"Tegoroczny budżet na opiekę nad Polonią i Polakami za granicą to niewątpliwy sukces Senatu i Kancelarii Senatu, ale przede wszystkim Prezydium Senatu, które starało się o to, by tych środków było więcej" - powiedział Kowalski na konferencji prasowej w Senacie.
Dodał, że kiedy w 2016 r. Senat przejmował od MSZ zadanie opieki nad Polonią, dysponowano kwotą 60,5 mln zł. "W roku 2017 była to już kwota 75 mln zł, natomiast w roku bieżącym dysponowaliśmy 100 mln 500 tys. zł" - podkreślił Kowalski.
Kancelaria Senatu poinformowała, że najwięcej pieniędzy, zgodnie z oczekiwaniami środowisk polonijnych, przeznaczono na edukację - 33 mln zł. Z kolei na infrastrukturę polonijną – 17,5 mln zł, a na kulturę i promocję Polski oraz ochronę polskiego dziedzictwa kulturowego i historycznego przeznaczono 17 mln zł. Na wzmacnianie pozycji środowisk polskich i polonijnych przeznaczono 17 mln zł, na media polonijne – 11,5 mln zł, a na pomoc charytatywną i socjalną 4,5 mln zł.
Wnioski o dofinansowanie należało złożyć do końca listopada 2017 r. Z informacji przekazanej przez Kowalskiego wynika, że do Kancelarii Senatu wpłynęło 721 ofert: 270 dotyczyło kultury i promocji Polski oraz ochronę dziedzictwa kulturowego i historycznego, 219 - edukacji, 119 dotyczących wzmacniania środowisk polonijnych, na infrastrukturę polonijną – 49, na pomoc charytatywną – 34, a mediów polonijnych dotyczyło 30 wniosków.
"Po rozpatrzeniu tych ofert Prezydium Senatu, po zapoznaniu się z opinią komisji spraw emigracji i łączności z Polakami za granicą, podjęło decyzję o zatwierdzeniu 269 wniosków. Tyle wniosków otrzymało dofinansowanie" - powiedział Kowalski. Jednak - zaznaczył - ostatecznie trzy organizacje zrezygnowały z realizacji zadań, o środki na realizację których wnioskowały.
"Rok 2018 będzie rokiem, w którym nabór i podział środków został przeprowadzony zdecydowanie najszybciej. Można stwierdzić, że do końca maja będziemy mieli podpisaną znakomitą większość umów" - stwierdził. Jak dodał, do końca miesiąca Kancelaria chce podpisać 161 umów z 266.
"W czerwcu chcemy mieć w zasadzie wypłacone wszystkie środki" - dodał wskazując, że Senat znacznie szybciej rozdysponowuje środki dla Polonii niż wcześniej robił to MSZ.
Największą dotację - wynoszącą przeszło 35 mln zł - otrzymało Stowarzyszenie Wspólnota Polska. Fundacja Pomoc Polakom na Wschodzie otrzymała 32 mln 830 tys. zł., a trzecią największą dotację uzyskała Fundacja Wolność i Demokracja - 8 mln 544 tys. zł.
"Dalej w kolejności jest Caritas Polska, który dostał nieco ponad 2 mln zł, Stowarzyszenie Parafiada, które również otrzymało nieco ponad 2 mln zł. Pozostałe organizacje otrzymywały już niższe kwoty" - powiedział Kowalski.
Jak poinformowała Kancelaria Senatu, dotacje przyznano na realizację 86 ofert w zakresie edukacji, na 84 – w zakresie kultury i promocji Polski oraz ochronę polskiego dziedzictwa kulturowego i historycznego, na 42 – w zakresie wzmacniania pozycji środowisk polskich i polonijnych w krajach zamieszkania, na 13 ofert w zakresie mediów polonijnych, 28 ofert w zakresie infrastruktury polonijnej i 16 ofert na pomoc charytatywną i socjalną.
Szef Kancelarii Senatu poinformował jednocześnie, że wyodrębniono kwestię procedowania dotacji dla inwestycji budowy Domu Polskiego we Lwowie, by - jak tłumaczył - jak najszybciej podpisać umowę i przekazać tegoroczną dotację na ten cel.
"Jest to jeden z priorytetów Polonii na całym świecie; jest to najważniejsze zadanie aktualnie do finansowania przez Senat, jeśli chodzi o zadania realizowane na Wschodzie. Zależy nam na tym, aby w tym roku bezproblemowo spożytkować zatwierdzoną przez Senat dotację wynoszącą 8,5 mln zł (...) i mocno przyspieszyć z realizacją tej inwestycji" - mówił szef Kancelarii Senatu.
Zapowiedział jednocześnie, że Senat jest gotowy, aby kwota dotacji na tę inwestycję była większa niż 8,5 mln zł. "Z oszczędności, które będziemy w stanie poczynić chcielibyśmy wygenerować dodatkowe środki na realizację tej inwestycji" - powiedział Kowalski.
Senat sprawował pieczę nad Polonią od 1989 r.; w 2012 r. pieniądze z budżetu na współpracę z Polakami za granicą przekazano Ministerstwu Spraw Zagranicznych. W 2016 r. środki wróciły do dyspozycji Senatu, ale były wydawane zgodnie z wynikami rozpisanego przez MSZ konkursu, na który przeznaczono ponad 60 mln zł; od 2017 r. całą pulą środków na Polonię zarządza Senat.