Jeśli właściciel elektrowni podejmie decyzję biznesową o przestawieniu zakładu na paliwo gazowe, to Gaz-System udostępni swoją sieć przesyłową – mówi DGP Tomasz Stępień, prezes zarządu Gaz-System.
Gaz-System realizuje wiele inwestycji: gazociągi, przyłącza, interkonektory. Czy będą dotrzymane terminy?
Inwestycje są na różnym etapie realizacji. Komplikacje związane z epidemią dotykają także branżę budowlaną. Na razie nie odnotowujemy problemów mogących bezpośrednio wpływać na dotrzymanie harmonogramów naszych inwestycji, choć otrzymujemy sygnały o różnych możliwych trudnościach wykonawców. Do każdego przypadku podchodzimy indywidualnie. Wspólnie szukamy rozwiązań realnych dla obu stron i umożliwiających kontynuację realizacji projektów. Równocześnie monitorujemy otoczenie regulacyjne, m.in. propozycje zmian do prawa zamówień publicznych, które mogą wpływać na działania spółki w obszarze inwestycji. W naszym wspólnym interesie jest utrzymanie płynności działania firm budujących dla nas gazociągi.
Gdzie jesteście z realizacją kluczowych inwestycji, takich jak gazociąg Baltic Pipe z Norwegii do Polski czy interkonektor Polska – Litwa?
Mamy komplet decyzji administracyjnych, zarówno dla części morskiej, jak i lądowej Baltic Pipe w Polsce. Mamy też komplet decyzji w Danii. Brakuje nam jedynie zezwolenia urzędu szwedzkiego, które spodziewamy się otrzymać w najbliższych miesiącach. Kilka dni temu podpisaliśmy umowę na budowę gazociągu podmorskiego z firmą Saipem Limited, co oznacza, że mamy obecnie zakontraktowanych wszystkich głównych wykonawców i dostawców niezbędnych do rozpoczęcia fazy realizacyjnej projektu Baltic Pipe. Pierwsze prace budowlane związane z podpisanym kontraktem rozpoczną się w drugiej połowie tego roku. Budowę gazociągu Polska – Litwa podzieliliśmy na pięć części. Dla części północnej wyłoniliśmy pierwszych wykonawców budowy oraz dostawców rur. Prace w terenie zostały rozpoczęte, trwa przejmowanie działek od właścicieli gruntów.
Jakie prace budowlane dotyczące gazociągu podmorskiego będą realizowane w najbliższym czasie?
W drugiej połowie roku przygotowane zostaną place budowy w miejscach lądowania gazociągu na wybrzeżach Polski i Danii. W tych lokalizacjach rozpocznie się budowa mikrotuneli, które pozwolą ochronić plażę i klify przed ewentualnymi uszkodzeniami związanymi z inwestycją. W drugim półroczu widoczna będzie także nasza aktywność na morzu, rozpocznie się proces przedmontażowego badania trasy gazociągu. Na początku przyszłego roku statki zaczną przygotowywać podłoże morskie pod rury, planujemy, że proces układania gazociągu po dnie Bałtyku ruszy latem.
Kiedy powstanie połączenie z Litwą? Czy realizuje ona swoją część prac?
Budowa interkonektora przebiega zgodnie z harmonogramem. Spodziewamy się oddania inwestycji pod koniec 2021 r. Strona litewska ma zakontraktowanego wykonawcę i rozpoczęła prace układania oraz spawania gazociągu.
Znaczenie połączenia z Litwą rośnie też ze względu na możliwość przyłączenia do niego m.in. bloku Ostrołęka C. Także PGNiG zapowiada przejmowanie ciepłowni i przestawianie ich na gaz…
Już 2–3 lata temu, przygotowując naszą strategię inwestycyjną, przewidywaliśmy zwiększone zainteresowanie gazem ze strony energetyki i ciepłownictwa. Spółka uwzględniła w planach wzrost zużycia gazu wynikający z transformacji tego sektora. Program inwestycyjny, który realizujemy, umożliwi przesyłanie zwiększonych ilości gazu dla nowych odbiorców przemysłowych w kraju. Odnośnie do Ostrołęki, jeśli właściciel elektrowni podejmie decyzję biznesową o przestawieniu zakładu na paliwo gazowe, to Gaz-System udostępni swoją sieć przesyłową w celu realizacji dostaw gazu do tego obiektu. Kluczowe tutaj są parametry tej inwestycji, jesteśmy w kontakcie z zarządcą elektrowni. Jeśli chodzi o inne przyłączenia z sektora elektroenergetycznego, to warto odnotować ostatnio podpisaną umowę z Elektrownią Dolna Odra, Elektrownią Czechnica oraz Elektrociepłownią Kawęczyn.
Gaz-System otrzymał już zapytanie w sprawie przyłącza gazowego dla Ostrołęki C?
Potwierdzam, że trwają rozmowy z klientem. Obecny ich status nie pozwala na podanie jakichkolwiek szczegółów.
Rozmowy z Orlenem?
Z właścicielem elektrowni.
Okres budowy przyłącza da się skrócić?
Zgodnie z obowiązującym prawem budowa gazociągów wymaga uzyskania kompletu decyzji administracyjnych oraz przeprowadzenia procesów przetargowych na wybór wykonawcy dokumentacji i prac budowlanych. Nasze inwestycje realizujemy w specjalnym reżimie prawnym, mając przeznaczoną specjalnie do inwestycji Gaz-Systemu specustawę. To znakomicie przyspiesza proces inwestycyjny i daje nam narzędzie do skutecznego zarządzania harmonogramem każdej inwestycji. Z dotychczasowej praktyki widzimy, że budowa gazociągu od podpisania umowy do oddania do użytkowania to proces trwający 6, czasem nawet 7 lat. Z tego sam proces budowy trwa najkrócej. Podmioty przemysłowe planujące przyłączyć się do sieci gazowej i planujące swoje inwestycje powinny brać to pod uwagę i każdorazowo konsultować z nami warunki przyłączenia już na bardzo wczesnym etapie. Dzięki temu każdy inwestor będzie znał wszystkie okoliczności niezbędne do podjęcia decyzji inwestycyjnej.
Czy w związku ze spowolnieniem gospodarczym i spadkiem zapotrzebowania na surowce Gaz-System nie zmienia planów dotyczących rozbudowy terminalu LNG w Świnoujściu i zakupu bądź leasingu terminalu pływającego w Gdańsku?
Nie rezygnujemy z naszych planów. Rynek gazu ziemnego w Polsce wykazuje trend wzrostowy, co zostało uwzględnione w obecnym 10-letnim planie rozwoju spółki. Obecnie trwają prace projektowe gazociągu, który połączy pływający terminal LNG w Gdańsku z siecią krajową. Ta część inwestycji będzie trwała najdłużej. Prowadzimy także rozbudowę terminalu w Świnoujściu, która ma na celu zwiększenie mocy regazyfikacyjnych do 7,5 mld m sześciennych rocznie. Mamy zawarte kontrakty na dostawy regazyfikatorów i pomp oraz podpisaną umowę na prace montażowe. Termin zakończenia tej inwestycji pozostaje bez zmian, tj. koniec 2021 r.
Czy Polska jest w stanie sprzedać tyle gazu LNG?
Rozpoczęliśmy procedurę open-season, by zbadać zapotrzebowanie na sprowadzenie dodatkowych ilości gazu za pośrednictwem terminalu w Świnoujściu. Jeszcze 15 lat temu technologia LNG była uznawana za ekskluzywną i drogą, stosowaną tylko w sytuacji braku możliwości przesyłania gazu w gazociągach. Dziś sytuacja na rynku się zmieniła. Obrót LNG ma dużą przyszłość, gazowce stają się stałym elementem handlu międzynarodowego tym surowcem. Rozładowaliśmy niedawno 92. statek z LNG w Świnoujściu. Miesiąc temu załadowaliśmy 7-tysięczną cysternę LNG w Świnoujściu. Te liczby pokazują, jak duże są perspektywy rozwoju dla tej technologii w Polsce.
A co z Gazpromem? Koncern do niedawna nie respektował wyroku trybunału arbitrażowego ws. cen gazu dla Polski. Czy przestrzega ustaleń w sprawie przesyłu gazu rurą jamalską przez Polskę?
Prowadzenie działalności biznesowej wymaga określonego poziomu zaufania, a światowym standardem jest przestrzeganie wyroków trybunału w Sztokholmie. Tutaj sytuacja się wyjaśniła. Jeśli chodzi natomiast o gazociąg jamalski, Gaz-System ma decyzję administracyjną URE powierzającą nam zarządzanie polskim odcinkiem gazociągu jamalskiego. Jesteśmy operatorem tego systemu i wykonując nasze obowiązki, działamy w granicach określonych prawnie dla tego rodzaju działalności w całej Unii Europejskiej. W momencie wygaśnięcia dwóch historycznych kontraktów na przesył, jednego na tranzyt gazu z Rosji do Niemiec 17 maja br. i drugiego na rynek krajowy 1 stycznia 2023 r., aby dalej przesyłać gaz tym gazociągiem, każdy zainteresowany powinien wziąć udział w aukcjach przez nas organizowanych. Aby kontynuować tranzyt gazu do Niemiec, Gazprom powinien wziąć udział w aukcjach zgodnie z ich kalendarzem.
A zgłoszą się?
Mogę jedynie powiedzieć, że obie strony rozmawiały i Gazprom wyraził wolę współpracy oraz utrzymania przesyłu. Gaz-System jako operator będzie wystawiał wolną przepustowość gazociągu jamalskiego na aukcjach. Dla gazociągu jamalskiego zastosowaliśmy takie same zasady, jakie obowiązują operatorów w całej Europie. Wykonaliśmy ważny krok w kierunku funkcjonowania konkurencyjnego rynku gazu w naszej części Europy.