Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zapytał premiera Mateusza Morawieckiego o prace nad zmianą przepisów, która pozwoliłaby na poparcie obywatelskich inicjatyw ustawodawczych także drogą elektroniczną. Zdaniem RPO, zwiększyłoby to udział w obywateli w życiu publicznym.
Jak podkreślono, Biuro RPO apeluje o takie rozwiązanie już od kilku lat.
Inicjatywa ustawodawcza przysługuje grupie co najmniej 100 tys. obywateli mających prawo wybierania do Sejmu. W informacji prasowej opublikowanej we wtorek na stronie RPO podkreślono, że Rzecznik od dłuższego czasu zwraca uwagę organów władzy na zasadność składania podpisów poparcia pod takimi projektami drogą elektroniczną, bazując w tej kwestii na ustaleniach samego Biura, postulatach ekspertów i organizacji społecznych, a także sygnałach od obywateli.
"Potrzebę taką od dawna widzą niezależne ośrodki badawcze oraz organizacje pozarządowe. W raporcie i projekcie zmiany ustawy o obywatelskiej inicjatywie ustawodawczej, przygotowanym przez Instytut Spraw Obywatelskich, wskazano, że rozwiązania takie istnieją już w: Hiszpanii, Austrii, Słowenii, Litwie, Łotwie i Finlandii" - wymieniono.
Biuro RPO podkreśliło, że polscy obywatele mogą już korzystać z takiej drogi w ramach procedur składania europejskiej inicjatywy obywatelskiej wykonywanych na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 17 kwietnia 2019 r. w sprawie europejskiej inicjatywy obywatelskiej. "Regulacje te mogą być podstawą do przełożenia na grunt krajowy przepisów ustawy o obywatelskiej inicjatywie ustawodawczej" - wskazano.
"Kwestia podpisów drogą elektroniczną w ramach obywatelskiej inicjatywy legislacyjnej była już podejmowana m.in. w toku wcześniejszych działań Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji. Zamysł ten przedstawiono w pracach sejmowej Komisji Administracji i Cyfryzacji Sejmu VII kadencji. Niestety, prace te nie zostały skutecznie zakończone" - napisał RPO.
Zaznaczył jednocześnie, że od tego czasu rozwój technologii przyczynił się do wprowadzenia nowoczesnych rozwiązań w odniesieniu do innego mechanizmu umożliwiającego obywatelom partycypację w życiu publicznym. "Ustawa z 11 lipca 2014 r. o petycjach wprowadziła bowiem możliwość złożenia petycji za pomocą środków komunikacji elektronicznej" - wskazał.
Na potrzebę uchwalenia nowych przepisów umożliwiających składanie drogą elektroniczną podpisów pod obywatelską inicjatywą legislacyjną RPO wskazywał już wystąpieniu do premiera z maja 2016 r. "W odpowiedzi minister cyfryzacji Anna Streżyńska podkreśliła, że inicjatywa ta +jest możliwa do realizacji i zasługuje na poparcie+. Wyraziła gotowość współpracy z RPO w celu zaproponowania odpowiedniego projektu. Podobne stanowisko wyraził później minister Marek Zagórski w odpowiedzi z 30 października 2018 r. Deklaracje te nie doprowadziły jednak do zmiany" - czytamy.
W związku z tym Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zapytał premiera Mateusza Morawieckiego, czy Kancelaria Prezesa Rady Ministrów bądź minister cyfryzacji prowadzi lub planuje działania ws. możliwości udzielania poparcia obywatelskim projektom inicjatyw ustawodawczych w sposób elektroniczny. Zdaniem RPO służyłoby to lepszej realizacji konstytucyjnego prawa, a także mogło zwiększyć udział obywateli w życiu publicznym. RPO wyraził jednocześnie wolę współpracy "w zakresie posiadanych kompetencji i zasobów".