompetencji, doświadczenia, ale także szkoleń podnoszących ich umiejętności w tym zakresie”.
Doceniaj, ale jak?
Badacze Uniwersytetu SWPS wskazują na 5 funkcji doceniania:
1. informację dla pracownika o jakości jego pracy oraz dostrzeżenie podejmowania wysiłku
2. budowanie pozytywnej atmosfery w zespole;
3. łagodzenie stresu i wpływu negatywnych czynników, by w efekcie utrzymać zaangażowanie w sytuacjach kryzysowych;
4. budowanie poczucia wartości, kompetencji, zwiększając przekonanie pracownika o jego wartości dla organizacji;
5. ważny element wymiany społecznej, podtrzymania wzajemności, dbania o równowagę między wysiłkiem wkładanym w pracę a nagrodami.
Badani menedżerowie są przekonani, że docenianie jest narzędziem zarządzania, które pozwala skutecznie i efektywnie motywować pracowników. Niemniej jednak ich zdaniem najważniejsze z perspektywy pracowników jest wynagrodzenie oraz atmosfera w pracy (postrzegana przez pryzmat relacji ze współpracownikami i przełożonym), jakość pracy w zespole oraz ludzie, z którymi się pracuje.
– Teraz jest czas, w którym firmy weryfikują wydatki na benefity. Warto zdać sobie sprawę, że największym benefitem jest nadal szef – ten, który zadzwoni, porozmawia i da feedback. Bycie online z zespołem, motywowanie go, docenianie i wspieranie postawiłabym dziś na pierwszym miejscu w obowiązkach menedżerskich – komentuje Iwona Grochowska.
Badanie jakościowe, pogłębione wywiady z 10 menedżerami różnej wielkości zespołów i firm z różnych branż naukowcy Uniwersytetu SWPS przeprowadzili w marcu 2020 r. To badanie jest częścią ogólnopolskiego badania ilościowego na temat doceniania realizowanego dla spółki Thanks Factor. Nais jest partnerem badania.