Zgodnie z regulaminem pracy każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin. Pracodawca odmówił pracownikowi możliwości skorzystania z tego zapisu, zasłaniając się kodeksem pracy. Czy miał do tego prawo?
Adam Brzeziński, adwokat w kancelarii Salans
W przedstawionej sytuacji zachodzi konflikt norm kodeksu pracy oraz obowiązującego w danym przedsiębiorstwie regulaminu pracy. Mimo że przepisy kodeksu mają powszechne zastosowanie – są co do zasady normami o charakterze semiimperatywnym – oznacza to, że strony stosunku pracy mogą bowiem wprowadzać do umowy o pracę (i innych aktów kreujących stosunek pracy) tylko postanowienia tak samo korzystne lub korzystniejsze niż wynikające z przepisów prawa pracy, nie mogą natomiast zawierać zapisów mniej korzystnych. Zgodnie z opisaną powyżej zasadą ujętą w art. 18 k.p. można wprowadzać do treści stosunku pracy świadczenia korzystniejsze niż zawarte w przepisach prawa pracy, można też wprowadzać do treści stosunku pracy świadczenia korzystne dla pracownika nieprzewidziane w powszechnie obowiązujących przepisach prawa pracy, można wreszcie gwarantować dodatkowe składniki wynagrodzenia.
Tym samym zmiana powszechnie obowiązujących przepisów (w tym przypadku była to zmiana kodeksu pracy) nie powoduje automatycznie pogorszenia warunków zatrudnienia ustanowionych w przepisach wewnętrznych obowiązujących u danego pracodawcy. Zatem jeżeli regulamin pracy przewiduje, że pracownik jest uprawniony do odebrania w danym okresie rozliczeniowym dnia wolnego za święto, pracodawca nie może jednostronnie zmienić takiej praktyki, powołując się na powszechnie obowiązujące przepisy kodeksu pracy.
W sytuacji gdy pracodawca chciałby dopasować regulamin pracy do powszechnie obowiązujących przepisów, powinien zastosować procedurę zmiany regulaminu pracy. Zmiana wchodzi w życie po dwóch tygodniach od podania jej do wiadomości pracowników w sposób przyjęty u danego pracodawcy. Pracodawca nie jest ograniczony w zakresie wprowadzonych zmian w regulaminie pracy, jednak aby je skutecznie egzekwować, musi wprowadzić je, stosując właściwe procedury.