Subskrybuj nas na Youtube
Przepis, który wskazuje, że osoba otrzymująca emeryturę nie może mieć przyznanego świadczenia pielęgnacyjnego, jest jednoznaczny i nie pozostawia pola do jego dobrowolnej interpretacji.
Tak wynika z odpowiedzi przekazanej przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS) w związku z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA) w Gorzowie Wielkopolskim z 20 lutego 2019 r. (sygn. akt II SA/Go 833/18), który opisywaliśmy na łamach DGP. Orzeczenie to dotyczyło osoby, której gmina odmówiła przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, powołując się na art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a ustawy o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2220 ze zm.). Zgodnie z nim ta forma wsparcia nie przysługuje, jeśli osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo m.in. do emerytury lub renty. Tymczasem WSA uznał, że taka interpretacja przepisów narusza zasadę równości i sprawiedliwości społecznej, a opiekunowi należy się świadczenie pielęgnacyjne w wysokości pomniejszonej o wypłacaną emeryturę.
Ten wyrok jest o tyle zaskakujący, że do tej pory sądy nie stwierdzały naruszenia prawa w przypadku odmowy świadczenia na podstawie art. 17 ust. 5 pkt. 1 lit. a ustawy. Zwraca na to uwagę również MRPiPS, które podkreśla, że osoba mająca ustaloną emeryturę nie jest uprawniona do świadczenia pielęgnacyjnego, niezależnie od tego, czy kwota otrzymywanej emerytury jest wyższa czy niższa od aktualnej wysokości pomocy finansowej za opiekę nad niepełnosprawnym członkiem rodziny. Przepis ten jest jednoznaczny i nie pozostawia pola do dowolnej interpretacji przez organy władzy publicznej, które go stosują, w tym sądy administracyjne. Dlatego zdaniem resortu wyrok WSA, wraz z zawartą w jego uzasadnieniu tezą, stoi w całkowitej sprzeczności z jasnym brzmieniem art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a oraz intencją ustawodawcy. Orzeczenie sądu budzi zatem w tej sytuacji zdumienie.
MRPiPS dodaje, że wyrok jest zdumiewający zwłaszcza w kontekście orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA). Przywołuje przy tym wyrok, jaki zapadł w innej sprawie (I OSK 134/18), w którym sąd wprost podkreślił, że wspomniany przepis wyklucza możliwość przyznania świadczenia pielęgnacyjnego osobie uprawnionej do emerytury, oraz że nie narusza norm konstytucyjnych. Ponadto ministerstwo zaznacza, że art. 17 ust. 1 pkt 5 lit. a nie został nigdy zakwestionowany przez Trybunał Konstytucyjny. A to do jego wyłącznej kompetencji należy orzekanie o zgodności ustaw z konstytucją. Tym samym jedynie wyrokiem TK może być obalone domniemanie zgodności przepisów z ustawą zasadniczą.
Warto w tym miejscu przypomnieć, że na rozpatrzenie przez trybunał czeka skarga konstytucyjna dotycząca art. 17 ust. 1 pkt 5 lit. a ustawy, ale w zakresie odmowy uzyskania świadczenia z uwagi na to, że opiekun ma rentę (SK 2/17). Problem w tym, że sprawa już dwa razy stawała na wokandzie TK: 10 stycznia oraz 19 lutego br., ale obydwa terminy były odwoływane bez podania uzasadnienia, nowa data rozprawy nie została zaś do tej pory wyznaczona.
