Każda osoba zatrudniona na umowie o pracę ma prawo do skorzystania z L4, czyli zwolnienia chorobowego wystawionego przez lekarza. Mogą je również stosować osoby zatrudnione na umowę-zlecenie, które opłacają składki na ubezpieczenie zdrowotne. Kiedy można iść na L4 i z czym się to wiąże? Zapraszamy do lektury poniższego tekstu!

L4– jak dostać zwolnienie lekarskie?

Każda chorująca osoba powinna zadbać o swoje zdrowie i mieć na uwadze dobro swoich współpracowników. Dlatego w przypadku choroby nie powinna pojawiać się w biurze, by nie zarażać innych. Każdy pracownik, który jest objęty ubezpieczeniem zdrowotnym, może otrzymać od lekarza zaświadczenie o tymczasowej niezdolności do wykonywania obowiązków służbowych, której przyczyną jest choroba. Jeśli jesteś opiekunem dziecka, które zachorowało, masz też prawo do otrzymania "zwolnienia lekarskiego na dziecko".

Każde zwolnienie lekarskie musi wystawić lekarz. Byś mógł iść na L4, lekarz musi Cię zbadać i wystawić diagnozę, wedle której ze względu na stan zdrowia potrzebujesz odpoczynku od pracy zawodowej. Kłopoty ze zdrowiem mogą dotyczyć zarówno przypadłości fizycznych (np. przeziębienie, grypa), jak i psychicznych – pamiętaj, że zwolnienie lekarskie może również wystawić lekarz psychiatra (od 2022 roku można je uzyskać na skutek wypalenia zawodowego). W obecnych czasach możliwe jest również otrzymanie zwolnienia lekarskiego poprzez teleporadę.

L4 – jak działa zwolnienie elektroniczne?

Od 2018 roku lekarze nie wystawiają papierowych zwolnień chorobowych. Dlatego też "L4", choć wciąż używane w mowie potocznej, zastąpione zostało przez e-ZLA, zwolnienie elektroniczne. Jest to o tyle wygodne, że nie musisz osobiście dostarczać zwolnienia swojemu pracodawcy. Po wystawieniu e-ZLA przez lekarza informacja o Twoim zwolnieniu chorobowym automatycznie trafia do ZUS-u i firmy, w której masz umowę o pracę. Możesz oczywiście poprosić lekarza o wydruk zwolnienia w formie papierowej, a ten ma obowiązek Ci je przekazać.

Jeśli chcesz sprawdzić swoje zwolnienie lekarskie, możesz tego dokonać w Internetowym Koncie Pacjenta. Znajdziesz tam też swoje elektroniczne recepty i skierowania. Pracodawca otrzyma Twoje zwolnienie w systemie PUE (Platforma Usług Elektronicznych), którą prowadzi ZUS. Pracodawca nie ma jednak dostępu do kodu choroby, na podstawie której przyznano Ci L4.

L4 a wynagrodzenie chorobowe

Przebywając na L4 i będąc objętym ubezpieczeniem, przysługuje Ci wynagrodzenie chorobowe, a następnie zasiłek chorobowy. By móc korzystać z płatnego zwolnienia lekarskiego, musisz opłacać składki chorobowe – jeśli pracujesz na umowie o pracę, to opłacanie tej składki jest obowiązkowe. Wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy mogą pobierać wszyscy, którzy nieprzerwanie podlegali ubezpieczeniu przez 30 dni (pracownicy na etacie) oraz 90 dni (osoby pracujące na umowie-zlecenie opłacające składki chorobowe).

Początkowo (przez 33 dni choroby w roku kalendarzowym) to pracodawca wypłaca wynagrodzenie chorobowe. Jeśli jednak pracownik przez dłuższy czas nie może pojawić się w pracy, obowiązek wypłacania mu wynagrodzenia (od 34. dnia choroby) przechodzi na ZUS – wtedy mówimy o zasiłku chorobowym. Pracownik w Polsce może przebywać na zwolnieniu lekarskim maksymalnie przez sześć miesięcy, 182 dni. W przypadku ciąży pracownicy może ona być nieobecna w pracy maksymalnie 270 dni. Jeśli przebywało się na zwolnieniu chorobowym w momencie wypowiedzenia i okres ten zakończył się, ale L4 jeszcze trwa, to obowiązek wypłaty wynagrodzenia chorobowego przechodzi na ZUS.

W zależności od przyczyny nieobecności w pracy różnić się mogą kwoty wypłacane jako wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy. Najczęściej jest to 80% stałego wynagrodzenia – w przypadku choroby lub zwolnienia lekarskiego ze względu na chore dziecko. 100% wynagrodzenia przysługuje osobom w ciąży i tym, które uległy wypadkowi podczas pracy. Na 70% mogą liczyć osoby przebywające w szpitalu, zaś 60% przysługuje kobietom po upływie okresu urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze.

Czego nie robić na L4?

Pamiętaj, że tak zwane L4 ma być czasem rekonwalescencji i powrotu do zdrowia. Dlatego lepiej w czasie choroby nie podróżuj, nie bierz dodatkowych zleceń zarobkowych ani nie kończ remontu mieszkania. Zarówno pracodawca, jak i ZUS mają bowiem prawo skontrolować poczynania pracownika i ubezpieczonego. Podczas wystawiania zaświadczenia lekarskiego w e-ZLA podaje się miejsce, w którym będzie się przebywało podczas zwolnienia. Jeśli pracodawca lub wydelegowana przez niego osoba, nie zastanie tam pracownika na zwolnieniu chorobowym, ten będzie się musiał tłumaczyć z nieobecności (czasem jest ona usprawiedliwiona np. wizytą u lekarza).

O zmianie miejsca pobytu podanego w zwolnieniu należy poinformować ZUS i pracodawcę. Wykonywanie innych prac i wykorzystanie zwolnienia lekarskiego w celach innych niż powrót do zdrowia mogą prowadzić do utraty prawa do zasiłku chorobowego za cały okres przerwy od pracy, a nawet do zwolnienia dyscyplinarnego.

Korzystaj z L4 zgodnie z przeznaczeniem!

Przebywanie na zwolnieniu lekarskim, zwanym potocznie L4, to prawo każdego pracownika zatrudnionego na umowie o pracę oraz na umowie zleceniu (pod warunkiem opłacania składek chorobowych). Gdy lekarz orzeknie, że pracownik jest niezdolny do wykonywania pracy zawodowej ze względu na stan zdrowia (zarówno fizyczny, jak i psychiczny), musi on przebywać na płatnym zwolnieniu chorobowym w miejscu, które podał podczas wizyty lekarskiej.

Pracodawca i ZUS mają prawo sprawdzić, jak przebiega rekonwalescencja ubezpieczonego pracownika i czy w tym czasie nie podejmuje on działań niezgodnych z zaleconym przez lekarza odpoczynkiem. Obecnie papierowe zwolnienia lekarskie zastąpione zostały przez zwolnienia elektroniczne, które lekarz przesyła bezpośrednio do ZUS i pracodawcy.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat L4 i innych zwolnień przysługujących pracownikom, skorzystaj z fachowych porad publikowanych w specjalistycznych serwisach poświęconych zagadnieniom HR-owym. Solidną dawkę wiedzy znajdziesz np. na blogu Zawodowo.OLX.