Kodeks pracy przewiduje wiele uprawnień związanych z macierzyństwem. Jednym z nich jest przerwa dla pracownicy karmiącej dziecko piersią. Jaki jest wymiar tych przerw? Czy pracodawca może odmówić ich udzielenia? Czy są one płatne? Na wszystkie te pytania znajdziesz odpowiedzi w poniższym tekście.

Tylko na wniosek

Przerwa na karmienie może być udzielona pracownicy tylko na jej wniosek. Powinna ona w nim wskazać dane dziecka (imię, nazwisko, datę urodzenia) oraz w jaki sposób chce ona z tego uprawnienia skorzystać.

Ważne: Przepisy nie określają w jakiej formie ma być złożony wniosek. Jednakże dla celów dowodowych bezpieczniejsze i korzystniejsze dla pracownicy jest złożenie owego wniosku w zwykłej formie pisemnej.

Przepisy Kodeksu pracy nie wskazują pory, w której pracownica może skorzystać z przerwy. Pracodawca jest więc co do zasady związany z wnioskiem. Może on być jednak skorygowany przez potrzeby pracodawcy, dyktowane dążeniem do możliwie najmniejszego zakłócenia procesu pracy w zakładzie.

W praktyce przerwy te udzielane są często w ten sposób, że pracownica później rozpoczyna pracę lub wcześniej ją kończy.

Czy można zwolnić pracownika na zwolnieniu lekarskim? [2019]
Czy można zwolnić pracownika na zwolnieniu lekarskim? [2019]

Zobacz również
Ważne: Przerwy w pracy na karmienie przysługują przez cały okres karmienia dziecka piersią i nie są uzależnione od jego wieku.

Ile wynoszą przerwy?

Ich wymiar będzie zależny od liczby karmionych przez pracownicę dzieci oraz jej dziennego czasu pracy.

Liczba dzieci karmionych piersią Praca poniżej 4 godzin dziennie Praca od 4 do 6 godzin dziennie Praca powyżej 6 godzin dziennie
1 Przerwa nie przysługuje 30 minut przerwy 2 x 30 minut przerwy (łącznie 60 min)
2 lub więcej Przerwa nie przysługuje 45 minut przerwy 2 x 45 minut przerwy (łącznie 90 minut)

Przerwy na karmienie mogą być na wniosek pracownicy udzielane łącznie.

Przykład: Pracownica pracuje w godzinach od 9 do 17. W związku z tym, że karmi jedno dziecko piersią złożyła pracodawcy stosowny wniosek o udzielenie jej przerw, które miałyby się rozpoczynać na początku jej dnia pracy. Oznacza to, że może powinna przychodzić do pracy na 10.
Przykład 2: Pracownica pracuje w godzinach od 9 do 17. W związku z tym, że karmi dwoje dzieci piersią złożyła pracodawcy stosowny wniosek o udzielenie jej przerw, które miałyby się rozpoczynać na początku i na końcu jej dnia pracy. Oznacza to, że powinna ona przychodzić do pracy na 9:45 i wychodzić z niej o 16:15.

Przepisy nie określają, czy przerwa na karmienie przysługuje tylko pracownicy, która karmi swoje dziecko, czy też przysługuje także pracownicy, która karmi dziecko innej kobiety. Interpretacja przepisu może prowadzić zatem do wniosku, że jeżeli pracownica faktycznie karmi dziecko piersią, mimo że nie jest to jej dziecko to można uznać, że przerwa jej przysługuje.

Czas przerw na karmienie dziecka piersią jest wliczany do czasu pracy, a co za tym idzie, pracownica za czas ten otrzymuje wynagrodzenie.

Pisemne oświadczenie czy zaświadczenie lekarskie?

Jak to już zostało wskazane powyżej przesłanką do nabycia prawa do przerwy w pracy jest karmienie przez pracownicę piersią. Będzie ono przysługiwało przez cały okres karmienia dziecka i to niezależnie od jego wieku.
Co jednak w przypadku, gdy pracodawca zacznie mieć uzasadnione wątpliwości czy pracownicy w dalszym ciągu przysługuje omawiane uprawnienie? Można bowiem sobie wyobrazić sytuację, w której pracodawca przestaje wierzyć, że jej podwładna ciągle karmi piersią swoje trzyletnie dziecko. Czy pracodawca może w takiej sytuacji żądać wykazania tego faktu np. poprzez złożenie stosownego zaświadczenia lekarskiego?

W doktrynie dominuje pogląd zgodnie z którym pracodawca ma prawo zażądać od pracownicy informacji o rzeczywistym karmieniu dziecka. Powinno być one spełnione w formie zaświadczenia lekarskiego. Przepisy nie określają kompetencji lekarza uprawniających do wystawienia takiego zaświadczenia, może to być więc lekarz sprawujący opiekę nad matką i dzieckiem. Wydanie zaświadczenia nie wymaga zachowania szczególnej procedury ani zastosowania ściśle określonego formularza.

Z powyższym poglądem nie zgodziła się jednak w jednej ze swoich opinii Państwowa Inspekcja Pracy (PiP). Czytamy w niej, że „nie ma podstaw prawnych do żądania od pracownicy karmiącej dziecko piersią przedstawienia zaświadczenia lekarskiego, potwierdzającego tę okoliczność. Żadne przepisy prawne nie przewidują również obowiązku wystawiania przez lekarzy zaświadczeń o karmieniu piersią”. Jednocześnie PiP podkreśliła, że owe przerwy udzielane są pracownicy, na podstawie jej oświadczenia, że karmi ona dziecko piersią.
W świetle powyższej interpretacji przepisów zastosowanej przez PiP wystarczającym powinno być zatem złożone pisemne oświadczenie przez pracownice.

Okresy wypowiedzenia umowy o pracę 2019 [WZORY]
Okresy wypowiedzenia umowy o pracę 2019 [WZORY]

Zobacz również

Brak udzielenia przerwy

Odmowa pracodawcy na udzielenie takiej przerwy pracownicy karmiącej piersią stanowi wykroczenie przeciwko prawo pracownika i może skutkować ukaraniem pracodawcy lub osoby działającej w jego imieniu grzywną w wysokości od 1000 do 30 000 złotych. W przypadku zaistnienia takiej sytuacji pracownica powinna zatem złożyć skargę na pracodawcę do właściwego okręgowego inspektoratu pracy.

Wzór wniosku o udzielenie pracownicy o udzielenie przerw na karmienie piersią
(………………………..)
Miejscowość i data
………………………………………..
(imię i nazwisko pracownika)
…………………………………………
(nazwa pracodawcy i jego adres)

WNIOSEK O UDZIELENIE PRACOWNICY PRZERW NA KARMIENIE PIERSIĄ
Zgodnie z art. 187 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy zwracam się z prośbą o udzielenie jednej/dwóch przerw na karmienie piersią.
Oświadczam, że wychowuję córkę/syna......urodzoną/nego dnia......i karmię ją /go piersią.
Przerwę/-y na karmienie piersią chciałabym wykorzystać od godz........do godz.....
........................................
(podpis pracownicy)












Nowe zasady prowadzenia dokumentacji pracowniczej. Rewolucyjne zmiany w przechowywaniu i prowadzeniu akt osobowych