Czytelnik otrzymał od przedsiębiorcy telekomunikacyjnego umowę do podpisania, która obliguje go do udostępnienia miejsca na działce pod budowę telekomunikacyjnej podbudowy słupowej. Cała procedura ma się odbyć nieodpłatnie, bez żadnych rekompensat dla właściciela nieruchomości. Czy w takim przypadku można żądać zmian w zapisach umowy czy też np. ustalić warunki służebności przesyłu bądź odszkodowania za umiejscowienie takiej infrastruktury na działce?
Komentarz - Maja Graczyk, prawnik w Gardocki i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni
Nieodpłatny dostęp do nieruchomości
Dostęp do nieruchomości na podstawie art. 30 ust. 3a ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (dalej: ustawa) jest nieodpłatny, jednakże przedsiębiorca telekomunikacyjny powinien ponieść koszty związane z udostępnieniem nieruchomości w celu wykorzystywania istniejącego przyłącza telekomunikacyjnego lub istniejącej instalacji telekomunikacyjnej budynku albo doprowadzenia do budynku przyłącza telekomunikacyjnego lub wykonania instalacji telekomunikacyjnej budynku, w tym przywrócenia stanu pierwotnego oraz koszty utrzymania udostępnionego przyłącza, instalacji, całości lub części kabla, w szczególności koszty energii elektrycznej oraz najmu powierzchni, jeżeli takową powierzchnię najmuje.
Za co musi zapłacić przedsiębiorca?
Odpłatne jest natomiast korzystanie z nieruchomości (art. 33 ust. 2 ustawy). Ustawa nie reguluje jednak wysokości wynagrodzenia czy też opłaty z tego tytułu ani sposobu ich wyliczenia, pozostawiając ustalenia w tym zakresie stronom umowy. Wynagrodzenie może być jednorazowe, ale może być także ustalone jako należność okresowa.
/>
Istotnym jest, że obowiązek umożliwienia operatorom umieszczenia na nieruchomości obiektów i urządzeń infrastruktury telekomunikacyjnej istnieje tylko wtedy, gdy nie uniemożliwia to racjonalnego korzystania z nieruchomości, w szczególności nie prowadzi do istotnego zmniejszenia wartości nieruchomości (art. 33 ust. 1 ustawy).
Odpłatność o której mowa, dotyczy korzystania z umieszczonych na nieruchomości obiektów i urządzeń infrastruktury telekomunikacyjnej, tj. słupy telekomunikacyjne, wieże, maszty, kable czy przewody w celu niezwiązanym z zapewnieniem telekomunikacji w budynku znajdującym się na tej nieruchomości, w szczególności instalowania urządzeń telekomunikacyjnych, przeprowadzania linii kablowych pod nieruchomością, umieszczania tabliczek informacyjnych o urządzeniach, a także ich eksploatację i konserwację. Chodzi zatem o korzystanie z nieruchomości w innych celach niż zapewnienie jej dostępu do telekomunikacji.
Kluczowa są zapisy umowy
Umowa określająca warunki korzystania z nieruchomości może przybrać formę umowy zobowiązaniowej (np. najmu, użyczenia), jak również umowy ustanawiającej ograniczone prawo rzeczowe (np. użytkowanie, służebność przesyłu)[1]. Umowa taka stanowi niejako rekompensatę za posadowienie na naszej działce infrastruktury telekomunikacyjnej.
Jeżeli w terminie 30 dni od dnia wystąpienia przez operatora z wnioskiem o zawarcie umowy nie zostanie ona zawarta, stosuje się odpowiednio przepisy art. 124 i art. 124a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.
Co z odszkodowaniem?
Odszkodowanie za słupy energetyczne posadowione na działce przysługuje w przypadku bezumownego korzystania z gruntu. W celu dochodzenia odszkodowania należy ustalić kto jest właścicielem słupa i linii energetycznych oraz potwierdzić, że korzystanie z naszej działki jest faktycznie bezumowne tj. bez żadnego tytułu prawnego.
[1] Art. 33 WspTelekomU Grossmann 2013, wyd. 1/T. Grossmann, Legalis.