Powszechnie wiadomo, że kwestia dochodzenia wierzytelności bywa niekiedy bardzo problematyczna i to nawet, gdy w sprawę zaangażowany jest komornik. Decydującym na etapie postępowania egzekucyjnego jest czas, który sprzyja rzecz jasna dłużnikowi szukającemu zazwyczaj wszelkiej sposobności, aby uchylić się od płatności.

Egzekucja wierzytelności przy wyroku bądź nakazie zapłaty bez klauzuli wykonalności

Żeby skutecznie wyegzekwować wierzytelność potrzebny jest prawomocny wyrok bądź nakaz zapłaty, opatrzony klauzulą wykonalności. Uzyskując tytuł egzekucyjny w postaci np. nakazu zapłaty konieczne jest złożenie do sądu wniosku o nadanie klauzuli wykonalności, co w praktyce oznacza, że postępowanie egzekucyjne przedłuży się co najmniej o kilka miesięcy. Wyjątek stanowią oczywiście sprawy gospodarcze (między przedsiębiorcami), w których w przypadku nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym brak jest wymogu co do klauzuli wykonalności, aby skutecznie przystąpić do egzekucji.

Czas trwania postępowania o nadanie klauzuli wykonalności

Na szczęście dla obrotu prawnego oraz przede wszystkim interesów wierzyciela postepowanie klauzulowe jest relatywnie szybkie. Mimo to w postępowaniu egzekucyjnym dla wierzyciela każdy dzień jest na wagę złota, a wraz z coraz bardziej zwiększoną świadomością oraz „kreatywnością” dłużników ryzyko wyegzekwowania należności staje się niekiedy coraz bardziej problematyczne. Dłużnik często próbuje „upłynnić” swój majątek w taki sposób, aby przyszłe postępowanie egzekucyjne już po uzyskaniu klauzuli wykonalności przez wierzyciela było bezskuteczne.

Zabezpiecz wierzytelność bez klauzuli wykonalności

Warto o tym pamiętać, że wierzyciel może zabezpieczyć swoje roszczenie składając odpowiedni wniosek do właściwego komornika wraz z tytułem egzekucyjnym (np. w postaci ww. nakazu zapłaty) wskazującym na właściwy sposób zabezpieczenia roszczenia. Przemawiająca za tym sposobem zabezpieczenia jest zdecydowana szybkość postępowania, która może być kluczowa w kontekście skutecznego wyegzekwowania dochodzonej należności.

Wniosek o zabezpieczenie ruchomości

Pełnomocnicy wierzycieli bardzo często popełniają błąd składając do komornika wniosek o zabezpieczenie nieruchomości przed uzyskaniem klauzuli wykonalności, gdyż możliwe jest jedynie zabezpieczenie dochodzonych należności poprzez: zajęcie środków na rachunkach bankowych dłużnika, zajęcie wynagrodzenia za pracę, innych wierzytelności oraz praw majątkowych dłużnika (np. praw i udziałów w spółkach), zajęcie należących do dłużnika ruchomości w postaci pojazdów czy innych urządzeń. Warto mieć to na uwadze, bo w przypadku złożenia wniosku o zabezpieczenie nieruchomości komornik taki wniosek oddali.

Komornik dostanie jak zabezpieczy

W kontekście ochrony interesu wierzyciela pozytywnie należy ocenić obowiązującą od 15 kwietnia br. nowelizację ustawy o kosztach komorniczych z 2018 r., a to przede wszystkim z uwagi na fakt, że wcześniej przed złożeniem wniosku o zabezpieczenie wierzyciel obowiązany był do uiszczenia opłaty w wysokości 5 % wartości roszczenia, bez względu na to, czy postępowanie egzekucyjne okaże się skuteczne. Nietrudno sobie wyobrazić, że mogło to być niekiedy sporym utrudnieniem, zwłaszcza gdy wartość zabezpieczanych wierzytelności była wysoka i konieczne było uiszczenie opłaty stosunkowej nawet do 50.000 zł, bez żadnych gwarancji, że owe zabezpieczenie będzie skuteczne.

Opłata stała zamiast 5 %

Zgodnie z nowelizacją organ egzekucyjny zabezpieczy wierzytelność po uiszczeniu opłaty stałej w wysokości 300 zł. Jednocześnie ustawodawca przewidział dla komornika swoisty „bonus”, w przypadku gdy zabezpieczenie okaże się skuteczne, to będzie on mógł domagać się zapłaty 10 % wartości zabezpieczonego roszczenia.

Aplikant radcowski Bartłomiej Heichel LL.M. Colectiva Centrum Inicjatyw Społecznych i Prawnych