Mąż i żona mogą złożyć jedno zeznanie, o ile ich związek trwał przez cały rok podatkowy i mieli wspólność majątkową. Zapłacą daninę w podwójnej wysokości, ale liczoną od połowy łącznych dochodów.

Czy można się rozliczyć z żoną, która nie pracuje

Mąż jest zatrudniony na etacie. Dobrze zarabia. Żona zajmuje się domem i dziećmi. Czy mimo braku dochodów u jednego z małżonków wspólne rozliczenie jest możliwe?
Z tej preferencji podatkowej można skorzystać nie tylko wtedy, gdy zarówno żona, jak i mąż uzyskują dochody, lecz także gdy jedno ich nie ma lub też gdy są tak niskie, że nie rodzą obowiązku zapłaty podatku (tj. są niższe niż 3091 zł rocznie). Korzyści możemy prześledzić na przykładzie.
Załóżmy, że w 2013 r. żona nie uzyskała żadnych przychodów, mąż zaś po odliczeniu kosztów uzyskania przychodów, składek na ubezpieczenia społeczne i dokonaniu innych odliczeń uzyskał dochód w wysokości 90 tys. zł. Rozliczając się samodzielnie, musiałby zapłacić podatek (po zaokrągleniu do pełnych złotych) w wysokości 16 270 zł. W tym od kwoty:
● nieprzekraczającej progu podatkowego: 14 839,02 zł (85 528 zł – tzw. kwota wolna 3089 zł) x 18 proc.,
● stanowiącej nadwyżkę ponad próg podatkowy: 1431,04 zł (90 000 zł – 85 528 zł) x 32 proc.
W przypadku wspólnego rozliczenia podatek (po zaokrągleniu do pełnego złotego) wyniesie 15 088 zł. Wynika to z tego, że oblicza się go w podwójnej wysokości od połowy łącznych dochodów, czyli w naszym przykładzie od 45 000 zł [(0 + 90 000 zł)\\2]. Wyniesie on 15 087,96 zł : [(45000 zł – kwota wolna 3089 zł) x 18 proc.] x 2. Oznacza to, że dzięki wspólnemu PIT małżonkowie zaoszczędzą 1182 zł.
Właśnie w sytuacji, gdy jedno z małżonków nie osiąga dochodów wcale lub ma bardzo niskie, a drugie uzyskuje dochody powyżej 85 528 zł rocznie i musiałoby opodatkować nadwyżkę stawką 32 proc., preferencja dla małżonków jest szczególnie korzystna.
Z kolei nie ma ona znaczenia, jeśli różnica między dochodami żony i męża jest niewielka, i w obu wypadkach mieszczą się one w tym samym przedziale skali podatkowej.
Aby małżonkowie mogli się wspólnie rozliczyć, muszą spełniać kilka warunków. Przede wszystkim muszą pozostawać w związku przez cały rok podatkowy (czyli np. przez cały 2013 r. w przypadku deklaracji składanych do końca kwietnia 2014 r.) i przez cały rok musi istnieć między nimi wspólność majątkowa. Ponadto żadne z nich nie może osiągać dochodów opodatkowanych na zasadach szczególnych, tj. podatkiem liniowym, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, kartą podatkową czy podatkiem tonażowym.
Ponadto oboje muszą złożyć wniosek o wspólne opodatkowanie (tj. na formularzu PIT-36 lub PIT-37). Konieczne jest też złożenie zeznania podatkowego w terminie. Jeśli stanie się to po 30 kwietnia, wówczas wspólne rozliczenie nie będzie możliwe.
Podstawa prawna
Art. 6 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Czy śmierć małżonka wyklucza wspólne rozliczenie

Jedno z małżonków zmarło na początku 2014 r. Co w takim przypadku z rozliczeniem za ubiegły rok, czy wspólne opodatkowanie nie wchodzi już w grę?
Ustawa o PIT daje prawo do preferencyjnego opodatkowania dochodów osobom, których małżonek zmarł po zakończeniu roku podatkowego, ale przed złożeniem zeznania. O ile spełnione są inne warunki: przez cały poprzedni rok mąż i żona byli w związku małżeńskim i łączyła ich wspólność majątkowa.
Podobnie będzie w przypadku śmierci małżonka w trakcie roku podatkowego. Wspólne rozliczenie będzie możliwe, gdy związek małżeński został zawarty przed rozpoczęciem tego roku i małżonków łączyła w tym czasie, aż do śmierci jednego z nich, wspólność majątkowa.
Podstawa prawna
Art. art. 6a ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Czy utrata PIT liniowego umożliwia wspólne rozliczenie

Mąż w trakcie 2013 r. stracił prawo do rozliczania działalności gospodarczej podatkiem liniowym. Czy może złożyć zeznanie razem z żoną?
Z możliwości wspólnego rozliczenia nie mogą korzystać podatnicy objęci podatkiem liniowym, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, kartą podatkową, a także podatkiem tonażowym. Nie jest przy tym istotne, czy przedsiębiorcy osiągnęli dochód, stratę czy też ich działalność gospodarcza była zawieszona.
Jednak preferencyjne, wspólne opodatkowanie jest możliwe, jeśli – tak jak w sytuacji przedstawionej przez czytelnika – w trakcie roku przedsiębiorca stracił prawo do rozliczania się podatkiem liniowym. W efekcie musi bowiem skorygować zaliczki na PIT i obliczyć je według skali podatkowej. Rezultat korekty będzie taki, jakby od początku roku rozliczał się na zasadach ogólnych.
Uwaga: inaczej jest w przypadku utraty w trakcie roku prawa do ryczałtu. W takiej sytuacji przez część roku przychody z działalności rozliczane były ryczałtem, a przez pozostałą część na zasadach ogólnych.
To natomiast uniemożliwia wspólne rozliczenie z małżonkiem.
Podstawa prawna
Art. 6 ust. 8 i 9 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Czy wspólne zeznanie może złożyć jedna osoba

W 2013 r. małżonkowie spełnili wszystkie konieczne warunki i nie ma przeszkód, by rozliczyli się razem. Czy zeznanie może wypełnić i podpisać tylko mąż?
Zeznanie może, ale nie musi być podpisane zarówno przez męża, jak i przez żonę. Wystarczy podpis jednego małżonka. Taki sposób wypełnienia formularza oznacza jednak, że składa on oświadczenie, iż został upoważniony przez współmałżonka (tu żonę) do złożenia wniosku o łączne opodatkowanie ich dochodów. Oświadczenie to składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.
Wypełniając wspólne zeznanie, należy pamiętać o odpowiedniej kolejności wpisów. Osoba, która wymieniona jest w rubryce B1 formularza, jest podatnikiem, a osoba wymieniona w rubryce B2 – małżonkiem podatnika. Kolejne części deklaracji należy wypełniać, wpisując w odpowiednie miejsca dane dotyczące podatnika, a w odpowiednie – małżonka podatnika.
Przykładowo w formularzu PIT-36 ten małżonek, którego dane zostały wpisane w części B1, podpisuje się w rubryce 329. Jeżeli podpisuje się drugi, którego dane zostały ujęte w części B2, podpisuje się w rubryce 330. W przypadku formularza PIT-37 będą to odpowiednio rubryki 143 i 144.
Podstawa prawna
Art. 6 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Czy można rozliczyć stratę z działalności

Mąż prowadzi jednoosobową firmę, opodatkowaną skalą podatkową. W ubiegłym roku poniósł stratę. Czy może ją odliczyć od dochodu żony w ramach wspólnego rozliczenia PIT?
Sama strata nie jest przeszkodą do wspólnego rozliczenia. Jednak takie rozliczenie obejmuje tylko dochody małżonków, a nie dochody i straty. Oznacza to, że nie można od dochodu jednego małżonka odjąć straty poniesionej przez drugiego. Wspólne rozliczenie w tym przypadku będzie polegać na tym, że małżonkowie zapłacą podwójny podatek obliczony od połowy dochodu żony.
Poniesioną w związku z działalnością gospodarczą stratę mąż będzie mógł w latach następnych odliczyć od dochodu z tego samego źródła (tj. wypracowanego w ramach firmy). Mimo tego potrącenia będzie się mógł wtedy rozliczać z żoną: w takiej sytuacji podatek zostanie obliczony od łącznych dochodów małżonków, które zostały pomniejszone (przez każde z nich z osobna) o ich straty z lat ubiegłych.
Podstawa prawna
Art. 6 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Czy można korzystać z ulg podatkowych

Podatnicy chcą wspólnie rozliczyć swoje dochody. Spełniają ustawowe warunki, ale mają wątpliwości. Czy skorzystają np. z innych ulg, choćby internetowej?
Przed obliczeniem podatku w ramach wspólnego rozliczenia każde z małżonków pomniejsza swój dochód o kwoty dopuszczalnych potrąceń, w tym m.in. z tytułu ulgi internetowej. Jeden podatnik może odliczyć od dochodu wydatki faktycznie poniesione w danym roku z tytułu użytkowania sieci internetowej – jednak w kwocie nie wyższej niż 760 zł. Ten limit nie dotyczy małżeństwa jako całości – każde z małżonków dokonuje odliczeń od swojego dochodu, w rezultacie razem mogą potrącić 1520 zł (2 x 760 zł).
Warto pamiętać, że od 1 stycznia 2013 r. odliczenia w ramach ulgi internetowej można dokonać wyłącznie w kolejno po sobie następujących dwóch latach podatkowych, jeżeli w okresie je poprzedzającym podatnik nie korzystał z tej ulgi. Jeżeli więc z odliczenia czytelnicy będą korzystać po raz pierwszy w rozliczeniu za 2013 r., będą mogli to również zrobić w PIT składanym za 2014 r.
Podstawa prawna
Art. 6 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Czy można złożyć wspólne zeznanie mimo intercyzy

Po dwóch latach małżeństwa w październiku 2013 r. mąż i żona podpisali intercyzę. Mimo to chcieliby się rozliczyć razem. Czy to możliwe?
Ustanie wspólności w trakcie roku podatkowego skutkuje utratą prawa do złożenia wspólnego PIT. Przepisy pozwalają na preferencyjne rozliczenie tylko tym małżonkom, którzy byli przez cały rok w formalnym związku i przez cały ten czas łączyła ich wspólność majątkowa.
Tymczasem podpisanie intercyzy oznacza ustanowienie rozdzielności majątkowej. Analogicznie jest w przypadku:
● orzeczenia przez sąd separacji pomiędzy małżonkami (znosi ono wspólność majątkową),
● gdy mąż lub żona zostaną ubezwłasnowolnieni (rozdzielność majątkowa powstaje z mocy prawa),
● ogłoszenia upadłości jednego z małżonków (z dniem jej ogłoszenia wspólność ustawowa między małżonkami ustaje z mocy prawa).
Podstawa prawna
Art. 6 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).