Oświadczenia i wnioski złożone na formularzu PIT-2, nawet gdy dotyczą danego roku, pozostają ważne w kolejnych latach – wynika z odpowiedzi Ministerstwa Finansów na nasze pytania.

PIT-2 w wersji 9 obowiązującej w 2023 r. znacząco różni się od PIT-2 z lat ubiegłych. Kiedyś druk ten upoważniał płatnika do stosowania kwoty zmniejszającej podatek. Teraz PIT-2 to superformularz zawierający w sobie wszystkie oświadczenia i wnioski, które mają wpływ na wysokość zaliczek na podatek, a co za tym idzie – na wysokość wynagrodzenia netto. Za pomocą PIT-2 nadal upoważnimy płatnika do stosowania kwoty zmniejszającej, ale również złożymy wnioski i oświadczenia wprowadzone dopiero przez Polski Ład, a także te, które dotąd składaliśmy w innej formie.

„Złożone oświadczenia i wnioski dotyczą również kolejnych lat podatkowych. Obecnie ustawa PIT nie zawiera wyjątku od tej reguły. W konsekwencji wszystkie oświadczenia i wnioski są wieloletnie, chyba że uległy zmianie okoliczności mając wpływ na obliczenie zaliczki” – czytamy w objaśnieniach podatkowych Ministerstwa Finansów.

W odpowiedzi na nasze pytania resort precyzuje, że ważność zachowują również wnioski i oświadczenia złożone przed 2023 r.

Takie stanowisko może budzić wątpliwości i wbrew pozorom nie zawsze jest wygodne dla podatnika.

Małgorzata Samborska, partner i doradca podatkowy w Grant Thornton:

Wniosek w sprawie niepobierania zaliczek. Rok 2023 może oznaczać też rok 2024

Właśnie Samborska zwróciła uwagę na Twitterze na najbardziej jaskrawą wątpliwość dotyczącą nowego PIT-2

Redakcja części J nowego PIT-2 sugeruje, że wniosek ten dotyczy tylko jednego roku. Co więcej, formuła zawiera cztery wolne pola do uzupełnienia, gdzie podatnik powinien wpisać np. „2023”:

„Niniejszym wnioskuję o niepobieranie zaliczek w roku └────┴────┴────┴────┘, gdyż przewiduję, że uzyskane przeze mnie dochody podlegające opodatkowaniu według skali podatkowej nie przekroczą w tym roku kwoty 30 000 zł”.

Tak zredagowana formułka w PIT-2 jest zresztą odzwierciedlenie art. 31c ust. 2 ustawy o PIT, który stanowi, że „Podatnik może złożyć wniosek o niepobieranie zaliczek w danym roku podatkowym (…)”

Jak to ma się do zapewnienia Ministerstwa Finansów, że oświadczenia i wnioski są wieloletnie? Czyżby więc wyjątek od generalnej zasady jednak był, a ministerstwo w objaśnieniach o nim zapomniało? Okazuje się, że nie.

Zadaliśmy MF następujące pytanie: „Czy wniosek z części J, złożony w 2023 r., w którym podatnik wskaże jako właściwy rok 2023, pozostanie ważny w 2024 r.?”

Odpowiedź z Wydziału Prasowego Biura Komunikacji i Promocji MF: „Tak, wypełniając PIT-2 w części J podatnik wskazuje rok, od którego ten wniosek zaczyna obowiązywać. Jeśli nie zmieni się stan faktyczny u podatnika i nie zostanie on wycofany w 2023 r., to wniosek będzie obowiązywał w 2024 i w kolejnych latach, aż do jego wycofania przez podatnika”.

Ekspertka: Doprowadzi to do wielkiego zamieszania

Taka odpowiedź MF nie przekonuje Małgorzaty Samborskiej.

- Stanowisko MF byłoby zrozumiałe, gdyby w części J znalazł się zapis „od roku…”, albo „w roku…. i w latach następnych”. Z literalnego brzmienia formularza wynika natomiast, że chodzi tylko o dany rok – komentuje ekspertka. - Jako płatnik nie mogłabym z czystym sumieniem uznać, że wniosek o niepobieranie zaliczek złożony na rok 2023 pozostaje ważny także w latach kolejnych. Co prawda zastosowanie się do objaśnień chroni przed ewentualnymi konsekwencjami, ale lepszym rozwiązaniem wydaje się zwrócenie się do podatnika, by w 2024 r. taki wniosek w razie potrzeby ponowił.

Ekspertka dodaje też, że jeśli przyjąć stanowisko MF za prawidłowe, to podatnicy, którzy złożą wniosek o niepobieranie zaliczek w roku 2023 r. np. z uwagi na podjęcie zatrudnienia dopiero w drugiej połowie roku 2023 r. (w związku mogą zakładać, że ich przewidywane dochody nie przekroczą 30 tys.) muszą pamiętać, żeby w 2024 r. złożyć PIT-2 jeszcze raz, zaznaczając w części J pole „wycofuję uprzednio złożone oświadczenie”. - Doprowadzi to do wielkiego zamieszania – konkluduje Samborska.

Oświadczenie o zamiarze rozliczenia się z małżonkiem lub jako samotny rodzic

Kolejna wątpliwość dotyczy oświadczenia o zamiarze rozliczenia się z małżonkiem lub jako samotny rodzic. Obecnie pracownik (zleceniobiorca nie ma takiej możliwości) składa je, wypełniając część E nowego formularza PIT-2. Podobne oświadczenia można było złożyć w ubiegłych latach, przepisy nie przewidywały jednak wówczas żadnego urzędowego formularza, na którym należało to zrobić.

W części E PIT-2 pojawia się zwrot „Niniejszym oświadczam, że zamierzam opodatkować dochody za rok podatkowy (…)”, co może sugerować, że oświadczenie dotyczy tylko tego roku, w którym jest składane. Potwierdzałoby to literalne brzmienie art. 32 ust. 3 ustawy o PIT: „Jeżeli podatnik złoży płatnikowi oświadczenie, że za dany rok zamierza opodatkować dochody w sposób określony w art. 6 ust. 2 albo 4d (…)”. Według Ministerstwa Finansów, nie jest to jednak poprawna interpretacja.

Zadaliśmy MF następujące pytanie:

„Czy oświadczenie o zamiarze preferencyjnego rozliczenia podatku w sposób przewidziany dla małżonków złożone na początku 2022 r., zgodnie z ówczesnym stanem prawnym, pozostaje ważne w 2023 r., czy też podatnik powinien ponowić je poprzez wypełnienie części E formularza PIT-2?”

Odpowiedź: „Tak, oświadczenia i wnioski mające wpływ na obliczenie zaliczki na podatek złożone płatnikowi przed 1 stycznia 2023 r. zachowują moc. Zatem oświadczenie złożone przez podatnika w 2022 r. pozostaje aktualne także w 2023 r. i w kolejnych latach, aż do zmiany lub wycofania oświadczenia przez podatnika”.

Resort potwierdza też, że oświadczenie złożone w 2023 r. będzie ważne w roku 2024 i następnych, aż do jego wycofania lub zmiany przez podatnika.

– Do tej pory praktyka płatników była taka, że oświadczenie o zamiarze rozliczenia się z małżonkiem lub jako samotny rodzic corocznie się odnawiało– przypomina Małgorzata Samborska z Grant Thornton.

Nie chcesz już korzystać z PIT-2? Złóż PIT-2

W oświadczeniu o zamiarze rozliczenia się z małżonkiem lub jako samotny rodzic należy wskazać też swoją sytuację dochodową, zaznaczając jedną z poniższych opcji:

- moje dochody nie przekroczą kwoty 120 000 zł, a małżonek lub dziecko nie uzyskują żadnych dochodów, które łączy się z moimi dochodami;

- moje dochody przekroczą kwotę 120 000 zł, a przewidziane roczne dochody małżonka lub dziecka, które łączy się z moimi dochodami, nie przekroczą tej kwoty.

W świetle stanowiska MF, również oświadczenie w tym zakresie będzie ważne przez kolejne lata, a przecież sytuacja dochodowa podatnika może się w tym czasie zmienić. Złe oszacowanie swoich dochodów w PIT-2 może zaś skutkować koniecznością uregulowania niedopłaty podatku na koniec roku. Jeśli podatnik złożył oświadczenie z części E PIT-2, a za rok jego sytuacja będzie już inna, powinien znów złożyć PIT-2, by wcześniejsze oświadczenie wycofać.

- Ze stanowiska MF wynika ponadto, że wszystkie osoby, które uprzednio złożyły oświadczenia o korzystaniu z którejś z tych preferencji, a przewidują, że w tym roku ich sytuacja (w odniesieniu do limitu 120 tys. zł – red.) będzie inna, powinny teraz raz jeszcze złożyć PIT-2, tym razem z zaznaczeniem w części E pola „wycofuję uprzednio złożone oświadczenie” – mówi Samborska.

Czy w PIT-2 trzeba wypełniać wszystkie rubryki?

Pytanie, czy PIT-2 zachowuje ważność w kolejnych latach, czy też trzeba go corocznie odnawiać, jest też o tyle skomplikowane, że dane podawane w niektórych rubrykach formularza mogą być aktualne, a w innych rubrykach nie. Przykład: podatnik kilka lat temu upoważnił płatnika do stosowania kwoty zmniejszającej podatek i nie zamierza niczego w tym zakresie zmieniać, jego PIT-2 w odniesieniu do części C pozostaje więc aktualny. Po raz pierwszy podatnik zamierza natomiast rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko, czego dotyczy PIT-2 w części E. Jak powinien zachować podatnik: złożyć PIT-2 wypełniony tylko w części E, czy też wypełnić i część E, i część C?

- Dla mnie najważniejsze jest, by płatnik i podatnik mieli zgodność co do tego, które wnioski i oświadczenia obowiązują i w jakim zakresie, a które nie – mówi Samborska. - Uważam, że nic nie stoi na przeszkodzie, by w obecnie składanym PIT-2 zaznaczyć wszystkie te kwadraty, które mogą mieć przełożenie na naszą aktualną sytuację. Przykładowo, jeśli chcemy złożyć tylko oświadczenie o zamiarze rozliczenia się jako samotny rodzic, możemy dla porządku wypełnić też rubrykę, w której uprawniamy płatnika do stosowania kwoty zmniejszającej podatek, mimo że oświadczenie w tej sprawie składaliśmy powiedzmy 5 lat temu i formalnie nadal ono obowiązuje. Takie postępowanie pozwoli uniknąć chaosu.