Z ulgi prorodzinnej mogą korzystać podatnicy uzyskujący dochody opodatkowane według skali podatkowej, składający roczne zeznanie podatkowe na druku PIT-36 lub PIT-37. Od 2013 r. obowiązują nowe zasady jej stosowania.
Czy jest limit zarobków rodziców i opiekunów
Chcemy skorzystać z ulgi prorodzinnej. Czy ma znaczenie wysokość naszych dochodów?
Poczynając od rozliczenia za 2013 r. wprowadzono kryterium dochodowe, przy czym obowiązuje ono tylko przy jednym dziecku. Dochód roczny podatnika nie może przekroczyć:
- 56 tys. zł u osoby niepozostającej w związku małżeńskim,
- 112 tys. zł u osoby pozostającej przez cały rok w związku małżeńskim,
- 112 tys. zł u osoby samotnie wychowującej dziecko.
Podatnik, który tylko przez część roku pozostawał w związku małżeńskim, jest zaliczany do grupy pierwszej. Ustawa o PIT zakłada rozwiązanie zerojedynkowe, nie przewiduje stanów częściowych. Nawet jeden dzień niepozostawania w małżeństwie (np. ślub 2 stycznia) sprawia, że taka osoba nie jest, w rozumieniu ustawy, małżonkiem.
Wymienione dochody ustala się po odjęciu od przychodu kosztów uzyskania oraz składek na ubezpieczenia społeczne. Uwzględnia się dochody ze wszystkich źródeł podlegających opodatkowaniu według skali podatkowej (np. stosunek pracy, emerytura, działalność wykonywana osobiście, działalność gospodarcza) oraz 19-proc. podatkiem liniowym, zarówno z działalności gospodarczej, jak i z kapitałów pieniężnych (np. dywidendy). Nie bierze się pod uwagę dochodów z odpłatnego zbycia nieruchomości oraz ryczałtów (od drobnych zleceń, z działalności gospodarczej, z najmu).
Podstawa prawna
Art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.). Art. 27f ma zastosowanie do pozostałych odpowiedzi
Czy jest ulga po ograniczeniu władzy rodzicielskiej
Sąd ograniczył mi władzę rodzicielską. Czy mogę skorzystać z ulgi?
Prawo do ulgi ma podatnik, który w stosunku do dziecka:
- wykonywał władzę rodzicielską lub
- pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało lub
- sprawował pieczę w ramach rodziny zastępczej.
Władza rodzicielska przysługuje z mocy prawa rodzicom biologicznym i adopcyjnym. Jeżeli sąd ją wyłączy albo zawiesi, to ulga nie będzie przysługiwać. Nie jest natomiast przeszkodą sądowe ograniczenie władzy. Rodzice dziecka ani opiekunowie prawni nie muszą też pozostawać ze sobą w związku małżeńskim.
Czy rozwód dziecka przywraca prawo do odliczenia
Wspólnie z mężem wychowywaliśmy w ubiegłym roku dwoje dzieci. Syn miał 16 lat, a córka 23 lata. Córka nie uzyskała żadnych dochodów, odbywała studia i przez część roku była mężatką. 15 listopada uprawomocnił się wyrok o rozwodzie. Od tego czasu córka jest na naszym utrzymaniu. Czy mamy ponownie prawo do ulgi na córkę?
Ulga przysługuje za każdy miesiąc wykonywania władzy rodzicielskiej. Wraz z mężem są państwo traktowani jako wykonujący władzę rodzicielską przez co najmniej jeden dzień roku w stosunku do więcej niż jednego dziecka. Nie ma więc znaczenia wysokość osiągniętych przez państwo dochodów. Skoro małżeństwo córki zostało rozwiązane, nie ukończyła ona 25. roku życia, odbywała studia i nie osiągała żadnych dochodów, to od miesiąca uprawomocnienia się orzeczenia rozwodowego znów wykonują państwo wobec niej władzę rodzicielską. Istotne jest przy tym, aby na rodzicach rzeczywiście ciążył obowiązek alimentacyjny. Jeśli tak jest, to poczynając od listopada zaliczają się państwo do osób wychowujących dwoje dzieci. Miesiąca tego ani się nie pomija, ani nie dzieli w proporcji do liczby dni. Tak jest przy każdym nabyciu (początku) ulgi w stosunku do danego dziecka, nawet gdy ma to miejsce po okresie przerwy w sprawowaniu władzy rodzicielskiej. Nabycie prawa do ulgi w trakcie roku może nastąpić na skutek narodzin dziecka, rozpoczęcia pełnienia funkcji opiekuna prawnego albo sprawowania pieczy w ramach rodziny zastępczej. Mniej typowe, ale też realne sytuacje, to rozpoczęcie studiów przez dziecko do 25. roku życia (jeśli wcześniej ich nie odbywało) albo przyznanie mu zasiłku pielęgnacyjnego lub renty socjalnej (tu wiek nie ma znaczenia). We wszystkich tych sytuacjach ulgę można stosować już za pełny miesiąc, w którym nastąpiło zdarzenie dające do niej prawo, choćby miało ono miejsce w ostatnim dniu tego miesiąca.
Wracając do pytania, ulga na syna będzie należna za cały rok, czyli 1112,04 zł, a na córkę – za listopad i grudzień, czyli 2 x 92,67 zł.
Czy adopcja też jest objęta preferencją
W 2013 r. wychowywaliśmy troje wspólnych małoletnich dzieci, z których jedno w czerwcu skończyło 18 lat i rozpoczęło pracę (nie pobierało nauki). Od września adoptowaliśmy jeszcze dwoje dzieci: chłopca w wieku 20 lat otrzymującego zasiłek pielęgnacyjny i dziewczynę w wieku 19 lat, która studiowała i osiągnęła dochód w kwocie 4 tys. zł ze sprzedaży akcji. Czy możemy rozliczyć ulgę na dzieci?
Wychowywali państwo w roku podatkowym więcej niż jedno dziecko, więc ulga przysługuje bez względu na dochód. Na pierwsze i drugie dziecko wynosi po 92,67 zł miesięcznie, na trzecie – 139,01 zł a na czwarte i każde następne – po 185,34 zł. Ważne jest to, że do liczby dzieci wlicza się tylko te, na które odliczenie przysługuje i pod tym kątem trzeba przeanalizować każdy miesiąc odrębnie. Spośród trojga państwa dzieci biologicznych wszystkie kwalifikują się do objęcia ulgą, z tym że to, które ukończyło w czerwcu 18 lat – tylko do tego miesiąca włącznie. Z pytania wynika, że od lipca do sierpnia wychowywali Państwo dwoje dzieci uprawniających do ulgi. Od września doszło jeszcze dwoje dzieci. Spośród nich do ulgi kwalifikuje się tylko 20-letni chłopiec, ponieważ otrzymuje zasiłek pielęgnacyjny. Natomiast 19-letnia dziewczyna, mimo że studiuje, nie może być objęta ulgą, ponieważ osiągnęła dochód ze sprzedaży akcji przekraczający 3089 zł. Wobec tego od września do grudnia liczba dzieci uprawniających do ulgi wynosiła troje (dwoje małoletnich biologicznych i adoptowany chłopiec). Podsumowując, w poszczególnych miesiącach przysługiwała państwu ulga w następującej wysokości:
- za miesiące od I do VI: 6 m-cy x (92,67 + 92,67 + 139,01) = 1946,10 zł
- za miesiące VII i VIII: 2 m-ce x (92,67 + 92,67) = 370,68 zł
- za miesiące od IX do XII: 4 m-ce x (92,67 + 92,67 + 139,01) = 1297,40 zł
Razem: 3614,18 zł.
Czy spóźniona obrona ma wpływ na odliczenie
W 2013 r. samotnie wychowywałam 22-letniego syna. Osiągnęłam dochód z pracy w kwocie 65 tys. zł. Syn miał przychody z wynajmu lokalu mieszkalnego w wysokości 12 tys. zł, opodatkowane ryczałtem ewidencjonowanym. Innych dochodów nie uzyskał. Do czerwca odbywał studia licencjackie, ale nie przystąpił w czerwcu do obrony pracy licencjackiej. Rektor uczelni, na wniosek syna, wyznaczył termin obrony pracy na listopad 2013 r. Według regulaminu uczelni syn utracił prawa studenta w czerwcu, a w listopadzie obronił pracę. Z powodu tego przesunięcia rozpoczął studia II stopnia dopiero od lutego 2014 r. Czy przysługuje mi ulga na syna?
Jeżeli spełnia pani warunki do uznania za matkę samotnie wychowującą jedno dziecko (jest pani panną, wdową, rozwódką, osobą o orzeczonej separacji albo pani małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywał karę pozbawienia wolności i rzeczywiście wychowywała pani dziecko samodzielnie, nawet przez część roku), to należy sprawdzić, czy pani dochód nie przekroczył 112 tys. zł. Z pytania wynika, że ten warunek jest spełniony. Skoro syn nie ukończył 25. roku życia i odbywał naukę, to trzeba jeszcze ocenić, czy jego dochód nie przekroczył 3089 zł. Zasadniczo uzyskiwanie przez dziecko przychodów opodatkowanych ryczałtem wyklucza ulgę, ale wyjątkiem jest przychód z najmu, opodatkowany w ten sposób. Należy zatem przyjąć, że po stronie syna również nie ma przeciwwskazań, by mogła pani skorzystać z ulgi.
Ulga jest rozliczana w trybie miesięcznym, a zatem należy ocenić, w których miesiącach 2013 r. można było uznać pani syna za osobę uczącą się. Przyjmuje się, że status ucznia/studenta ma osoba odbywająca/kontynuująca naukę, do czasu uzyskania świadectwa/dyplomu ukończenia szkoły. Przy czym chodzi tutaj o zwykły tryb odbywania nauki. Jeżeli syn utracił z końcem czerwca status studenta i nie kontynuował od października studiów na II poziomie, to począwszy od lipca nie może być uznany za osobę uczącą się. Obrona pracy nastąpiła bowiem po okresie studiów. W takim wypadku przygotowań do niej nie utożsamia się ze studiami. Ulga będzie zatem przysługiwała za okres od stycznia do czerwca, czyli w kwocie 6 x 92,67 zł.
Gdy mowa o odbywaniu nauki, to uważa się, że:
- urlop dziekański nie stanowi przeszkody do skorzystania z ulgi,
- zawieszenie w prawach studenta wyłącza prawo do ulgi,
- oczekiwanie na obronę pracy dyplomowej uprawnia do ulgi, jeżeli w tym czasie zachowany jest status studenta,
- zwykłe przerwy pomiędzy studiami I stopnia i II stopnia, wynikające z harmonogramu studiowania (np. od lipca do września), przerwy międzysemestralne itp. traktuje się jako ciągłość nauki,
- za okres wakacji ulga przysługuje zarówno na maturzystę, który kontynuuje naukę, jak i na pozostałe dzieci po maturze.
Czy ponowne wyjście za mąż pozbawia ulgi
Przez cały 2013 r. byłam w związku małżeńskim. Nie mamy dzieci. Mam natomiast 10-letnią córkę z poprzedniego małżeństwa, która po rozwodzie została przy poprzednim mężu. Mam ograniczone prawa rodzicielskie do córki. Nie osiągnęłam żadnych dochodów. Obecny mąż zarobił z pracy 85 tys. zł, a poprzedni, żyjący w konkubinacie – z działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym – 110 tys. zł. Chcę rozliczyć się wspólnie z mężem. Czy przysługuje mi ulga na córkę?
Podstawową kwestią jest wykonywanie władzy rodzicielskiej. Córka po rozwodzie pozostała przy ojcu. Nie będzie mógł on jednak skorzystać z ulgi z dwóch powodów. Po pierwsze, jako osoba niepozostająca w związku małżeńskim (konkubinat) przekroczył limit dochodu wynoszący 56 tys. zł. Po drugie, nie miał dochodów podlegających opodatkowaniu według skali, a tylko wówczas istnieje potencjalna możliwość dokonania odliczenia (trzeba składać zeznanie PIT-36 lub PIT-37).
Z kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika, że jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, to każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania. Wprawdzie pani władza rodzicielska wobec córki została ograniczona, ale nie pozbawia to pani prawa do ulgi (tak np. WSA w Opolu w wyroku z 27 czerwca 2012 r. sygn. akt I SA/Op 119/12). Ulga w wysokości 92,67 zł miesięcznie przysługuje za każdy miesiąc wykonywania władzy rodzicielskiej. Gdyby ojciec pani dziecka też miał prawo do ulgi, wówczas jej kwotą musieliby się państwo podzielić, tak aby suma nie przekroczyła 1112,04 zł w skali roku.
Z pytania wynika, że jest pani osobą pozostającą w związku małżeńskim, a zatem, skoro mówimy o wykonywaniu władzy rodzicielskiej wobec jednego dziecka, należy ustalić, czy dochody obojga małżonków nie przekroczyły 112 tys. zł. Jeśli pani mąż osiągnął dochód 85 tys. zł, a pani żadnego, to limit nie został przekroczony. Może pani zatem zastosować odliczenie na dziecko od wspólnego podatku, zakładając, że spełniają państwo warunki do wspólnego opodatkowania.