Za około trzy miesiące zacznie działać Turystyczny Fundusz Gwarancyjny. Odpowiadamy na wątpliwości związane z jego powstaniem:
Czy TFG odzyska wypłacone środki z masy upadłościowej touroperatora?
Jak zmieni się działalność Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki i Pośredników Turystycznych?
Co ze składką klienta w razie zawieszenia działalności biura?
Czy w przypadku, gdy w razie niewypłacalności biura podróży zajdzie konieczność uruchomienia środków z Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego, Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu będzie następnie przysługiwało w ramach postępowania upadłościowego touroperatora roszczenie o zwrot wypłaconej kwoty?
TAK Pieniądze z TFG będą przeznaczane na pokrycie kosztów i zwrot wpłat klientów na wykupione wycieczki, w sytuacji gdy inne zabezpieczenia finansowe, które posiadał touroperator, okażą się niewystarczające.
– Jeśli zajdzie konieczność wypłaty środków z TFG, to wówczas Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu, który ma zarządzać tym pierwszym funduszem, będzie przysługiwało roszczenie do masy upadłości organizatora turystyki lub pośrednika turystycznego o zwrot wypłaconych środków z TFG. Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny będzie miał zatem możliwość zgłoszenia wierzytelności w postępowaniu upadłościowym biura podróży – wyjaśnia adwokat Monika Pochopień-Mikołajczyk prowadząca własną kancelarię adwokacką. Taką regulację wprost przewidują nowe przepisy w art. 10e ust. 5 ustawy o usługach turystycznych.
W praktyce oznacza to, że opłacanie przez przedsiębiorcę składek na TFG nie wyłącza możliwości dochodzenia przez zarządzających tym funduszem zwrotu wypłaconych środków, gdy zajdzie konieczność uruchomienia gwarancji. Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny będzie więc występował po stronie wierzycieli w postępowaniu upadłościowym touroperatora. W opisywanym przypadku ustawodawca zastosował podobne rozwiązanie jak to, które od lat funkcjonuje w relacjach Bankowy Fundusz Gwarancyjny – upadły bank lub spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa.
Podstawa prawna
Art. 10c ust. 5 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 187) [przepis zacznie obowiązywać po upływie 14 dni od ogłoszenia ustawy nowelizującej].
Powołaniu TFG towarzyszy hasło, że konieczne jest zwiększenie bezpieczeństwa obrotu prawnego, którego uczestnikami są biura podróży. Tymczasem w Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki i Pośredników Turystycznych wciąż próżno szukać informacji o niewypłacalności touroperatora. Czy może coś w tej kwestii się zmieni?
TAK Ustawodawca decydując o stworzeniu TFG, wprowadza również inne środki mające poprawić jakość rynku wycieczek podróżniczych. Jednym z takich środków jest poprawa dostępności informacji o problemach z płynnością finansową organizatorów turystyki i pośredników turystycznych. Ale po kolei.
Informację o ogłoszeniu upadłości przedsiębiorcy działającego na rynku turystycznym można znaleźć, jak w przypadku wszystkich firm, w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (jednoosobowe biznesy) lub w Krajowym Rejestrze Sądowym (spółki). Dane na ten temat są tam przekazywane z urzędu przez sądy decydujące o otwarciu ogłoszeniu upadłości lub sanacji. Problem polega na tym, że tego typu wpisy odbywają się dopiero po przebrnięciu przez żmudne procedury biurokratyczne. Zanim do tego dojdzie, istnieje ryzyko, że nieuczciwi przedsiębiorcy mogą naciągać nieświadomych klientów i – mimo problemów – dalej sprzedawać wycieczki. Potrzeba szybszej informacji.
Ustawodawca zdecydował więc, że dane o problemach finansowych touroperatorów znajdą się również w prowadzonej przez ministra sportu i turystyki Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki i Pośredników Turystycznych. Do tej pory, mimo że taka ewidencja istniała, takie informacje nie były tam publikowane. A szkoda, bo rejestr jest dostępny łatwo online (www.turystyka.gov.pl) i bezpłatnie. Dzięki nowym przepisom w ewidencji pojawi się wzmianka o złożeniu przez danego touroperatora do marszałka województwa oświadczenia o niewypłacalności. W ten sposób zarówno konsumenci, jak i kontrahenci pogrążonego w problemach przedsiębiorcy dowiedzą się o utracie płynności finansowej jeszcze przed wszczęciem procedur sądowych związanych z upadłością. Wystarczy, że touroperator złoży wspomniane oświadczenie, które jest pierwszym formalnym sygnałem o jego kłopotach. Dzięki temu zainteresowani unikną zawierania umów z bankrutem.
Podstawa prawna
Art. 8 ust. 1 pkt 9, ust. 2-3 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 187) [przepis zacznie obowiązywać po upływie 3 miesięcy od ogłoszenia
ustawy nowelizującej].
Zgodnie z przepisami o Turystycznym Funduszu Gwarancyjnym raz wpłacona doń składka nie podlega zwrotowi nawet wtedy, gdy wycieczka, z tytułu której wniesiono daninę, nie doszła do skutku, bo np. została odwołana lub klient odstąpił od umowy. W takim przypadku składka jest zaliczana przez fundusz na poczet przyszłych należności. Czy ta regulacja obowiązuje również w przypadku zawieszenia działalności gospodarczej przez biuro podróży?
TAK – Nowelizacja ustawy nie określa tak szczegółowych kwestii, dlatego ten problem z całą pewnością rozwiąże dopiero praktyka sądowa – zaznacza adwokat Monika Pochopień-Mikołajczyk.
Co jest więc pewne? Otóż zgodnie z art. 10f ust. 2 ustawy o usługach turystycznych składka przekazana na TFG nie podlega zwrotowi. W przypadku składki odprowadzonej na imprezę turystyczną, która została odwołana przez touroperatora z powodu niewystarczającej liczby zgłoszeń, a także w razie rozwiązania lub odstąpienia od umowy przez klienta składka podlega zarachowaniu na poczet następnej należnej do przekazania składki.
– Ustawa nie wprowadza żadnych wyjątków w tym zakresie. Mając na względzie to, że zawieszenie działalności gospodarczej nie stanowi o jej przyszłym zakończeniu, nie można wykluczyć, iż przedsiębiorca po jej wznowieniu będzie świadczył dalsze usługi. Branża turystyczna z uwagi na swoją specyfikę może bowiem zakładać sezonowość świadczonych usług – tłumaczy mec. Pochopień-Mikołajczyk. – Dlatego sądzę, że z chwilą zawieszenia działalności gospodarczej, wpłacone składki również ulegają zarachowaniu na przyszłe należności. Uważam, że przedsiębiorca nie będzie mógł dochodzić zwrotu wpłaconych składek na podstawie okoliczności, iż jego działalność jest zawieszona – dodaje prawniczka.
Podstawa prawna
Art. 10f ust. 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 187) [przepis zacznie obowiązywać po upływie 3 miesięcy od ogłoszenia ustawy nowelizującej].
