Rolnicy nie kupują polis, bo rząd tnie dotacje

Robi to tylko ok. 10 proc. z niespełna 2 mln gospodarzy. Gównie dlatego, że w Polsce istnieje obowiązek ubezpieczania połowy areału obsianego zbożem i rzepakiem. Andrzej Janc, dyrektor biura ubezpieczeń rolnych w Concordii, uważa, że rolnicy kupują polisy tylko dlatego, że część składki płaci za nich państwo. – Decyzja o poszukiwaniu oszczędności budżetowych gdzie się tylko da, w efekcie której dotacja została zmniejszona z 203 do 183 mln zł, spowoduje, że kolejne 200–300 tys. hektarów pozostanie bez ochrony – wyjaśnia Janc. Dlaczego? Bo mimo że rolnicy mają obowiązek, nie kupią polisy, bo ich na to nie stać. Ci z producentów rolnych, którym budżet nie dopłaci do składki ubezpieczeniowej, musieliby wykupić ubezpieczenie komercyjne. Według Janca zainteresowanych taką polisą osób może być nie więcej niż 10 proc. spośród tych, którzy dotąd mieli polisy z dotacją. Przy wsparciu z budżetu państwa pokrywają bowiem z własnej kieszeni tylko połowę wyliczonej przez ubezpieczyciela składki. A ta jest różna w zależności od rodzaju upraw. Na przykład cena za hektar rzepaku to średnio 350 zł (połowę pokrywa dopłata), za hektar zboża – 150 zł.

O tym, że dotacje stanowią ważną zachętę dla rolników, aby po polisę sięgnąć, świadczą badania Europejskiego Funduszu Rozwoju Wsi Polskiej. Raport „Modyfikacja systemu ubezpieczeń upraw w Polsce” podaje, że liczba zawartych umów ubezpieczenia upraw rolnych w 2012 r. wyniosła ponad 135 tys. Od momentu wprowadzenia dotowanych ubezpieczeń upraw, czyli od 2005 r., liczba zawieranych umów zwiększyła się z niecałych 50 tys. do niemal 140 tys. – W 2012 r. było w Polsce 136 tys. obowiązkowych polis upraw rolnych na kwotę ok. 355 mln zł – tłumaczy Marcin Tarczyński, analityk Polskiej Izby Ubezpieczeń.

Janc szacuje, że obniżenie państwowej dotacji o 20 mln zł na najbliższy sezon ubezpieczeniowy spowoduje, że zakłady nie zbiorą 40–45 mln składki. Dotyczy to głównie Concordii, PZU i TUW „TUW”– przede wszystkim te towarzystwa zapewniają ochronę rolnictwu. To właśnie z nimi minister rolnictwa podpisał aneksy do umów zmniejszające poziom dotacji. – Jeśli zdarzają się takie lata jak ubiegły rok, gdy huragany, opady gradów i ogromne wahania temperatur praktycznie w 100 proc. zniszczyły uprawy, ubezpieczenie pozwala rolnikom zniwelować straty – wyjaśnia Janc. – W 2012 r. wypłaciliśmy 371,8 mln zł odszkodowań rolnych, trzy razy tyle, ile zebraliśmy składki – dodaje. W tym roku Concordia zlikwidowała 4,6 tys. szkód, z czego 3,7 tys. to efekt gradobicia. Wypłacono 68 mln zł.

– Zmniejszenie dotacji niesie ze sobą ryzyko, że mniej upraw będzie można ubezpieczyć – zaznacza Tarczyński. W jego ocenie rolnicy chętniej zgłaszają się po ubezpieczenia po okresie, w którym odnotowali znaczne zniszczenia. Wtedy nie tylko ubezpieczają obowiązkową połowę areału, ale pytają o możliwość kupienia polisy na całość upraw rzepaku i zbóż przy wykorzystaniu dotacji.

Zdaniem Tarczyńskiego decyzja o zmniejszeniu dotacji podjęta została w momencie dość niefortunnym, bo na początku sezonu sprzedaży polis na kolejny rok. Warto jednak zwrócić uwagę, że zmniejszenie dotacji o 10 proc., czyli 20 mln zł, jest i tak kompromisem, bo pierwotnie resort finansów chciał oszczędzić w ten sposób 40 mln zł.