Tradycja – rozwój – bezpieczeństwo. Barbórka w Grupie ORLEN

Zbliża się najważniejsze święto branży górniczej i gazowniczej ‒ Barbórka. To również okazja do podkreślenia znaczenia błękitnego paliwa dla gospodarki, które w kolejnych latach będzie jeszcze rosło. A wydobycie i wykorzystanie gazu ma w Polsce długą i bogatą tradycję

W trwającej transformacji energetycznej gaz jest strategicznie ważnym paliwem przejściowym stabilizującym system energetyczny w procesie przechodzenia gospodarki z paliw kopalnych na odnawialne. Dostępne prognozy przewidują wzrost zapotrzebowania na ten surowiec w kolejnych latach. Tym samym, wobec niestabilnego otoczenia geopolitycznego w Europie i na świecie, zapewnienie nieprzerwanych dostaw gazu stało się sprawą najwyższej wagi. To jeden z priorytetów Grupy Orlen i zadanie, któremu codziennie poświęca swoje wysiłki tysiące pracowników.

Podstawa gospodarki i transformacji

Grupa Orlen prowadzi eksploatację węglowodorów (gazu i ropy naftowej) w pięciu krajach, w ośmiu posiada zasoby i działa na czterech kontynentach. W obszarze upstream Grupa ma łącznie 360 koncesji, eksploatuje 239 złóż i prowadzi 2377 odwiertów.

Wydobycie własne gazu ziemnego Orlen prowadzi głównie w Polsce i Norwegii. W ubiegłym roku w Polsce wyniosło ono 3,4 mld m sześc, co pokrywało ok. 20 proc. krajowego zapotrzebowania. To pokazuje, jak ważny jest rozwój segmentu poszukiwań i wydobycia, prowadzący do wzrostu wykorzystania rodzimych zasobów gazu, aby zmniejszać zależność od importu i zwiększać bezpieczeństwo energetyczne Polski.

W przypadku Norwegii, gdzie działalność prowadzi Orlen Upstream Norway, własne wydobycie gazu sięgnęło w 2023 r. prawie 3,1 mld m. sześc. Łącznie dostawy gazu z tego kierunku, realizowane przez gazociąg Baltic Pipe, w ubiegłym roku przekroczyły 6 mld m sześc. Pozwoliło to zabezpieczyć jedną trzecią krajowego zapotrzebowania. Dostawy pochodzące z własnego wydobycia surowca ze złóż na Norweskim Szelfie Kontynentalnym uzupełniane są zakupami realizowanymi w ramach kontraktów. Potencjał na zwiększenie przesyłanego wolumenu gazu istnieje, bo Orlen ma zarezerwowaną w Balitic Pipe roczną przepustowość na poziomie przekraczającym 8 mld m sześc.

Oprócz dostaw poprzez gazociąg Baltic Pipe Orlen sprowadza do Polski gaz w postaci skroplonej (LNG) głównie poprzez terminal w Świnoujściu. Tą drogą w ubiegłym roku trafiło do Polski ponad 6 mld m sześc. (po regazyfikacji), czyniąc skroplony gaz ziemny jednym z głównych źródeł zaopatrzenia. Głównymi kierunkami dostaw LNG do Polski są USA i Katar. Dostawy są realizowane zarówno w ramach kontraktów długoterminowych, jak i poprzez elastyczne zakupy spot. Grupa Orlen posiada także rezerwację mocy regazyfikacyjnych w terminalu w litewskiej Kłajpedzie do końca 2032 r. Może tam odbierać ok. 0,5 mld m sześć. gazu rocznie.

Aby zwiększyć efektywność segmentu upstream w Grupie Orlen, finalizowany jest proces konsolidacji krajowych aktywów poszukiwawczo-wydobywczych, których integratorem jest spółka ‒ Orlen Upstream Polska. Pozwoli to na stworzenie jednego, silnego podmiotu, który umożliwi koncernowi maksymalizację efektywności ekonomicznej i operacyjnej posiadanych zasobów wydobywczych w kraju przejętych w ramach fuzji z PGNiG i Grupą Lotos.

Proces ten będzie miał również pozytywny wpływ na polską transformację energetyczną. Aby zrealizować ten ambitny cel, niezbędna jest efektywna współpraca i sprawne zarządzanie zróżnicowanym portfelem projektów, na co stawia Grupa Orlen. Transformacja energetyczna jest kluczowym elementem strategii spółki mającym na celu zmniejszenie emisji CO2 i zwiększenie udziału OZE w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym.

Ważne bezpieczeństwo

Grupa Orlen realizuje kolejne działania, które wzmacniają bezpieczeństwo energetyczne Polski. Jeszcze w tym roku wydobycie w Norwegii ma wzrosnąć do poziomu 4,5 mld m. sześc. Natomiast na 2028 r. spółka Gaz-System planuje uruchomienie w Zatoce Gdańskiej drugiego gazoportu, w którym Orlen ma zarezerwowaną pełną przepustowość, czyli 6 mld m sześc. rocznie. Po oddaniu inwestycji do użytku oraz zakończeniu rozbudowy Terminala LNG w Świnoujściu łączna przepustowość obu instalacji sięgnie ok. 14 mld m sześc. rocznie, pozwalając na zwiększenie dostaw drogą morską.

W umacnianiu roli LNG w krajowym systemie bezpieczeństwa energetycznego istotne znaczenie ma również rozwój przez Orlen floty gazowców. Spółka wykorzystuje obecnie cztery takie jednostki, a kolejne cztery są w budowie, już za kilkanaście miesięcy będą one kursować po międzynarodowych wodach.

Wzmocnieniu bezpieczeństwa dostaw gazu ma służyć też realizowana przez Orlen inwestycja w rozbudowę największego podziemnego magazynu gazu w Polsce – PMG Wierzchowice. Dzięki temu przedsięwzięciu łączne krajowe zdolności magazynowania gazu wzrosną w ciągu dwóch najbliższych lat o jedną czwartą, do ponad 4 mld m sześć. To tyle, ile zużywają wszystkie gospodarstwa domowe w Polsce przez ok. 10 miesięcy.

Siła tradycji

Barbórka, święto obchodzone 4 grudnia w dniu św. Barbary, jest dobrą okazją do przypomnienia, że działania Grupy Orlen są kontynuacją długiej tradycji czerpiącej z imponującego dziedzictwa, oraz do podkreślenia, że to od gazowników zabezpieczających dostawy błękitnego paliwa zależy w istotnym stopniu przyszłość polskiej gospodarki oraz losy transformacji energetycznej.

Barbórka wywodzi się z kultu św. Barbary z Nikomedii. Żyła ona na przełomie wieków III i IV i według legendy zginęła męczeńską śmiercią. Z czasem stała się symbolem ochrony przed nagłą i niespodziewaną śmiercią, co uczyniło ją idealną patronką dla górników oraz innych osób pracujących w niebezpiecznych warunkach.

W Polsce obchody Barbórki są bogate w tradycje i ceremonie, które podkreślają znaczenie tego święta. Uroczystości zazwyczaj rozpoczynają się mszą świętą, podczas której górnicy modlą się o bezpieczeństwo i pomyślność w pracy. Następnie odbywa się uroczysty przemarsz orkiestry, która gra tradycyjne pieśni górnicze, oraz akademie barbórkowe, podczas których wręczane są odznaczenia i stopnie górnicze.

O wyjątkowości Barbórki świadczy m.in. wpisanie święta na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Ponad Polska, Austria i Luksemburg złożyły wspólny wniosek o wpis „Barbórki i tradycji górniczych” na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości. Prace nad przygotowaniem wniosku trwały kilka lat, a decyzja o wpisie na listę UNESCO zapadnie w grudniu 2025 r. podczas sesji Komitetu Międzyrządowego ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego.

Święto, które ma głębokie korzenie historyczne i kulturowe, jest szczególnie uroczyście obchodzone z zachowaniem tradycji także w Grupie Orlen. W tym roku tysiące pracowników spółki weźmie udział w tradycyjnych uroczystościach organizowanych z okazji dnia poświęconego św. Barbarze, patronce ciężkiej pracy i dobrej śmierci. Święto celebrować będą wszyscy pracownicy związani z poszukiwaniem ropy naftowej i gazu, morscy górnicy naftowi i górnicy soli, a także pracownicy segmentów dystrybucji i handlu gazem.

Ignacy Łukasiewicz i gaz

Warto przypomnieć, że wydobycie gazu ziemnego w Polsce ma długą i bogatą historię sięgającą połowy XIX w. Pierwsze udokumentowane wydobycie miało miejsce w 1854 r. na Podkarpaciu. Stało się to za sprawą Ignacego Łukasiewicza – ojca założyciela i patrona polskiego sektora oil & gas oraz wynalazcy lampy naftowej. Rok po tym, jak razem z Janem Zehem wydestylował ropę naftową, założył pierwszą na świecie kopalnię ropy naftowej w Bóbrce koło Krosna. Dwa lata później powstała pierwsza na świecie rafineria nafty, która produkowała naftę na skalę przemysłową. Chociaż Łukasiewicz jest bardziej znany z osiągnięć w dziedzinie ropy naftowej, jego prace miały również wpływ na przemysł gazowy. Rozwój technologii destylacji i rafinacji ropy naftowej przyczynił się bowiem do lepszego zrozumienia i wykorzystania gazu ziemnego jako źródła energii.

Na początku XX w., a szczególnie dynamicznie po odzyskaniu niepodległości, wydobycie gazu ziemnego w Polsce zaczęło nabierać tempa. W 1921 r. powstała pierwsza polska gazownia, która wykorzystywała gaz ziemny do produkcji energii i oświetlenia. W okresie międzywojennym rozwój technologii i infrastruktury gazowej pozwolił na zwiększenie wydobycia i dystrybucji gazu ziemnego. Po II wojnie światowej, w latach 50. i 60., Polska intensywnie rozwijała swoje zasoby gazu ziemnego. Odkryto nowe złoża w rejonie Podkarpacia, Wielkopolski oraz na Dolnym Śląsku.

Teraz, w czasie dynamicznego przejścia do gospodarki niskoemisyjnej, dziedzictwo Łukasiewicza oddziałuje niesłychanie silnie. Gaz ziemny jest podstawą nowoczesnego przemysłu chemicznego – to z niego produkowany jest amoniak, a następnie nawozy syntetyczne. To dzięki metanowi można stosunkowo łatwo uzyskiwać na przemysłową skalę wodór.

Współcześnie elektrownie i elektrociepłownie opalane gazem ziemnym, które mają niską inercję (szybko się włączają i wyłączają), doskonale uzupełniają moce OZE. To również dzięki wykorzystaniu gazu, który stabilizacje system energetyczny, elektrownie wiatrowe i fotowoltaiczne mogą się dynamicznie rozwijać.

Partner