Nie ma obowiązku odprowadzania zaliczek na podatek od wynagrodzeń pracowniczych wypłacanych przy podziale pieniędzy uzyskanych z egzekucji nieruchomości, ponieważ plan podziału kwot zatwierdza sąd. Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny
Sprawa dotyczyła komornika sądowego, wobec którego naczelnik urzędu skarbowego wydał decyzję o odpowiedzialności jako płatnika zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych za kwiecień 2009 r. Komornik złożył odwołanie do izby skarbowej. Twierdził, że nie dotyczy go art. 42e ustawy o PIT, który mówi, że jeśli wypłaty świadczeń pracowniczych (np. pensji) dokonuje komornik sądowy, przejmujący zobowiązania ze stosunku pracy, to ma on obowiązek jako płatnik pobrać zaliczki na podatek.
Komornik nie zgadzał się z tym, że to on dokonał wypłaty wynagrodzeń dla pracowników, skoro plan podziału sumy uzyskanej z egzekucji nieruchomości zatwierdził sąd. Z tego powodu zarzucił naczelnikowi urzędu naruszenie także kodeksu postępowania cywilnego.
Dyrektor bydgoskiej izby skarbowej podtrzymał jednak decyzję urzędnika o zastosowaniu w tej sprawie art. 42e ustawy o PIT. Uznał, że komornik powinien był w przedłożonym sądowi projekcie planu podziału wydzielić kwotę na zaliczkę na podatek.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy komornik twierdził, że na etapie tworzenia projektu planu podziału nie mógł określić kwoty zaliczek na PIT, bo nie było jeszcze wiadomo, ile pieniędzy przypadnie prawomocnie każdemu wierzycielowi. Tłumaczył także, że nie dysponował nimi, ponieważ wynagrodzenia w kwocie brutto zostały wypłacone na podstawie zarządzenia sędziego. Tym samym nie można było obarczać go odpowiedzialnością za nieuregulowanie zaliczek na PIT. W ocenie komornika podatek powinni uiścić sami pracownicy, ponieważ otrzymali oni pensje w kwocie brutto.
WSA nie wziął pod uwagę tych argumentów i oddalił skargę komornika.
Zakwestionował to Naczelny Sąd Administracyjny. Stwierdził, że wypłata pieniędzy pochodzących z egzekucji z nieruchomości jest specyficznym przypadkiem i w takiej sytuacji komornik nie jest płatnikiem, ponieważ plan podziału kwot zatwierdza sąd. Komornik pełni rolę płatnika tylko, gdy sam wypłaca zaległe wynagrodzenia pracownika – wyjaśnił Naczelny Sąd Administracyjny. Dodał, że w rozpatrywanej sprawie płatnikiem nie jest również sąd zatwierdzający plan podziału.
Komornicy jako płatnicy podatków

Podatek od towarów i usług

Obowiązek rozliczania podatku przez komorników sądowych jest uregulowany w art. 18 ustawy o VAT. Przepis ten budzi jednak kontrowersje, mimo że TK uznał za konstytucyjne nałożenie na komornika sądowego obowiązków płatnika VAT od dostawy nieruchomości w ramach prowadzonej egzekucji (sygn. akt P 44/07). Z powodu wątpliwości wobec tego przepisu Naczelny Sąd Administracyjny skierował ponad rok temu pytanie prawne w tej sprawie do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (sprawa C-499/13 Macikowski przeciwko dyrektorowi Izby Skarbowej w Gdańsku).
Wątpliwości Naczelnego Sądu Administracyjnego zrodziły się przy rozpatrywaniu sprawy komornika, któremu urząd skarbowy nakazał zapłacić VAT od sprzedaży nieruchomości w ramach licytacji. Nieruchomość została sprzedana za kwotę 1,4 mln zł.
Unijny trybunał nie odpowiedział jeszcze na pytanie NSA.
Postanowienie NSA z 21 lutego 2013 r. (sygn. akt I FSK 221/12)

Podatek dochodowy od osób fizycznych

Komornik nie ma obowiązku pobrania i przekazania zaliczki na podatek dochodowy od sprzedaży nieruchomości dłużnika. Obowiązek przewidziany w art. 42e ustawy o PIT dotyczy jedynie spraw, w których prowadzona jest egzekucja zaległego wynagrodzenia, np. ze stosunku pracy. Komornik sądowy przejmuje obowiązki płatnika wyłącznie w sytuacji, gdy wypłaca świadczenia wymienione w art. 12 ustawy o PIT, czyli wynikające ze stosunku pracy, służbowego, z pracy nakładczej oraz ze spółdzielczego stosunku pracy.
Interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 11 lutego 2014 r. (nr IPPB1/415-1264/13-2/IF)
Komornik sądowy jest płatnikiem podatku dochodowego od należności wynikających ze stosunku pracy, zasądzonych wyrokiem sądowym od byłego pracodawcy. Komornik musi je wykazać w informacji: PIT-11 (dochody, od których została pobrana zaliczka na podatek dochodowy) lub PIT-8C (dochody, od których nie została pobrana zaliczka na podatek dochodowy). Przychód (dochód) wypłacony przez komornika sądowego z tytułu wypłaconych należności ze stosunku pracy wraz z należną zaliczką z tego tytułu powinien zostać wykazany przez podatnika w zeznaniu rocznym PIT.
Interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 27 lipca 2012 r. (nr IPTPB2/415-300/12-4/MP).
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 16 kwietnia 2014 r., sygn. akt II FSK 855/13. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia