Zobacz, jak chwilówki zarabiają na pożyczkach: Federacja Konsumentów obnaża praktyki parabanków

1 2. RRSO

Rzeczywista roczna stopa oprocentowania (RRSO) w analizowanych umowach odzwierciedlała bardzo wysokie koszty „chwilówek”. W większości badanych umów wynosiła ona od kilkuset procent do kilku tysięcy procent (w jednym wypadku RRSO wyniosła jednak ponad 30 000 %).

2 3. Odsetki

W dwóch badanych wzorcach poza pobieraniem bardzo wysokiej prowizji pożyczkodawca naliczał odsetki. W jednym przypadku oprocentowanie nominalne pożyczki wynosiło 5 % w skali roku, w drugim oprocentowanie ustalone zostało w wysokości 15 % lub czterokrotność stopy lombardowej NBP. Z kolei w innym ocenianym wzorcu, pomimo ustanowienia dość niskiego oprocentowania nominalnego, nałożony został na konsumenta obowiązek ustanowienia zabezpieczenia w formie odpłatnego poręczenia innego przedsiębiorstwa wskazanego przez pożyczkodawcę. Koszt ustanowienia zabezpieczenia stanowił blisko 1 wartości pożyczonego kapitału.

3 Przedłużenie okresu spłaty pożyczki

Większość ocenianych wzorców przewiduje opłaty związane z przedłużeniem okresu spłaty pożyczki , przy czym rozróżniane są zazwyczaj dwa warianty: wniosek o przedłużenie terminu spłaty składany przed upływem okresu spłaty pożyczki oraz wniosek o przedłużenie składany po upływie okresu spłaty. Wysokość tych opłat w ocenianych wzorcach wynosiła na ogół od kilkunastu do kilkudziesięciu procent wartości pożyczonego kapitału lub kształtowała się na poziomie takim samym jak prowizja za udzielenie pożyczki.

Przyjmijmy, że konsument pożyczył kwotę 2 000 zł na okres miesiąca. Prowizja za udzielenie pożyczki wynosi 25 % kwoty udzielonej pożyczki, czyli 500 zł. W wyniku trudnej sytuacji konsument składa wniosek o przedłużenie umowy na kolejny miesiąc. za który musi zapłacić opłatę w wysokości 25 %, czyli kolejne 500 zł. Kwota, jaką konsument będzie zmuszony oddać po dwóch miesiącach, wyniesie już 3 000 zł.

4 Opłaty windykacyjne

Dodatkowym zagrożeniem dla kieszeni pożyczkobiorców są opłaty windykacyjne. We wszystkich ocenianych wzorcach pożyczkodawca przewidywał naliczanie opłat za czynności windykacyjne. Wysokość tych opłat w ocenie Federacji Konsumentów ustalana jest w oderwaniu od rzeczywistych kosztów związanych z czynnościami windykacyjnymi.

Przykładowo koszty pisemnego wezwania sporządzonego z reguły na standardowym wzorcu określane są na poziomie od 10 - 55 zł, koszty pojedynczego wezwania wiadomością SMS od 2 - 15 zł, koszty wezwania za pomocą wiadomości elektronicznej e-mail od 2 - 10 zł. Jedna z firm naliczała opłatę w wysokości 35 zł za wezwanie telefoniczne.

Co więcej, dość powszechną praktyką jest uzależnianie kosztów tych samych działań windykacyjnych od okresu, który minął od powstania zaległości (np. za ten sam monit po dwóch tygodniach zapłacimy więcej, aniżeli po tygodniu).

Naliczanie opłat za wezwanie do zapłaty nie uwzględniających rzeczywiście poniesionych kosztów związanych z czynnością windykacyjną narusza zakaz nakładania kar umownych dotyczących zobowiązań pieniężnych (o czym szerzej w dalszej części raportu). W niektórych ocenianych wzorcach pożyczkodawcy obok opłat za działania windykacyjne, które de facto pełnią funkcję kary umownej, przewiduje również możliwość naliczenia odsetek karnych w wysokości odsetek maksymalnych (czterokrotność stopy lombardowej NBP).

Jedna z firm pożyczkowych w przypadku powstania zaległości obok odsetek maksymalnych nakłada na swoich klientów obowiązek zapłaty opłaty za nieterminową spłatę przez maksymalnie 60 dni w wysokości 0,5 % całej wypłaconej kwoty dzienne! Daje to 182,5% rocznie. Taki typ opłaty stanowi niedozwolone postanowienie umowne wpisane do rejestru niedozwolonych postanowień umownych prowadzonych przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

5 Fałszywe reklamy

Niektóre podmioty w reklamie oferują udzielenie na warunkach promocyjnych pierwszej pożyczki bez pobierania żadnych opłat lub pobierają opłaty w wysokości zredukowanej.

Oczywiście taka forma promocji, służąca przyciągnięciu klienta, jest dozwolona. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że konsumenci decydujący się na skorzystanie z tego typu oferty promocyjnej, zawierają umowę pożyczki odnawialnej, a nie, jak część z nich mogłaby sądzić, umowę jednorazowej pożyczki. W związku z tym, jeżeli zdecydują się na zaciągniecie kolejnego zobowiązania w ramach zawartej umowy, muszą liczyć się z tym, że będą im naliczane wszelkie przewidziane umową opłaty.