Trybunał Konstytucyjny nie pomógł ministrowi sprawiedliwości w sporze z komornikami

Umorzeniem zakończyło się wszczęte przed Trybunałem Konstytucyjnym przez ministra sprawiedliwości postępowanie dotyczące przepisów mówiących o wieku emerytalnym komorników. Oznacza to, że osoby, które na mocy nowej ustawy o komornikach sądowych musiały przechodzić na emeryturę w wieku 65, a nie 70 lat, nadal będą wygrywać w sądach administracyjnych, które uznają wprowadzenie takiej zmiany za dyskryminację ze względu na wiek.

W orzecznictwie sądów administracyjnych – w tym Naczelnego Sądu Administracyjnego – na tle sporów komorników z ministrem sprawiedliwości dotyczących odwołania z zajmowanego stanowiska po ukończeniu 65. roku życia utrwalił się pogląd, że zaskarżony do TK art. 19 ust. 1 pkt 2 ustawy o komornikach sądowych (tj. Dz.U. z 2023 r. poz. 1691 ze zm.; dalej: u.k.s.) jest niezgodny z unijną dyrektywą 2000/78/WE w sprawie równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy.

Z uwagi na to, że Zbigniew Ziobro jako MS taśmowo przegrywał sprawy, postanowił wystąpić z wnioskiem do TK, ale jako prokurator generalny. Domagał się zbadania, czy art. 19 ust. 1 pkt 2 u.k.s., rozumiany jako przepis wprowadzający niedozwoloną dyskryminację ze względu na wiek, jest niezgodny z wyrażoną w art. 2 konstytucji zasadą demokratycznego państwa prawnego. Celem PG było więc nie tyle stwierdzenie niezgodności z ustawą zasadniczą, ile potwierdzenie konstytucyjności przygotowanych przez MS regulacji. Jak wskazywał PG we wniosku, ustawodawca miał prawo przyjąć, że osoba, która ukończyła 65. rok życia – nawet pomimo dobrego stanu zdrowia – nie powinna wykonywać już zawodu komornika sądowego. „Taka granica wieku jest właściwa, gdyż z jednej strony gwarantuje, że służbę tę pełnią osoby w pełni sprawne, a z drugiej strony powoduje, że do środowiska komorników sądowych mają dostęp młodzi, coraz lepiej wykształceni ludzie” – przekonywał PG.

TK nie rozpoznał jednak merytorycznie tego zagadnienia i postępowanie umorzył. „Należy zwrócić uwagę, że intencją PG było uzyskanie tzw. wyroku interpretacyjnego. Trybunał Konstytucyjny stosuje tego typu formułę rozstrzygnięcia, gdy z badanego przepisu możliwe jest zdekodowanie co najmniej dwóch różnych komunikatów normatywnych (…) Artykuł 19 ust. 1 pkt 2 u.k.s. nie nastręcza żadnych trudności interpretacyjnych – norma zawarta w tym przepisie jest jedna, jasna i precyzyjna” – czytamy w uzasadnieniu postanowienia TK o umorzeniu z powodu niedopuszczalności wydania wyroku. „Powyższe oznacza, że nie jest możliwe interpretowanie art. 19 ust. 1 pkt 2 u.k.s. na różne sposoby, a tym samym nie ma możliwości, aby stworzyć nowy wariant interpretacyjny tego przepisu. Nie ma zatem podstaw do wydania w niniejszej sprawie tzw. wyroku interpretacyjnego” – stwierdził TK.

Co więcej, jak podkreślił skład orzekający, sąd konstytucyjny przy tak napisanym wniosku nie miał innego wyjścia. „Trybunał mógłby wprawdzie orzec w przedmiocie konstytucyjności odwoływania komornika sądowego ze względu na osiągnięcie przezeń wieku sześćdziesięciu pięciu lat, ale to wymagałoby poprawnie skonstruowanego wniosku” – konkludował.©℗

orzecznictwo