Sąd decydujący o wykonaniu europejskiego nakazu aresztowania (ENA) nie może na własną rękę badać, czy został on wydany przez właściwy organ sądowy – uznał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Sprawa dotyczy zarzutów, jakie postawiono hiszpańskim politykom, którzy domagają się niezależności Katalonii i zorganizowali w związku z tym referendum. Zarzuca się im m.in. bunt i sprzeniewierzenie środków publicznych. Kilka z tych osób mieszka w Belgii i w związku z tym hiszpański Sąd Najwyższy wydał ENA. Sąd belgijski nabrał zaś wątpliwości, m.in. czy wspomniany hiszpański SN jest właściwy do wydawania takich nakazów.
Wątpliwości dotyczą interpretacji decyzji ramowej Rady 2002/584/WSiSW w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między państwami członkowskimi (i zmieniających ją późniejszych przepisów). Trybunał przypomniał, że zgodnie z jej art. 6 ust. 3 każde państwo członkowskie powiadamia Sekretariat Generalny Rady o właściwym w świetle jego prawa organie sądowym do wydawania ENA. Jeśli więc taki organ został wskazany, to należy domniemywać, że posiada właściwość. To zaś oznacza, że organ sądowy innego państwa, który podejmuje decyzje o wykonaniu ENA, nie powinien już tej właściwości badać.
„Uznanie bowiem, że art. 6 ust. 1 decyzji ramowej upoważnia wykonujący nakaz organ sądowy do kontroli właściwości wydającego nakaz organu sądowego, byłoby sprzeczne z zasadą autonomii proceduralnej” – podkreślił TSUE.
W belgijskiej ustawie, podobnie zresztą jak w wielu przepisach krajowych innych państw, znajduje się regulacja, zgodnie z którą odmawia się wykonania ENA, „jeżeli istnieją poważne powody, by uznać, iż wykonanie europejskiego nakazu aresztowania naruszyłoby prawa podstawowe danej osoby”. Trybunał uznał, że regulacja krajowa sama w sobie nie może być podstawą do decyzji odmownej. Nie oznacza to jednak, że sąd decydujący o wykonaniu ENA nie może badać tego, w jakim stopniu prawa podstawowe są w danym kraju gwarantowane.
„Wspomniany organ sądowy może zastosować przepis krajowy przewidujący odmowę wykonania europejskiego nakazu aresztowania, jeżeli takie wykonanie prowadziłoby do naruszenia prawa podstawowego ustanowionego w prawie Unii, pod warunkiem że zakres tego przepisu nie wykracza poza zakres art. 1 ust. 3 decyzji ramy 2002/584” – napisano w uzasadnieniu wyroku.©℗

orzecznictwo

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 31 stycznia 2023 r. w sprawie C-158/21 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia