Zawiadomienie o kontroli zwolnienia lekarskiego przez lekarza orzecznika świadczeniobiorca otrzyma także na adres do doręczeń elektronicznych i PUE ZUS. SMS-u od organu rentowego mógł się spodziewać już od dawna.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych kontroluje prawidłowość orzekania o niezdolności do pracy i wystawiania zwolnień lekarskich. Obowiązek ten realizuje m.in. przez lekarzy orzeczników, którzy ustalają, czy pracownik faktycznie jest chory, a zwolnienie zasadne. W tym celu mogą np. wezwać ubezpieczonego na badanie (uprawnienia kontrolne lekarzy orzeczników pokazujemy w ramce). O wizycie lub konieczności dostarczenia wyników badań zawiadamia zainteresowanego organ rentowy. W tym zakresie zaszły jednak niedawno zmiany.
To już działa
5 października 2021 r. weszła w życie ustawa o doręczeniach elektronicznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 2320), która nadaje nowe brzmienie art. 59 ust. 5a ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1133 ze zm.). W konsekwencji został rozszerzony katalog możliwych sposobów doręczania wspomnianych zawiadomień przez ZUS.
Zanim jednak napiszemy o zmianach, warto wyjaśnić jedną kwestię. Chodzi o pojawiające się w mediach informacje, że na podstawie nowych przepisów organ rentowy będzie miał prawo wezwać ubezpieczonego na kontrolę np. telefonicznie. ZUS prostuje te doniesienia.
– Zakład ma już takie uprawnienia od kilku lat, konkretnie od 1 stycznia 2019 r. Od tego dnia może wzywać na badania do lekarza orzecznika drogą elektroniczną lub telefonicznie. Prawo dopuszcza takie wezwanie również przez SMS. Jest ono skuteczne, gdy doręczający otrzyma potwierdzenie otrzymania wiadomości przez ubezpieczonego wzywanego na kontrolę. Wcześniej (przed 2019 r.) zakład wzywał na badanie prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy przede wszystkim listem poleconym za potwierdzeniem odbioru – tłumaczy Paweł Żebrowski, rzecznik ZUS.
Potwierdza to Aneta Pająk, radca prawny z kancelarii KBZ Żuradzka & Wspólnicy. – Już przed nowelizacją ustawy o doręczeniach elektronicznych ZUS miał możliwość zawiadomienia ubezpieczonego przez operatora pocztowego, pracowników organu rentowego lub inne upoważnione osoby oraz pracodawcę o terminie badania przez lekarza orzecznika albo przez lekarza konsultanta bądź dostarczenia posiadanych wyników badań pomocniczych – wyjaśnia.
Ekspertka dodaje, że zawiadomienia te ZUS mógł kierować w formie pisemnej na adres pobytu ubezpieczonego, a także na jego adres elektroniczny bądź w drodze połączenia telefonicznego, jeśli były one znane podmiotowi dokonującemu doręczenia.
Co się zmieni
Aneta Pająk tłumaczy, że po nowelizacji zawiadomienie może zostać dokonane również (oprócz metod dotychczas obowiązujących) na adres do doręczeń elektronicznych (znajdujący się w bazie adresów elektronicznych, czyli rejestrze publicznym prowadzonym przez ministra właściwego do spraw informatyzacji), przy jednoczesnym przekazaniu pisma w postaci elektronicznej na profil informacyjny w systemie teleinformatycznym ZUS (PUE ZUS), a także z wykorzystaniem publicznej usługi hybrydowej, czyli przez przetworzenie korespondencji nadanej elektronicznie do formy papierowej.
Adwokat Paweł Matyja uspokaja, że w praktyce niewiele się zmieni. – Katalog sposobów doręczania zawiadomień jest co prawda większy, ale uważam, że w praktyce nowe formy będą wykorzystywane raczej sporadycznie – podkreśla. Jego zdaniem nadal najczęściej będą stosowane zawiadomienia telefoniczne lub e-mailowe. – Obawiam się, że osób posiadających dostęp do systemu teleinformatycznego ZUS i specjalnych adresów do doręczeń nie ma jednak aż tak wiele. Choć trzeba przyznać, że systemy teleinformatyczne sądów – również budzące wiele obaw – jednak ruszyły i doręczenia w tej formie są dokonywane. Naturalną konsekwencją jest więc uruchamianie podobnych rozwiązań w innych sferach – wskazuje ekspert.
Równie sceptycznie Paweł Matyja podchodzi do wykorzystywania usługi hybrydowej. – W praktyce przesyłka hybrydowa to de facto nadal przesyłka pocztowa. Dla ubezpieczonego bez znaczenia, kto mu ją wydrukuje i zakopertuje, byleby ją dostarczył – dodaje.
Uprawnienia lekarzy orzeczników
W celu kontroli lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych może:
1) przeprowadzić badanie lekarskie ubezpieczonego:
■ w wyznaczonym miejscu,
■ w miejscu jego pobytu;
2) skierować ubezpieczonego na badanie specjalistyczne przez lekarza konsultanta ZUS;
3) zażądać od wystawiającego zaświadczenie lekarskie udostępnienia dokumentacji medycznej dotyczącej ubezpieczonego stanowiącej podstawę wydania zaświadczenia lekarskiego lub udzielenia wyjaśnień i informacji w sprawie;
4) zlecić wykonanie badań pomocniczych w wyznaczonym terminie.
