Ustawa oprócz ułatwień wprowadza też ograniczenia. Uzyskanie koncesji na wytwarzanie energii z odnawialnych źródeł energii będzie wykluczone, gdy wiek wykorzystywanych urządzeń przekroczy określone limity.
28 Sierpień środa
Sejm 19 lipca uchwalił ustawę o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw. Wejdzie w życie już po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, a więc 28 sierpnia. Jest to kolejna już zmiana ustawy o odnawialnych źródłach energii (dalej: ustawa o OZE), której celem jest stworzenie ram prawnych dających impuls do budowy nowych mocy w tym sektorze. Ma to umożliwić osiągnięcie przez Polskę do 2020 r. docelowego udziału OZE w miksie energetycznym na poziomie 15 proc. Nowelizacja bazuje na doświadczeniach z pierwszych aukcji OZE, w szczególności aukcji przeprowadzonych w 2018 r., i stanowi niewątpliwie kamień milowy w rozwoju OZE w Polsce. Niestety nadal nie znosi wprowadzonych w 2016 r. ograniczeń dotyczących lokalizacji nowych projektów lądowych elektrowni wiatrowych. Nie zawiera też oczekiwanych od dłuższego czasu regulacji dających realną możliwość budowy oraz przyłączenia do sieci elektrowni wiatrowych lokalizowanych na morzu.
dlaczego zmiany są potrzebne
Osiągnięcie celu, jakim jest zapełnienie istniejącej od połowy 2016 r. luki inwestycyjnej w sektorze OZE, ma być zapewnione w drodze przeprowadzenia jeszcze w 2019 r. aukcji sprzedaży energetycznej z nowo budowanych instalacji odnawialnych źródeł energii. Drugim filarem rozwoju ma być wsparcie energetyki obywatelskiej, czyli eksploatacji odnawialnych źródeł energii przez podmioty, które nie są profesjonalnymi wytwórcami energii – przede wszystkim prosumentów. Aby tak się stało, konieczne było wprowadzenie zmian do ustawy o OZE, znoszących bariery i dających impuls do rozwoju energetyki producenckiej. Przesądzono m.in., że z korzystnych rozwiązań dla prosumentów mogą korzystać również mali i średni przedsiębiorcy. Ponadto konieczne było stworzenie ram prawnych do przeprowadzenia aukcji w 2019 r. Wielu inwestorów wstrzymuje bowiem realizację inwestycji OZE, czekając na gwarancję wsparcia, jakie może zostać udzielone w systemie aukcyjnym. Aukcje warunkują rozwój biznesplanów, podejmowanie decyzji inwestycyjnych oraz pozyskiwanie dalszego finansowania dla finalizacji realizacji projektów. Wobec wielu wątpliwości interpretacyjnych powstałych pod aukcji przeprowadzonej w 2018 r. zmiany i doprecyzowania wymagało wiele przepisów.
dla kogo aukcje w 2019 r.
Głównymi beneficjentami aukcji mających się odbyć w 2019 r. będą wytwórcy energii z lądowych elektrowni wiatrowych o mocy powyżej 1 MW. Nowelizacja przewiduje, że w tegorocznej aukcji zostanie zakontraktowanych łącznie 113 970 000 MWh energii o wartości 32 577 mln zł, która to ma być wytworzona w dużych farmach wiatrowych w okresie 15 lat. Zakłada się, że spowoduje to łączny przyrost mocy zainstalowanej w elektrowniach wiatrowych o 2,5 GW. Drugim największym beneficjentem mają być instalacje fotowoltaiczne o mocy do 1 MW. W tym przypadku przewiduje się wzrost zainstalowanych mocy o 750 MW.
W przypadku elektrowni wiatrowych wsparciem będą mogły być objęte inwestycje, dla których proces uzyskiwania pozwoleń na budowę został rozpoczęty przed 16 lipca 2016 r., kiedy to weszła w życie ustawa o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (dalej: u.i.z.e.w.). Wprowadziła ona zakaz lokalizacji elektrowni wiatrowych w promieniu poniżej dziesięciokrotności jej wysokości od budynków mieszkalnych (tzw. zasada 10H). Uchwalenie specustawy zahamowało rozwój nowych projektów elektrowni wiatrowych na lądzie. Jednak na realizację wciąż czeka jeszcze pokaźne portfolio projektów przygotowanych przed wejściem w życie zasady 10H. Brak jest w nowelizacji realnego wsparcia dla dużych instalacji fotowoltaicznych (powyżej 1 MW), które konkurują w aukcjach w jednym koszyku z dużymi elektrowniami wiatrowymi. Dotychczasowe aukcje pokazały, że w koszyku powyżej 1 MW energetyka wiatrowa oferuje energię po znacznie niższych cenach niż fotowoltaika, w związku z tym prawdopodobnie i w najbliżej aukcji energia zostanie rozdysponowana wyłącznie między wytwórców energii wiatrowej.
na czym polega system aukcyjny
Podstawowym celem oraz istotą aukcji jest zapewnienie wytwórcom energii elektrycznej z OZE przychodów na równym gwarantowanym poziomie przez maksymalnie 15 lat. Przedmiotem aukcji jest sprzedaż określonej w drodze ustawy ilości energii elektrycznej, która ma zostać wytworzona w okresie wsparcia z instalacji OZE. W ramach aukcji poszczególne technologie OZE są przyporządkowane do odrębnych koszyków, dla których przypisana jest maksymalna ilość energii odnawialnej, jaka w danym roku może zostać sprzedana. W konsekwencji dla każdego koszyka przeprowadzana jest odrębna niezależna aukcja. Dodatkowo wytwórcy OZE są podzieleni na tych, którzy wytwarzają energię ze źródeł o mocy zainstalowanej powyżej 1 MW oraz do 1 MW.
w jaki sposób przyznawane jest wsparcie w systemie aukcyjnym
Sprzedaż energii elektrycznej w drodze aukcji odbywa się podczas sesji aukcyjnej, która zazwyczaj trwa jeden dzień. Uczestnicy aukcji składają oferty obejmujące ilość i cenę, po jakiej energia ma być rozliczana. Oferty z najniższą ceną są akceptowane w pierwszej kolejności, aż do wyczerpania ilości energii przewidzianej do zakontraktowania w danej aukcji.
Wysokość wsparcia określana jest poprzez ilość energii przeznaczonej do sprzedaży w danym koszyku aukcyjnym. Im większa ilość energii alokowanej do danego koszyka, tym prawdopodobieństwo wygrania aukcji z korzystną ceną jest większe.
Zwycięzcy aukcji sprzedają energię tak jak każdy wytwórca na podstawie kontraktów zawieranych w transakcjach giełdowych lub na podstawie długoterminowych umów zwieranych ze spółkami obrotu. Dodatkowo w wyniku wygranej aukcji uzyskują oni prawo do rozliczenia różnicy pomiędzy ceną uzyskaną w aukcji a średnią ceną energii na giełdzie w danym okresie rozliczeniowym. Jeżeli cena na rynku regulowanym jest niższa, to powstaje ujemne saldo, którego równowartość jest zwracana wytwórcom na ich wniosek. W sytuacji odwrotne powstaje dodatnie saldo, które jest następnie rozliczane z przyszłym saldem ujemnym. Jeżeli do końca okresu wsparcia u wytwórcy pozostaje dodatnie saldo, to jest ono zwracane przez sprzedawcę zobowiązanego lub wytwórcę w sześciu miesięcznych ratach po zakończeniu okresu wsparcia.
na jaki okres przyznawane będzie wsparcie
Nowelizacja wydłuży także maksymalny okres wsparcia inwestorów w systemie aukcyjnym z 31 grudnia 2035 r. do 30 czerwca 2039 r. Przesunięcie terminu jest uzasadnione z uwagi na czas niezbędny do realizacji inwestycji po wygraniu aukcji. Umożliwi inwestorom wykorzystanie pełnego 15-letniego okresu wsparcia. W aukcjach przeprowadzanych w latach następnych 15-letni okres wsparcia może być jednak skracany na podstawie rozporządzenia ministra do spraw energii. Przepis dotyczący przedłużenia okresu wsparcia do 30 czerwca 2039 r. wymagać będzie jednak notyfikacji przez Komisję Europejską i wejdzie w życie po dniu wydania pozytywnej decyzji KE o zgodności pomocy publicznej z rynkiem wewnętrznym.
czy konieczne będzie powtórzenie prekwalifikacji, by uczestniczyć w akcji w 2019 r.
Zaświadczenia o dopuszczeniu do akcji uzyskane przed dniem wejścia w życie nowelizacji zachowują moc w okresie, na jaki zostały wydane, tj. 12 miesięcy od dnia wydania. Najprawdopodobniej jednak w każdym przypadku wytwórcy będą zmuszeni ze względu na upływ czasu wystąpić o odnowienie zaświadczeń uzyskiwanych w celu uczestniczenia w aukcjach w IV kwartale 2018 r.
Nowelizacja usuwa jednak nadmiernie formalistyczne wymogi w zakresie dokumentów przedkładanych przez wytwórców do Urzędu Regulacji Energetyki w celu uzyskania zaświadczenia o dopuszczeniu do aukcji. Po wejściu w życie zmian nie będzie potrzeby przedkładania prawomocnej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach oraz wypisu i wyrysu z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Dokumenty te są badane w toku postępowania o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę, w związku z czym trafnie i słusznie zauważono, że ponowne ich przedkładanie w postępowaniu prekwalifikacyjnym przed URE jest przejawem nadmiernego formalizmu w stosunku do inwestorów. Jest to szczególnie istotne z punktu widzenia udziału w nadchodzących tegorocznych aukcjach, gdzie konieczność uzyskania aktualnego wypisu i wyrysu z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego opóźniałaby możliwość złożenia przez inwestorów wniosku o dopuszczenie do aukcji. W dalszym ciągu pozostaje natomiast aktualny wymóg załączenia do wniosku warunków przyłączeniowych oraz/lub umowy o przyłączenie, a także prawomocnego pozwolenia na budowę, które to dokumenty są wystarczające do weryfikacji inwestycji z punktu widzenia gotowości do udziału w aukcji.
czy upływ terminu ważności warunków i umów przyłączeniowych wpływa na możliwość udziału w aukcji
Większość projektów gotowych do udziału w nadchodzących aukcjach uzyskała warunki przyłączeniowe przed 2016 r. Zgodnie z obowiązującymi przepisami terminy na dostarczenie energii do sieci po raz pierwszy w warunkach tych były określone najpóźniej na 4 maja 2019 r. W większości przypadków projekty te nie zostały jeszcze zrealizowane, a inwestorzy przekroczyli terminy określone w harmonogramach przyłączenia. Nowelizacja pozwala wytwórcom na przedłużenie terminów na pierwsze dostarczenie energii do sieci do 30 czerwca 2021 r. Jest to rozwiązanie niewątpliwie korzystne dla wytwórców. Przesyłowe i dystrybucyjne przedsiębiorstwa energetyczne są z mocy ustawy zobowiązane do przedłużenia terminów uzgodnionych w umowach w ciągu 30 dni od dnia złożenia wniosku przez wytwórcę. Co istotne, z uprawnienia do przedłużenia terminu sprzedaży energii elektrycznej po raz pierwszy mogą skorzystać także wytwórcy, których oferty wygrały dotychczasowe aukcje, dla których pierwotnie określony termin pierwszej sprzedaży jeszcze nie nadszedł. Wytwórcy planujący udział w tegorocznych aukcjach powinni z odpowiednim wyprzedzeniem złożyć wnioski o przedłużenie terminów, mając na względzie konieczność uzyskania zaświadczenia o dopuszczeniu do aukcji, a także ustawowy termin na złożenie wniosków wynoszący trzy miesiące od wejścia w życie nowelizacji.
Nowelizacja wprowadza też ułatwienie dla wytwórców, którzy przed wejściem w życie złożyli wniosek o dopuszczenie do aukcji, lecz nie uzyskali jeszcze zaświadczenia – w tych przypadkach nie stosuje się wymogu sześciomiesięcznej ważności umów o przyłączenie do sieci.
czy nowelizacja określa datę przeprowadzenia aukcji
Nowelizacja stworzyła ramy prawne dla organizacji aukcji w 2019 r., przy czym nie określa wprost terminów jej przeprowadzenia. Prezes URE ma obowiązek ogłoszenia aukcji nie później niż 30 dni przed dniem jej rozpoczęcia. Nowelizacja nałożyła na prezesa URE obowiązek uprzedniego uzgodnienia w terminie 14 dni harmonogramu aukcji z ministrem do spraw energii. Teoretycznie pierwsze aukcje mogłyby być przeprowadzone już w pierwszej połowie października 2019 r. Biorąc jednak pod uwagę procedury organizacji aukcji i terminy w ustawie o OZE, można oczekiwać, że najbliższe aukcje odbędą się najwcześniej w listopadzie 2019 r. Inwestorzy mogą wykorzystać ten czas na uzyskanie nowych zaświadczeń o dopuszczeniu do aukcji. Ważność wielu takich dokumentów wydanych w 2018 r. wygaśnie w najbliższych miesiącach, zatem jeszcze przed tegorocznymi aukcjami – również w tych przypadkach inwestorzy powinni zadbać o uzyskanie nowego, aktualnego zaświadczenia.
do kiedy mogą powstawać nowe inwestycje, które wygrają aukcję w 2019 r.
Podstawową dla inwestorów zmianą wprowadzoną przez nowelizację jest urealnienie czasu realizacji inwestycji po wygranej aukcji. Dotyczy to głównie terminów, w których na podstawie ustawy o OZE wytwórcy zobowiązani są rozpocząć sprzedaż energii. Doświadczenie z aukcji przeprowadzonych w latach poprzednich pokazało, że terminy ustawowe, w których wytwórcy powinni zakończyć inwestycję, są zbyt krótkie. Przede wszystkim dotyczyło to instalacji fotowoltaicznych, dla których proces budowy oraz uzyskania koncesji na wytwarzanie energii miał się zakończyć w okresie 18 miesięcy od dnia zakończenia sesji aukcji. W tym to terminie inwestorzy musieli zakontraktować wykonawców i sfinalizować zakup urządzeń wytwórczych. Na przedłużenie się procesu realizacji inwestycji wpływały ograniczenia narzucane na inwestorów w decyzjach projektowych, m.in. w decyzjach o środowiskowych uwarunkowaniach, na podstawie których zobowiązano inwestorów do nieprowadzenia prac budowlanych w okresach lęgowych ptaków. Kolejnym utrudnieniem są długie terminy oczekiwania na decyzję URE w sprawie udzielenia koncesji. Postępowania przed prezesem URE powinny trwać miesiąc. W praktyce z przyczyn niezależnych od inwestorów trwają sześć miesięcy i dłużej. W konsekwencji wytwórcy, aby uczynić zadość wymogom ustawy o OZE, byliby zmuszeni zakończyć budowę oraz testy instalacji w okresie roku po wygranej aukcji. Nowelizacja wychodzi naprzeciw ich problemom, przedłużając termin pierwszej sprzedaży energii w ramach systemu aukcyjnego co do zasady do 42 miesięcy (wcześniej było 36 miesięcy), przy czym dla energii wiatrowej termin ten wynosi 33 miesiące (poprzednio 30 miesięcy), a dla fotowoltaiki – 24 miesiące (poprzednio 18 miesięcy). Przedłużone terminy będą miały zastanowienie nie tylko w odniesieniu do OZE, które wygrają aukcje w 2019 r., lecz także tych, które wygrały aukcje w latach poprzednich.
w jakim terminie zostaną ogłoszone wyniki tegorocznych aukcji
Prezes URE został zobligowany do ogłoszenia wyników aukcji w terminie 21 dni od dnia zamknięcia aukcji. Uzyskanie informacji co do wyników aukcji jest istotne z punktu widzenia terminów, w których inwestorzy są zobowiązani rozpocząć sprzedaż energii. Terminy te rozpoczynają bieg od dnia zamknięcia sesji aukcji. Zatem uzyskanie informacji o wygraniu aukcji jest kluczowe w kontekście rozpoczęcia procesu budowlanego i możliwie najbardziej efektywnego wykorzystania terminu na rozpoczęcie sprzedaży energii.
Dotychczasowe przepisy ustawy o OZE nie zawierały regulacji dotyczących terminów ogłaszania wyników aukcji.
do kiedy wydłużono termin obowiązywania pozwoleń na budowę elektrowni wiatrowych
Wzrost mocy przyłączeniowych OZE w Polsce ma zostać zapewniony głównie przez budowę 2,5 GW elektrowni wiatrowych na lądzie. Kluczowe w kontekście zapewnienia możliwości wybudowania inwestycji po aukcji jest przedłużenie obowiązywania decyzji o pozwoleniu na budowę wydanych dla elektrowni wiatrowych we wcześniejszych latach.
Przypomnijmy bowiem, że dotychczasowe przepisy ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych stanowią, że pozwolenia na budowę dotyczące elektrowni wiatrowych wydane przed wejściem w życie u.i.z.e.w. zachowują moc, o ile w ciągu pięciu lat od dnia wejścia w życie ustawy wydana zostanie decyzja o pozwoleniu na użytkowanie. Wytwórcy, którzy wygrają, zobligowani byliby do zakończenia inwestycji i uzyskania pozwolenia na użytkowanie przed 16 lipca 2021 r. W praktyce zmuszeniu byliby do zakończenia inwestycji w półtora roku.
Nowelizacja przedłuża termin obowiązywania pozwoleń na budowę wydanych dla elektrowni wiatrowych, dla których nie wydano pozwolenia na użytkowanie w terminie pięciu lat od wejścia w życie u.i.z.e.w. W takim przypadku stosuje się art. 37 ust. 1 prawa budowlanego, przyjmując, że terminy w nim określone liczy się od dnia upływu pięcioletniego terminu. Powołany przepis prawa budowlanego dotyczy wygaśnięcia pozwoleń na budowę w przypadku nierozpoczęcia budowy w terminie trzech lat od ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę lub przerwania budowy na czas dłuższy niż trzy lata. Z norm tych można wywieść, że termin ważności pozwoleń na budowę elektrowni wiatrowych uzyskanych przed 16 lipca 2016 r. został przedłużony: inwestorzy mają czas do 16 lipca 2021 r. na uzyskanie pozwolenia na użytkowanie, a w przypadku bezskutecznego upływu tego terminu inwestorzy mają jeszcze trzy lata na rozpoczęcie i kontynuowanie prac budowlanych. Jest to regulacja korzystna dla inwestorów, wyłączająca możliwość wygaśnięcia pozwoleń na budowę z uwagi na brak rozpoczęcia robót budowlanych aż do 16 lipca 2024 r.
czy będzie można zmienić ofertę po wygranej aukcji
Do tej pory możliwość zmiany oferty po wygranej aukcji nie była uregulowana w ustawie o OZE, co powodowało wiele problemów praktycznych. Wiązało się to chociażby z kontrowersjami co do dopuszczalności zmiany typu oraz mocy zainstalowanej jednostki wytwórczej, wskazanej w zaświadczeniu o dopuszczeniu do aukcji.
Znowelizowane przepisy dopuszczają możliwość jednorazowej aktualizacji oferty w zakresie planowanej daty rozpoczęcia korzystania z aukcyjnego systemu wsparcia oraz w zakresie alokacji ilości energii objętej ofertą na poszczególne lata wsparcia lub w zakresie mocy zainstalowanej instalacji. Aktualizacja oferty nie może jednak skutkować zmianą koszyka aukcyjnego w zakresie mocy danej instalacji (osobne koszyki przewidziano dla instalacji do 1 MW i powyżej 1 MW). Ponadto aktualizacja nie może polegać na zmianie całkowitego wolumenu energii zakontraktowanej w drodze aukcji. W praktyce wytwórca będzie uprawniony do zmniejszenia podanej podczas aukcji mocy zainstalowanej instalacji, przy czym nadal będzie zobowiązany wytworzyć z tego źródła zadeklarowaną w akcji ilość energii.
w jakim terminie można zaktualizować ofertę po wygraniu aukcji
W przypadku źródeł OZE o mocy od 500 kW aktualizacji można dokonać w terminie 30 dni przed złożeniem wniosku o pokrycie ujemnego salda. W przypadku instalacji poniżej 500 kW termin 30 dni upływa przed dniem pierwszej sprzedaży energii elektrycznej w systemie aukcyjnym.
Wejście w życie regulacji nowelizacji dotyczących aktualizacji uzależnione jest jednak od pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej o zgodności pomocy publicznej z rynkiem wewnętrznym lub uznania, że przepisy te nie stanowią pomocy publicznej. W tym świetle wytwórcy, których oferty wygrały lub wygrają aukcję, będą mogli skorzystać z prawa do aktualizacji oferty dopiero po zaaprobowaniu nowych przepisów przez Komisję Europejską.
Z uprawnienia do aktualizacji oferty będą mogli skorzystać także wytwórcy, których oferty wygrały aukcje przeprowadzone w poprzednich latach – jednak i w tym przypadku możliwość ta jest warunkowana uzyskaniem aprobaty KE.
czy energię zakontraktowaną na podstawie aukcji można sprzedawać poza towarową giełdą energii
Przed wejściem w życie nowelizacji energia objęta ofertą, która wygrała aukcję, podlegała w całości obowiązkowi sprzedaży na Towarowej Giełdzie Energii (obligo giełdowe). W związku z tym w praktyce wykluczona była więc możliwość zawierania fizycznych PPA (ang. power purchase agreement), na podstawie których energia objęta aukcyjnym systemem wsparcia byłaby dostarczana bezpośrednio do odbiorcy końcowego. Nowelizacja znosi te ograniczenia i otwiera drogę do sprzedaży energii objętej zwycięską ofertą także w drodze fizycznych PPA. Dzięki temu inwestorzy w sposób bardziej swobodny mogą decydować o sprzedaży wytworzonej energii.
czy używane jednostki wytwórcze mogą wziąć udział w aukcji dla nowych instalacji
Co do zasady w aukcjach dla nowych instalacji mogą partycypować jedynie jednostki wytwórcze, których wiek nie przekracza określonego w ustawie OZE maksymalnego poziomu. W praktyce najistotniejsze znaczenie ma to dla energetyki wiatrowej, gdzie istnieje wysoki potencjał wykorzystania używanych turbin wiatrowych. Nowelizacja wydłuża maksymalny wiek urządzeń, które mogą tworzyć instalacje uczestniczące w systemie aukcyjnym, z 36 do 42 miesięcy, dla fotowoltaiki – z 18 do 24 miesięcy, a dla elektrowni wiatrowych – z 24 na 33 miesiące. Jednakże i w tym przypadku stosowanie korzystnych dla inwestora przepisów nowelizacji jest uzależnione od uzyskania aprobaty Komisji Europejskiej.
jak ograniczono możliwość wykorzystania używanych urządzeń
Od 1 stycznia 2020 r. uzyskanie koncesji na wytwarzanie energii z OZE będzie wykluczone w przypadku instalacji, w których wiek wykorzystywanych urządzeń przekroczy określone ustawowo limity. Koncesji nie dostaną instalacje, w których urządzenia wytwórcze zostały wyprodukowane wcześniej niż 42 miesiące (w przypadku elektrowni wiatrowych – 33 miesiące, w przypadku fotowoltaiki – 14 miesiące) lub posiadają ważne potwierdzenia zgodności z certyfikowanym typem urządzenia i zostały wyprodukowane nie wcześniej niż 72 miesiące przed dniem wytworzenia energii po raz pierwszy w tych instalacjach. Na dotychczasowych zasadach, tj. bez wymienionych ograniczeń, możliwe będzie jednak uzyskanie koncesji przez instalacje, dla których przed dniem wejścia w życie nowelizacji wszczęto postępowania o udzielenie koncesji, oraz przez instalacje, które po dniu wejścia w życie nowelizacji dysponują ważną promesą koncesji.
kiedy podmiot prowadzący działalność gospodarczą będzie mógł być prosumentem
Nowelizacja wspiera energetykę prosumencką przede wszystkim przez rozszerzenie samej definicji prosumenta, którym będzie teraz także podmiot wytwarzający energię na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą pod warunkiem jedynie, że wytwarzanie energii nie stanowi przedmiotu jego przeważającej działalności. Pod rządami dotychczasowej regulacji podmioty prowadzący działalność gospodarczą nie miały możliwości rozliczania niewykorzystanej energii w systemie opustów.
na czym polega system opustów
System opustów to rodzaj wsparcia przyznawanego pomiotom wytwarzającym energię elektryczną na własne potrzeby (prosumentom) z instalacji OZE o mocy do 50 kW (mikroinstlacje OZE) polegający na rozliczeniu energii wprowadzonej do sieci z energią z niej pobraną. Rozliczenie energii następuje w oparciu o postanowienia umowy kompleksowej zawartej pomiędzy prosumentem oraz sprzedawcą energii. Sprzedawca energii obowiązany jest rozliczyć ilość energii elektrycznej wprowadzaną do sieci przez prosumenta z ilością przez niego pobraną w stosunki 1 do 0,7. Natomiast w mikroinstalacjach do 10 kW w stosunku 1 do 0,8. Oznacza to, że prosument w zamian za 1 kW/h wprowadzony do sieci będzie mógł pobrać 0,7 kW/h niejako za darmo. Nadwyżka ma na celu pokrycie kosztów sprzedawcy energii związanych rozliczeniami oraz dystrybucją energii.
jakie inne ułatwienia dla prosumentów wprowadza nowelizacja
W celu zachęcenia do wytwarzania energii przez prosumentów wprowadzono możliwości przenoszenia nadwyżki wytworzonej energii w danym okresie rozliczeniowym energii na kolejne okresy rozliczeniowe w okresie 12 miesięcy od daty wprowadzenia tej energii do sieci. Jest to szczególnie istotne dla wykorzystywanej często przez prosumentów fotowoltaiki, gdzie nadwyżki energii z okresu letniego mogą być wykorzystywane w niedoborowym okresie zimowym.
Ponadto prosument jest uprawniony do zawarcia umowy z dowolnie wybranym przez siebie sprzedawcą. Ten ostatni z kolei ma obowiązek zawarcia odpowiednich umów z operatorem systemu dystrybucyjnego, które mają umożliwić rozliczenie energii przez sprzedawcę w ramach systemu opustów.
Z kolei w zakresie zagospodarowania przestrzennego wprowadzono regulacje umożliwiające lokalizowanie mikroinstalacji na terenach przeznaczonych w planach zagospodarowania przestrzennego pod budynki mieszkalne.
jakie ułatwienia wprowadzono dla inwestycji fotowoltaicznych
Nowelizacja kładzie kres istniejącym dotychczas w orzecznictwie rozbieżnościom co do tego, czy instalacje OZE mogą być kwalifikowane jako urządzenia infrastruktury technicznej w rozumieniu przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Jest to zagadnienie o tyle istotne, że dla urządzeń infrastruktury technicznej przy wydawaniu decyzji o warunkach zabudowy stosuje się mniej rygorystyczne wymogi, nieobejmujące badania zasady dobrego sąsiedztwa i dostępu do drogi publicznej. Nowelizacja wprost wskazuje, że do wydania decyzji o warunkach zabudowy dla instalacji OZE zasada dobrego sąsiedztwa oraz dostęp do drogi publicznej nie są wymagane. Tym samym przesądzono pośrednio, że instalacje OZE nie są urządzeniami infrastruktury technicznej, a jednocześnie wprost przesądzono, że do warunków zabudowy dla obu typów urządzeń mają zastosowanie takie same wymagania. Rozwiązanie to jest niewątpliwie korzystne dla wytwórców OZE, w tym przede wszystkim dla producentów energii słonecznej.
czy nowe regulacje wpłyną na rozwój energetyki producenckiej
Ustawodawca zakłada, że z uwagi na wejście w życie przepisów przewidzianych nowelizacją jeszcze w 2019 r. może zostać przyłączonych do sieci do 100 MW pochodzących z mikroinstalacji. W kolejnych latach zmiany mają przynieść wzrost mocy o kolejne 250 MW.
Szczegółowe sposoby dokonywania rozliczeń i bilansowania mają zostać określone w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw energii w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki. Na ostateczną ocenę atrakcyjności proponowanych rozwiązań należy zatem poczekać do czasu przyjęcia rozporządzeń wykonawczych.
Natomiast intensyfikacja wytwarzania energii elektrycznej przez prosumentów, jakkolwiek bardzo istotna w kontekście rozwoju OZE, samodzielnie znacząco nie przybliży Polski do realizacji celu udziału OZE w końcowym zużyciu energii.
Podstawa prawna
Ustawa z 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1524).
Ustawa z 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2389 ze zm.).
Ustawa z 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 654).
Ustawa z 7 lipca 1994 r. − Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1186 ze zm.).
