W sezonie wiosenno-letnim prowadzę dorywczo działalność obwoźną. Jestem emerytem i wraz z małżonką uzyskujemy minimalne świadczenia. W całej wysokości przeznaczamy je na utrzymanie, wyżywienie, leczenie, przejazdy itp. Mam zaległości składowe sprzed lat. ZUS odmówił umorzenia składek, twierdząc, że osiągamy dochód. Czy istnieje szansa, aby decyzję zmienił sąd?

Jak wynika z par. 3 ust. 1 rozporządzenia ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej z 31 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ZUS może umorzyć należności z tytułu składek, jeżeli zobowiązany wykaże, że ze względu na stan majątkowy i sytuację rodzinną nie jest w stanie opłacić tych należności, ponieważ pociągnęłoby to zbyt ciężkie skutki dla zobowiązanego i jego rodziny, w szczególności w przypadku:
  • gdy opłacenie należności z tytułu składek pozbawiłoby zobowiązanego i jego rodzinę możliwości zaspokojenia niezbędnych potrzeb życiowych;
  • poniesienia strat materialnych w wyniku klęski żywiołowej lub innego nadzwyczajnego zdarzenia powodujących, że opłacenie należności z tytułu składek mogłoby pozbawić zobowiązanego możliwości dalszego prowadzenia działalności;
  • przewlekłej choroby zobowiązanego lub konieczności sprawowania opieki nad przewlekle chorym członkiem rodziny, pozbawiającej zobowiązanego możliwości uzyskiwania dochodu umożliwiającego opłacenie należności.
W tego rodzaju sprawach ZUS często wskazuje jednak, że dana osoba osiąga dochody, co może pozwolić na spłatę zadłużenia, i odmawia umorzenia. W kontekście podanego stanu faktycznego szczególnie pomocne może okazać się stanowisko zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z 2 lipca 2020 r., sygn. akt I SA/Ol 13/20). W podanej sprawie o umorzenie składek do ZUS wystąpiła również osoba sezonowo prowadząca działalność gospodarczą. Wraz z małżonkiem tworzy ona gospodarstwo domowe utrzymywane z dwóch świadczeń emerytalnych na łącznym poziomie ok. 3 tys. zł. W uzasadnieniu swojego stanowiska sąd posłużył się m.in. danymi dotyczącymi minimum socjalnego dla gospodarstwa emeryckiego. Sąd zwrócił uwagę, że uzyskiwane przez rodzinę dochody są wystarczające na pełne pokrycie ponoszonych wydatków, a osiągany przez rodzinę dochód stanowi kwotę znacznie wyższą od minimum socjalnego. Sąd stwierdził finalnie, że zgromadzony materiał dowodowy nie pozwala przyjąć, iż zaistniały przesłanki umorzenia wymienione w par. 3 ust. 1 rozporządzenia.
Podobnie w opisywanej sytuacji należy uznać, że szansę na podważanie decyzji ZUS przez sąd są niewielkie. Sezonowy charakter działalności gospodarczej nie jest przesłanką warunkującą możliwość umorzenia zaległych składek, szczególnie w sytuacji, gdy w gospodarstwie domowym czytelnika dochód miesięczny przekracza poziom minimum socjalnego dla gospodarstwa emeryckiego. ©℗
Podstawa prawna
• par. 3 ust. 1 rozporządzenia ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej z 31 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne (Dz.U. nr 141, poz. 1365)