Osoby spoza kręgu najbliższej rodziny, która korzysta z całkowitego zwolnienia od podatku, mogą skorzystać z ulgi mieszkaniowej. Zasady jej obowiązywania reguluje art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Czego dotyczy ulga mieszkaniowa

Ulga mieszkaniowa dotyczy nabycia własności (współwłasności) budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego albo udziału w takim prawie:

  • w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego zapisu, polecenia testamentowego, darowizny lub polecenia darczyńcy przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej,
  • w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego zapisu lub polecenia testamentowego przez osoby zaliczane do II grupy podatkowej,
  • w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego zapisu lub polecenia testamentowego przez osoby zaliczane do III grupy podatkowej, które sprawowały opiekę nad wymagającym takiej opieki spadkodawcą, na podstawie pisemnej umowy z podpisem notarialnie poświadczonym, przez co najmniej dwa lata od dnia poświadczenia podpisów przez notariusza.

We wskazanych wyżej przypadkach nie wlicza się do podstawy opodatkowania czystej wartości tych nieruchomości lub związanych z nimi praw do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m2 powierzchni użytkowej budynku lub lokalu. W przypadku nabycia części (udziału) budynku mieszkalnego lub lokalu albo udziału w spółdzielczym prawie do budynku mieszkalnego lub lokalu ulga przysługuje stosownie do wielkości udziału.

Komu przysługuje ulga mieszkaniowa

Ulga mieszkaniowa przysługuje osobom, które nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość. Jeżeli nimi są, muszą przenieść własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych (dzieci, wnuki itd.), Skarbu Państwa lub gminy w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego. Spadkobiercy, który chce skorzystać z ulgi, nie może przysługiwać spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub wynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowej: prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym. W razie dysponowania tymi prawami skorzystanie z ulgi jest uzależnione od przekazania ich zstępnym lub do dyspozycji spółdzielni w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego. Podobnie jest z najemcami lokalu lub budynku. Przepisy podatkowe wymagają również, by zainteresowany ulgą rozwiązał umowę najmu w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.

Wszystkie wymienione wyżej osoby muszą zamieszkiwać w otrzymanym w spadku lokalu lub budynku, być w nim zameldowane na pobyt stały i nie mogą dokonywać jego zbycia przez okres 5 lat. Termin ten jest liczony od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego – jeżeli w chwili złożenia zeznania lub zawarcia umowy darowizny nabywca mieszka i jest zameldowany na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku. Jeżeli nabywca zamieszka i dokona zameldowania na pobyt stały w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego, termin ten jest liczony od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały. Jeśli zaś nabyta nieruchomość jest zajęta przez osoby trzecie (np. lokatorów), spełnienie wszystkich powyższych warunków przedłuża się z 6 miesięcy do 5 lat od dnia jego nabycia.

Więcej na ten temat przeczytasz w książce „Darowizny, spadki, testamenty