Subskrybuj nas na Youtube
Spółka z Kalisza zawarła z jednoosobowym przedsiębiorcą z Kołobrzegu kontrakt menedżerski dotyczący zarządzania firmą. Przedsiębiorca w zakresie własnej działalności gospodarczej prowadzi usługi menedżerskie. Kontrakt nie zawiera czasowych ograniczeń ani miejsca wykonywania czynności przez menedżera. W umowie określono miesięczne wynagrodzenie w kwocie 4000 zł brutto. Czy spółka powinna pobierać zaliczki na podatek od wynagrodzenia wypłacanego menedżerowi?
Kontrakt menedżerski jest umową cywilnoprawną nienazwaną, której przedmiotem jest świadczenie usług. Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego do kontraktu menedżerskiego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Dla celów podatkowych przychody uzyskane z umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej, zalicza się do przychodów z działalności wykonywanej osobiście określonej w art. 10 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 13 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Przykład pokazuje, że spółka zawarła umowę z osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, której przedmiotem są usługi menedżerskie. Warunki zawartej umowy wskazują na znaczną swobodę w działaniu menedżera, nie jest on związany czasem i miejscem świadczenia usług, a także samodzielnie organizuje swoją pracę. Dla celów podatkowych o zakwalifikowaniu przychodów do określonego źródła decyduje faktyczny charakter wykonywanych czynności oraz kwalifikacja prawna. Jeśli przepis ustawy zalicza przychód do jednego źródła przychodów, to nie może on być zaliczany do innego źródła przychodów. Wobec tego wynagrodzenie menedżera z tytułu zawartego kontraktu stanowi przychody z działalności wykonywanej osobiście, mimo że umowa ta została zawarta w ramach prowadzonej przez osobę fizyczną (menedżera) działalności gospodarczej.
Spółka jest w tym przypadku płatnikiem podatku i ma obowiązek pobierać zaliczki na podatek dochodowy zgodnie z art. 41 ust. 1 ww. ustawy, a więc pomniejszone o koszty uzyskania przychodu oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu ze środków menedżera składki na ubezpieczenia społeczne. Przy obliczaniu zaliczki płatnik stosuje zryczałtowane koszty uzyskania przychodu takie jak dla pracowników w wysokości 111,25 zł miesięcznie i nie więcej niż 1335,00 zł w skali roku. Stawka podatku wynosi 18 proc., ale na wniosek menedżera można zastosować wyższą stawkę, tj. 32 proc. Kwotę zaliczki płatnik przekazuje w terminie do 20. dnia następnego miesiąca do urzędu skarbowego właściwego dla siedziby spółki, a w terminie do 31 stycznia następnego roku płatnik sporządza i przekazuje do tego samego urzędu roczną deklarację PIT-4R. Do końca lutego następnego roku płatnik sporządza i przekazuje menedżerowi oraz urzędowi skarbowemu właściwemu dla miejsca zamieszkania menedżera informację o dochodach oraz pobranych zaliczkach PIT-11. Samo zarejestrowania przez menedżera własnej działalności gospodarczej, której zakres obejmuje świadczenie usług zarządzania, nie ma znaczenia dla możliwości zaliczenia osiągniętych przychodów na podstawie kontraktu menedżerskiego lub innej umowy cywilnoprawnej do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Takie stanowisko popiera dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 22 kwietnia 2016 r., nr IPPB1/4511367/162/MT, w której czytamy: „Tym samym przychody uzyskane z tytułu tego rodzaju umów stanowią przychody z działalności wykonywanej osobiście, nawet jeżeli umowy te zawierane są w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej. Czynności zarządcze dotyczą określonej osoby, tym samym mogą być dokonywane bezpośrednio przez tę osobę. Jednocześnie z uwagi na fakt, że w przypadku zawarcia umowy powierzającej zarząd przedsiębiorstwem występuje duża dowolność nazewnictwa, przepis art. 13 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczy nie tylko przychodów uzyskanych na podstawie umów o zarządzanie, kontraktu menedżerskiego, lecz wszelkich umów o podobnym charakterze, z których wynika, że podatnikowi w drodze umowy cywilnoprawnej zostało zlecone sprawowanie zarządu przedsiębiorstwem, spółką czy instytucją”.
Organy podatkowe w toku postępowania mają obowiązek wykazać, że przychody menedżera są przychodami osiągniętymi z kontraktu menedżerskiego lub umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem albo że jest to działalność gospodarcza.
Pani Małgorzata prowadzi działalność gospodarczą w zakresie handlu nieruchomościami i zawarła ze spółką w Koszalinie umowę o usługi doradcze, których przedmiotem jest świadczenie usług dotyczących doboru inwestorów i strategii negocjacyjnych w zakresie inwestowania. Umowa określa miesięczne wynagrodzenie, czas trwania umowy, zawiera także postanowienia, że doradca będzie świadczył usługi na własne ryzyko i na własny rachunek. Jak należy opodatkować tego typu usługi?
W pytaniu pani Małgorzata doradza na rzecz innego podmiotu w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Świadczy usługi na własne ryzyko i na własny rachunek, powyższe usługi nie będą wykonywane pod kierownictwem zlecającego te czynności, czyli spółki. Spółka oczekuje od przedsiębiorcy fachowej pomocy i doradztwa w zakresie określonego i korzystnego dla niej sposobu postępowania. Wobec tego usługi doradcze należy zakwalifikować do źródła przychodów, jakim jest działalność gospodarcza, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy. Pani Małgorzata rozliczy przychód z tytułu doradztwa w ramach własnej działalności gospodarczej.
Kontrakt menedżerski należy do umów starannego działania, a efektem powinno być uzyskanie określonego rezultatu. Menedżer powinien efektywnie wykorzystywać swoją wiedzę i kompetencje w zarządzaniu firmą, ponieważ odpowiada za dołożenie należytej staranności w działaniu na rzecz podmiotu, względem którego świadczy usługi, oraz wobec osób trzecich. Przykładowo na podstawie kontraktu menedżerskiego albo umowy o zarządzanie mogą być wykonywane takie czynności, jak bieżący nadzór nad działalnością firmy, bieżący nadzór nad pracą i udzielanie wytycznych podległym bezpośrednio pracownikom, realizowanie polityki handlowej spółki, reprezentacja spółki. Z kontraktu menedżerskiego lub z umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem musi wynikać, że zarządzający samodzielnie prowadzi sprawy zarządcze, ma wpływ na proces decyzyjny w firmie oraz samodzielnie podejmuje decyzje w sprawach dotyczących firmy, którą zarządza. Menedżer zarządza przedsiębiorstwem na rzecz i w interesie przedsiębiorstwa oraz na jego rachunek i ryzyko. Do umów o zarządzanie nie należą usługi doradcze, niedające uprawnień decyzyjnych. Usługi doradcze polegają na prowadzeniu konsultacji, podpowiedzi w zakresie sposobu działania, wyboru określonego sposobu postępowania, np. doradztwo w zakresie doboru pracowników, strategii inwestycyjnych czy marketingowych.
Podsumowanie
Usługi doradcze mogą być wykonywane w ramach działalności gospodarczej na rachunek i ryzyko przedsiębiorcy i wówczas przychody z takich usług są przychodami z działalności gospodarczej. Natomiast przychody z kontraktu menedżerskiego lub umów o zarządzanie przedsiębiorstwem są zawsze przychodami z działalności wykonywanej osobiście, nawet gdy zawiera je przedsiębiorca w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej.
Podstawa prawna
Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).