Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o spisie powszechnym - poinformowała w czwartek Kancelaria Prezydenta RP. Celem noweli jest umożliwienie efektywnego przeprowadzenia spisu w warunkach pandemii.
Nowelizacja ustawy o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r. wydłuża czas trwania spisu o trzy miesiące tak, by trwał sześć miesięcy: od 1 kwietnia do 30 września 2021 r., a nie jak pierwotnie planowano - do 30 czerwca 2021 r. Jak podano, zapewni to możliwości zbierania danych od osób fizycznych objętych spisem powszechnym w miesiącach letnich 2021 r., kiedy można spodziewać się znacznego spadku zachorowań na COVID-19.
Przesunięto też okres, w którym przeprowadzane będą badania kontrolne i badania uzupełniające - badania rozpoczną się 1 października 2021 r. i będą prowadzone do dnia 31 grudnia 2021 r.
Nowela zakłada też ujednolicenie stawki wynagrodzenia dla rachmistrzów spisowych niebędących pracownikami jednostek służb statystyki publicznej, a także ukształtowanie jednolitej stawki dodatku spisowego rachmistrza będącego pracownikiem jednostek służb statystyki publicznej za przeprowadzanie wywiadów z osobami fizycznymi objętymi spisem, bez względu na metodę przeprowadzania tych wywiadów. Stawka będzie wynosić 6 zł brutto za każdy przeprowadzony wywiad bezpośredni albo wywiad telefoniczny, skutkujący prawidłowym spisaniem danej osoby fizycznej.
Jednoznacznie określono też zasady ustalania wynagrodzenia albo dodatku spisowego dla rachmistrzów spisowych za przeprowadzenie wywiadu, w którym jeden rachmistrz rozpoczyna zbieranie danych od osoby fizycznej objętej spisem powszechnym, a rachmistrz spisowy kończy zbieranie tych danych – w takim przypadku wynagrodzenie albo dodatek spisowy przysługiwać będzie tylko temu rachmistrzowi spisowemu, który zakończył zbieranie danych od osoby fizycznej objętej spisem powszechnym, skutkujące prawidłowym spisaniem tej osoby.
Ponadto zrezygnowano z dodatkowej funkcji rachmistrzów spisowych będących pracownikami jednostek służb statystyki publicznej, polegającej na pełnieniu dyżurów przy udzielaniu informacji w trybie infolinii spisowej i umawianiu wywiadów bezpośrednich z osobami fizycznymi objętymi spisem powszechnym. Jak podkreślono, doświadczenia z Powszechnego Spisu Rolnego w 2020 r. pokazały, że funkcja ta była rzadko łączona z wykonywaniem zadań rachmistrza spisowego, a obsługa infolinii spisowej była z reguły sprawowana przez inne osoby wykonujące prace spisowe w ramach wojewódzkich biur spisowych.
Dostosowano również przepisy dotyczące nieodpłatnego rozpowszechniania przez Telewizję Polską, Polskie Radio i spółki radiofonii regionalnej audycji informacyjnych, edukacyjnych i promocyjnych, popularyzujących spis powszechny, uwzględniając wydłużenie czasu trwania spisu powszechnego do 30 września 2021 r.
W przepisach dostosowujących wskazano, że w terminie 7 dni od dnia wejścia w życie ustawy Generalny Komisarz Spisowy zaktualizuje zbiorczą listę pomieszczeń wyposażonych w sprzęt komputerowy z zainstalowanym oprogramowaniem wystarczającym do przeprowadzenia samospisu internetowego, aby umożliwić przeprowadzenie samospisu osobom fizycznym, które nie mają do tego warunków.
Ma to związek z rezygnacją z udostępniania w urzędach wojewódzkich takich pomieszczeń. W dalszym ciągu odpowiednie pomieszczenia będą udostępniane w jednostkach służb statystyki publicznej, a także w urzędach obsługujących wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) oraz w gminnych jednostkach organizacyjnych.
Ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.
Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań jest przeprowadzany co 10 lat. Tegoroczny jest przeprowadzony metodą "samospisu internetowego", czyli poprzez udzielenie odpowiedzi za pośrednictwem interaktywnej aplikacji dostępnej na stronie internetowej GUS. Dane od osób, które nie będą w stanie udzielić odpowiedzi za pośrednictwem aplikacji, będą zbierane metodą wywiadu bezpośredniego lub telefonicznego.
Spis ma dostarczyć GUS danych, m.in. o liczbie ludności na terenie Polski, strukturze demograficznej, sytuacji społecznej i ekonomicznej gospodarstw domowych oraz warunkach mieszkaniowych. Spis jest obowiązkowy - podlegają mu wszystkie osoby przebywające na terytorium kraju, także te, które nie mają stałego miejsca zamieszkania.