Oto wykaz najważniejszych zmian w prawie.
1 stycznia 2017
● wprowadzenie minimalnej stawki godzinowej dla osób wykonujących pracę na podstawie umów zlecenia lub o świadczenie usług, a także usunięcie regulacji, zgodnie z którą płaca minimalna pracownika w pierwszym roku pracy wynosi 80 proc. wysokości minimalnego wynagrodzenia oraz nie jest uwzględniany dodatek za pracę w porze nocnej przy obliczaniu minimalnego wynagrodzenia za pracę (ustawa z 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw; Dz.U. poz. 1265);
● przywrócenie stażu podyplomowego jako obowiązkowego etapu praktycznej nauki zawodów lekarza i lekarza dentysty, który uprzednio został zlikwidowany w 2011 r. (ustawa z 21 października 2016 r. o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz niektórych innych ustaw; Dz.U. poz. 2020);
● zdjęcie z przedsiębiorców zatrudniających mniej niż 50 osób obowiązku ustalania regulaminów pracy i wynagradzania oraz tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, ujednolicenie i wydłużenie terminów na wznoszenie odwołań do sądów pracy w razie rozwiązania umowy, likwidacja obowiązku wydania zbiorczego świadectwa pracy po 24 miesiącach pracy w danej firmie, ograniczenie możliwości karnego podwyższania składki wypadkowej przez ZUS do 150 proc. prawidłowo obliczonej stawki tylko do firm, które celowo zaniżają stawki daniny (ustawa z 16 grudnia 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców; Dz.U. poz. 2255);
● wprowadzenie regulacji umożliwiających uzyskanie świadczenia przedemerytalnego przez osoby, które opiekowały się osobami niepełnosprawnymi (ustawa z 6 października 2016 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz ustawy o świadczeniach przedemerytalnych; Dz.U. poz. 1940).
1 marca 2017
● waloryzacja emerytur i rent oraz innych świadczeń, w ramach której emeryci i renciści otrzymali minimum 10-złotową podwyżkę swoich świadczeń, a także podwyższenie najniższych świadczeń emerytalno-rentowych do kwoty połowy płacy minimalnej, czyli 1000 zł (ustawa z 2 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw; Dz.U. poz. 2);
● dodanie nowego kodu przyczyny wyrejestrowania ubezpieczonego: „800 – wyrejestrowanie pracownika w związku z przejściem zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę w trybie art. 231 kodeksu pracy”, co umożliwia ZUS monitorowanie na bieżąco zmian płatników składek dla osób ubezpieczonych (rozporządzenie ministra rodziny, pracy i polityki społecznej z 16 lutego 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz innych dokumentów; Dz.U. poz. 319).
1 kwietnia 2017
● zmniejszenie zakresu obowiązków szkoleniowych dla operatorów maszyn do robót budowlanych, ziemnych i drogowych; w tym likwidacja wymogu odbycia szkolenia lub zdania egzaminu w przypadku obsługi 24 maszyn – m.in. ręcznych narzędzi udarowych, betoniarek i agregatów tynkarskich; wprowadzenie ułatwień dotyczących urządzeń, do obsługi których trzeba zdać egzamin – zmniejszenie liczby tzw. klas uprawnień w przypadku 15 maszyn (rozporządzenie ministra rozwoju i finansów z 11 stycznia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych; Dz.U. poz. 134).
18 kwietnia 2017
● określenie przypadków i terminów, w których ZUS może uchylić lub zmienić wadliwą decyzję wydaną w sprawie przyznania świadczenia oraz/lub ustalenia jego wysokości, a także wprowadzenie terminów, w których można dokonać ich weryfikacji, wynoszących od 3 do 10 lat – w zależności od tego, czy decyzje były wynikiem błędu, przedłożenia nowych dowodów czy innych okoliczności (ustawa z 10 lutego 2017 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw; Dz.U. poz. 715).
1 maja 2017
● zastąpienie dotychczasowych przepisów wykonawczych do kodeksu pracy o pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych przez nowe, dotyczące już tylko kobiet w ciąży i karmiących (rozporządzenie Rady Ministrów z 3 kwietnia 2017 r. w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią; Dz.U. poz. 796) oraz związana z tym zmiana dotycząca bhp przy pracach związanych z wysiłkiem fizycznym (rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 25 kwietnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych; Dz.U. poz. 854).
1 czerwca 2017
● zmiana przepisów o zatrudnieniu tymczasowym, w tym m.in. zwiększenie ochrony kobiet w ciąży (poprzez przedłużenie do dnia porodu umowy pracownicy tymczasowej, która łącznie przez co najmniej dwa miesiące była skierowania do pracy tymczasowej przez daną agencję na podstawie umowy o pracę), objęcie limitem 18 miesięcy pracy tymczasowej nie tylko agencji, ale i pracodawców użytkowników, wprowadzenie obowiązku prowadzenia przez pracodawcę użytkownika ewidencji osób wykonujących pracę tymczasową (ustawa z 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych oraz niektórych innych ustaw; Dz.U. poz. 962).
● podwyższenie kwoty ryczałtu wypłacanego przedsiębiorcom zatrudniającym osoby pozbawione wolności z obecnych 20 proc. do 35 proc. wartości wynagrodzeń tych osób (ustawa z 23 marca 2017 r. o zmianie ustawy o zatrudnianiu osób pozbawionych wolności; Dz.U. poz. 924).
6 czerwca 2017
● wprowadzenie odrębnych przepisów dotyczących czasu pracy w żegludze śródlądowej, w tym m.in. ograniczenie go do 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy w przyjętym 12-miesięcznym okresie rozliczeniowym (ustawa z 7 kwietnia 2017 r. o czasie pracy na statkach żeglugi śródlądowej; Dz.U. poz. 993).
13 czerwca 2017
● wyposażenie ZUS w prawo do ustalania płatnika, tj. stwierdzania, który podmiot powinien opłacać składki za ubezpieczonych, nawet gdy nie zgłosił ich do ubezpieczenia, a także zmiany dotyczące zaświadczeń o niezaleganiu w opłacaniu składek oraz decyzji o odmowie wydania takiego zaświadczenia – dokumenty te, wydane przez zakład w postaci dokumentu elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, mogą być wykorzystywane w formie wydruku składek przez płatnika, który je uzyskał (ustawa z 11 maja 2017 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw; Dz.U. poz. 1027).
1 lipca 2017
● podwyższenie z 50 do 75 proc. najniższej emerytury lub renty kwoty wolnej od zajęcia przez komornika w przypadku egzekucji należności innych niż świadczenia alimentacyjne (ustawa z 21 października 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych; Dz.U. poz. 2036).
31 sierpnia 2017
● przyznanie nowych uprawnień działaczom opozycji antykomunistycznej oraz osobom represjonowanym z powodów politycznych, w tym m.in. uwzględnianie w podwójnym wymiarze okresów internowania bądź osadzenia w więzieniach lub innych miejscach odosobnienia przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty (ustawa z 8 czerwca 2017 r. o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych oraz niektórych innych ustaw; Dz.U. poz. 1386).
5 września 2017
● zmiany skutkujące wyższymi wypłatami z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych dla pracowników niewypłacalnych firm i szybszym przyznawaniem pomocy finansowej w razie faktycznego zaprzestania działalności przez pracodawcę; m.in. wydłużono z 9 do 12 miesięcy okresy referencyjne (czyli okresy miedzy rozwiązaniem stosunku pracy a datą wystąpienia niewypłacalności pracodawcy), uprawniające do uzyskania świadczeń z FGŚP, a także rozszerzono katalog niezaspokojonych świadczeń pracowniczych (ustawa z 20 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych; Dz.U. poz. 1557).
1 października 2017
● obniżenie wieku emerytalnego do 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, a także związane z tym zmiany w zakresie: ochrony przedemerytalnej przed zwolnieniem z pracy (ustawa z 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw; Dz.U. poz. 38).
19 listopada 2017
● wprowadzenie wymogów co do polityk korporacyjnych zakładów górniczych – mają one określać m.in. system szkoleń pracowników w celu minimalizowania ryzyka i skutków wystąpienia niebezpiecznych zdarzeń oraz wypadków i system nagradzania zachowań pracowników przyczyniających się do minimalizowania ryzyka (rozporządzenie ministra energii z 16 października 2017 r. w sprawie szczegółowego zakresu polityki korporacyjnej w zakresie zapobiegania niebezpiecznym zdarzeniom oraz wypadkom; Dz.U. poz. 1945).
1 grudnia 2017
● podwyższenie emerytur przyznawanych z urzędu osobom, które pobierały rentę z tytułu niezdolności do pracy i nie miały wymaganego stażu pracy – do kwoty 1000 zł dla pobierających rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy albo 750 zł dla osób z rentą z tytułu częściowej niezdolności (ustawa z 29 września 2017 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych; Dz.U. poz. 2120);
● określenie nowego sposobu uwierzytelniania zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy (zwolnień lekarskich) wystawianych w formie elektronicznej – przy użyciu Platformy Usług Elektronicznych ZUS (ustawa z 21 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz niektórych innych ustaw; Dz.U. poz. 992).
28 grudnia 2017
● zapewnienie ochrony ubezpieczeniowej i zabezpieczeń finansowych na wypadek porzucenia, śmierci lub uszkodzenia ciała bądź choroby marynarzy (ustawy z 12 października 2017 r. o zmianie ustawy o pracy na morzu oraz niektórych innych ustaw; Dz.U. poz. 2181).
