Tak wynika z nowelizacji ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 1155), która – z pewnymi wyjątkami – wchodzi w życie 15 czerwca br.
Reguluje ona m.in. kwestie związane ze zbiegiem tytułów ubezpieczenia rolniczego i powszechnego. Obecnie ubezpieczeni nie mogą bowiem płynnie przenosić swoich uprawnień między obydwoma systemami. Obowiązuje zasada, że w razie posiadania innego tytułu do ubezpieczenia lub podlegania zaopatrzeniu społecznemu obowiązek ubezpieczenia rolniczego jest wyłączony. Od tej reguły przewidziane zostały jednak odstępstwa. Jedno z nich wynika z art. 5b ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 933). Zgodnie z tym przepisem rolnik lub domownik podlegający ubezpieczeniu w KRUS, który został objęty innym ubezpieczeniem społecznym (w ZUS) z tytułu wykonywania umowy agencyjnej, zlecenia albo powołania do rady nadzorczej, podlega w tym okresie nadal pod KRUS. Przychód z tych źródeł nie może jednak przekraczać minimalnego wynagrodzenia.
W związku z tym, że takich sytuacji jest więcej, ustawodawca postanowił rozszerzyć katalog wspomnianych wyjątków. Dlatego zbliżone rozwiązanie w odniesieniu do innych ubezpieczonych w KRUS, którzy są zmuszeni do zmiany ubezpieczyciela, zostało zawarte we wspomnianej nowelizacji. Chodzi o osoby:
  • pobierające świadczenie integracyjne lub stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez powiatowy urząd pracy lub inny podmiot;
  • pobierające stypendium na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w okresie odbywania studiów podyplomowych;
  • pełniące czynną służbę wojskową jako żołnierz niezawodowy, z wyłączeniem żołnierzy pełniących służbę kandydacką;
  • odbywające służbę zastępczą.
Nie trzeba być domownikiem, by ZUS zaliczył pracę rolniczą
Nie trzeba być domownikiem, by ZUS zaliczył pracę rolniczą

Zobacz również
Co więcej, emeryt prowadzący działalność rolniczą nie będzie już musiał z niej rezygnować, aby zachować prawo do pełnej wysokości emerytury z KRUS. W takim przypadku będzie jednak zobowiązany do dalszego opłacania składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe.
Inna ważna zmiana dotyczy rencistów. Zgodnie z nowymi przepisami także w systemie rolniczym osoby z długim stażem ubezpieczeniowym (co najmniej 25 lat), które stały się całkowicie niezdolne do pracy w gospodarstwie rolnym oraz nie ukończyły wieku emerytalnego, nie zostaną pozbawione prawa do renty rolniczej, nawet jeśli w ostatnim okresie nie podlegały rolniczemu ubezpieczeniu. Świadczenie takie będzie wypłacane do osiągnięcia przez nie wieku emerytalnego, kiedy to uzyskają prawo do emerytury rolniczej.
Kolejna modyfikacja wynika natomiast z niedawnej uchwały Sądu Najwyższego z 23 lutego 2022 r. (sygn. akt III UZP 12/21). Chodzi o dorabianie. Zgodnie bowiem z art. 104 ust. 8 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 504.) w systemie powszechnym zasadą jest, że jeśli dodatkowe zarobki nie przekroczą 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, świadczenie (m.in. renta) jest wypłacane w pełnej wysokości. Jeśli są wyższe, świadczenie jest zmniejszane, a po przekroczeniu 130 proc. wypłata za dany miesiąc zostaje zawieszona. Tę regułę KRUS stosował także do świadczeń z systemu rolniczego na podstawie art. 34 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Stanowi on, że prawo do emerytury lub renty rolniczej ulega zawieszeniu na zasadach określonych w przepisach emerytalnych. W orzecznictwie powstały jednak rozbieżności, czy taka wykładnia przepisów jest prawidłowa. SN uznał, że prawo do rolniczej renty rodzinnej nie ulega zmniejszeniu w razie osiągania przez ubezpieczonego przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego w kwocie mieszczącej się w przedziale od 70 proc. do 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Wskazał, że art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników stanowi wprost, że stosuje się przepisy emerytalne dotyczące zawieszenia, a nie zmniejszenia. W znowelizowanym art. 34 ust. 1 załatano tę lukę – teraz rolnicze świadczenia, analogicznie jak te z systemu powszechnego, będą w takiej sytuacji zmniejszane. ©℗
Etap legislacyjny
Wchodzi w życie 15 czerwca 2022 r.