Wiceprzewodnicząca KE Věra Jourová skierowała do polskiego rządu list z pytaniem o Rzecznika Praw Obywatelskich – dowiedział się DGP. To potencjalnie nowy front w sporze o polski wymiar sprawiedliwości.

List, do którego dotarliśmy, jest skierowany do ministra spraw europejskich Konrada Szymańskiego. Wiceszefowa KE odpowiedzialna za sprawiedliwość zwraca się w nim z prośbą o informacje, „w jaki sposób zostanie zapewnione, aby instytucja Rzecznika Praw Obywatelskich nadal skutecznie wypełniała swoje funkcje, oraz jakie działania są planowane w celu powołania nowego Rzecznika”. – „Wedle wiedzy Komisji w przeszłości z powodzeniem stosowano w Polsce krajowe przepisy dotyczące powołań na urząd Rzecznika Praw Obywatelskich” – zauważyła Věra Jourová w liście datowanym na 13 stycznia.

Minister Szymański nie chciał w piątek komentować pisma wiceprzewodniczącej KE. „Odpowiem listem na list” - zakomunikował. Pismo otrzymali także marszałkowie Sejmu i Senatu.

– „W rocznym sprawozdaniu na temat praworządności z 2020 r. Komisja stwierdziła, że instytucja Rzecznika Praw Obywatelskich w Polsce odgrywa istotną rolę w obronie praworządności i praw podstawowych. Ma też kluczowe znaczenie w propagowaniu i ochronie równego traktowania osób mieszkających w Polsce, jako wyznaczony organ ds. równości na mocy prawa Unii. Niezwykle ważne jest więc zapewnienie, aby ta broniąca praw obywateli instytucja pozostała niezależna, jej działalność nie była ograniczana i jej skuteczne funkcjonowanie zostało zachowane, zwłaszcza w czasach kryzysu takiego jak obecna pandemia” – czytamy w liście Věry Jourovej do Konrada Szymańskiego.

Kadencja obecnego rzecznika Adama Bodnara upłynęła 9 września, jego następcy do tej pory nie wyłoniono. W takiej sytuacji zgodnie z ustawą o RPO "dotychczasowy rzecznik pełni swoje obowiązki do czasu objęcia stanowiska przez nowego rzecznika". Grupa posłów PiS skierowała do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o zbadanie zgodności tego zapisu z artykułem 209 Konstytucji mówiącym o tym, że kadencja RPO wynosi pięć lat. Rzecznika wybiera Sejm i Senat, co w obecnym układzie sił w obu izbach – większość w Sejmie ma PiS, a w Senacie opozycja – doprowadziło do impasu. Izby mają rozpatrzeć niebawem trzy kandydatury: proponowanej już dwukrotnie przez opozycję Zuzanny Rudzińskiej-Bluszcz, kandydata PiS Piotra Wawrzyka i Roberta Gwiazdowskiego popieranego przez Konfederację i PSL.

W swoim liście wiceprzewodnicząca KE podkreśliła, że Komisja uważnie i z zaniepokojeniem śledzi obecną sytuację związaną z polskim ombudsmanem. – „Obawy w tej sprawie wyraziło również wiele organizacji międzynarodowych, w tym Komisja Wenecka. Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka przy OBWE uważa, że rozwiązania przejściowe obecnie obowiązujące w polskim prawie są zgodne z normami międzynarodowymi dotyczącymi niezależności i skuteczności tej instytucji oraz z ogólnymi zasadami praworządności” – dodała.

Komisja Europejska obecnie analizuje też odpowiedź polskiego rządu w związku z Izbą Dyscyplinarną. Według naszych informacji w ciągu miesiąca może skierować drugą skargę w tej sprawie do TSUE. Chodzi o uchylanie immunitetów sędziów przez ID w Sądzie Najwyższym.

Więcej na ten temat w poniedziałkowym wydaniu „Dziennika Gazety Prawnej”.