TSUE: aplikację adwokacką można odbywać w innym państwie Unii Europejskiej

Tego rodzaju przepisy są niezgodne z unijnym prawem, jeśli wykluczają możliwość odbycia praktyki u „adwokata prowadzącego działalność w innym państwie członkowskim, mimo że adwokat ten jest wpisany na listę adwokatów pierwszego państwa członkowskiego, a czynności wykonywane w ramach tej praktyki dotyczą prawa tego pierwszego państwa członkowskiego”.

Praktyki adwokackie za granicą?

Sprawa dotyczyła prawniczki Kathariny Plavec, która w styczniu 2022 r. zatrudniła się w niemieckiej kancelarii adwokackiej Jones Day we Frankfurcie nad Menem i odbywała tam praktykę pod kierunkiem prawnika, wpisanego na listę wiedeńskich adwokatów. Plavec zwróciła się do wiedeńskiej izby adwokackiej (RAK) z prośbą o wpisanie jej na listę aplikantów adwokackich oraz o wydanie dokumentu poświadczającego uprawnienie do ograniczonego reprezentowania klientów przed sądem.

W odpowiedzi o uzupełnienie swojego wniosku o dodatkowe wyjaśnienia, Plavec wskazała, że zamieszkuje zarówno we Frankfurcie nad Menem, jak i we Wiedniu. Prawniczka dodała, że jej patron w kancelarii Jones Day jest austriackim adwokatem, zaś jej praca dotyczy wyłącznie austriackiego prawa. RAK nie uwzględnił tych argumentów i odmówił pozytywnego rozpatrzenia wniosku, wskazując, że prawniczka nie odbywa praktyki u adwokata prowadzącego działalność w Austrii.

Czy prawo UE pozwala odbyć część praktyki aplikanckiej poza krajem?

Rada RAK oddaliła zażalenie wniesione na swoją wcześniejszą decyzję i wyjaśniła, że patron Kathariny Plavec, choć posiada kancelarię w Wiedniu, to od 2016 r. jest nieobecny w kraju, zaś w prowadzeniu kancelarii zastępuje go inny adwokat. Sprawa swój finał znalazła w austriackim Sądzie Najwyższym, a ten poprosił o rozstrzygnięcie TSUE. We wniosku prejudycjalnym zauważył, że zgodnie z austriackim prawem co najmniej trzy lata i siedem miesięcy spośród obowiązkowej pięcioletniej praktyki adwokackiej należy odbyć na terenie Austrii. Sąd wskazał, że jeżeli miejsce pracy aplikanta adwokackiego znajduje się poza terytorium Austrii, to właściwa austriacka izba adwokacka nie może udać się do kancelarii, w której pracuje ten aplikant adwokacki i sprawdzić, czy jego kształcenie zawodowe jest zgodne z normami prawa.

Sąd austriacki zapytał TSUE, czy przepisy krajowe przewidujące, że część okresu kształcenia zawodowego kandydata do wykonywania zawodu adwokata musi odbyć się na terytorium krajowym, są niezgodne ze swobodą przepływu pracowników, skoro dalsza część tego okresu może zostać odbyta za granicą. Luksemburski Trybunał negatywnie ocenił austriackie przepisy. ©℗

orzecznictwo