Szefowie PAN, KRASP i KRePUZ o zmianach w punktacji czasopism: Nie braliśmy udziału w ich sporządzaniu

Nie braliśmy udziału w sporządzaniu tej listy. Zmiany powinny dotyczyć kolejnych ewaluacji i być prowadzone na podstawie merytorycznych oraz transparentnych kryteriów - napisali prezes PAN, przewodniczący KRASP i KRePUZ, odnosząc się do opublikowanej przez MEiN uaktualnionej listy czasopism.

W środę w ubiegłym tygodniu resort edukacji i nauki opublikował nowy, rozszerzony wykazu czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych. We wtorek wspólne oświadczenie na ten temat opublikowali prezes Polskiej Akademii Nauk (PAN) prof. Jerzy Duszyński, przewodniczący Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich (KRASP) prof. Arkadiusz Mężyk oraz przewodniczący Konferencji Rektorów Publicznych Uczelni Zawodowych (KRePUZ) prof. Dariusz Surowik.

"Zmiany w liście czasopism, będące efektem doskonalenia mechanizmów ewaluacji, powinny dotyczyć kolejnych ewaluacji i być prowadzone na podstawie merytorycznych oraz transparentnych kryteriów i konsultacji" - zwrócono uwagę w dokumencie. Profesorowie dodali również, że nie brali udziału w sporządzeniu uaktualnionej listy czasopism.

Sygnatariusze listy napisali, że publikacje w czasopismach naukowych stanowią ważny element komunikowania wyników badań, upowszechniania nauki oraz wymiany doświadczeń pomiędzy zespołami badawczymi.

"Są również ważnym elementem budowania korzystnego wizerunku państwa, które rozwija swoją innowacyjną gospodarkę opierając się na wiedzy. W tym kontekście dobór czasopism przez autorów i dostęp do światowych baz publikacji musi być adekwatny do uprawianej dyscypliny nauki oraz powszechnie uznawanych w jej ramach sposobów komunikowania efektów badań naukowych" - zaznaczono.

"Najlepsze czasopisma krajowe, czasami niedoceniane, wymagają wsparcia państwa w dążeniu do osiągnięcia międzynarodowej rozpoznawalności, gdyż stanowią ważny element dokumentowania dorobku naukowego pracowników polskich szkół wyższych i instytutów badawczych oraz stanowią źródło informacji dla dużej części otoczenia społeczno-gospodarczego" - napisano. Podkreślono, że systemowego wsparcia finansowego na poziomie ministerstwa wymaga także publikowanie w renomowanych wydawnictwach zagranicznych.

"Stoimy na stanowisku, że najbliższa ewaluacja jednostek naukowych powinna być prowadzona na podstawie znanych wcześniej kryteriów, umożliwiających porównanie dorobku naukowego różnych ośrodków w poszczególnych dyscyplinach nauki. Wprowadzanie zmian na tym etapie może spowodować problemy formalne i podważyć zaufanie środowiska do rzetelności ewaluacji" - napisali profesorowie.

W ubiegłym tygodniu swoje stanowisko w tej sprawie przedstawiła również Komisja Ewaluacji Nauki (KEN). Wskazała, że w wykazie czasopism punktowanych znalazły się 73 czasopisma, które nie były procedowane ani rekomendowane przez Komisję Ewaluacji Nauki; w przypadku 237 czasopism pojawiła się podwyższona punktacja, która również nie była konsultowana z komisją. KEN napisała, że jest "zdumiona faktem oraz skalą tego zjawiska i w żadnym dostępnym źródle nie znalazła merytorycznego uzasadnienia wprowadzonych zmian". "Komisja stoi na stanowisku, iż zmiany nie służą wiarygodności procesu ewaluacji podmiotów w dyscyplinach nauki" – zaakcentowano.

Zapytane przez PAP o sprawę Ministerstwo Edukacji i Nauki odpowiedziało w piątek m.in., że "zmiany w punktacji czasopism wypływają z potrzeby realizacji naczelnego celu działania ministerstwa, jakim jest troska o właściwy rozwój i jakość polskiej nauki".

"Rozwój ten na chwilę obecną wymagał docenienia starań uczonych z dziedziny humanistyki i nauk społecznych, którzy nie mieli należytej szansy prezentowania swych badań naukowych w języku polskim w periodykach krajowych, posiadających znaczącą wartość punktową. Istniała i nadal istnieje potrzeba dowartościowania punktowego wielu czasopism z obszaru humanistyki i nauk społecznych, które z racji specyfiki swych badań nie doczekały się docenienia tak na świecie, jak i w kraju" - przekazało MEiN.

MEiN wyjaśniło, że zasadniczym kryterium zmian była "jakość publikacji oraz ich oddziaływanie we właściwym obszarze wiedzy". "Brano pod uwagę przede wszystkim wkład w rozwój badań naukowych, wierność właściwemu celowi badań naukowych jakim jest poznawanie prawdy i jej obrona w kulturze, a także siłę oddziaływania czasopism we właściwych dla nich dziedzinach badań i ich związek z kulturą narodową oraz ich rolę w umacnianiu tożsamości cywilizacyjnej kultury polskiej".