W 2022 r. daninę solidarnościową od dochodów za 2021 r. zapłaciło prawie 7 proc. mniej podatników PIT niż rok wcześniej – wynika z danych Ministerstwa Finansów udostępnionych DGP.

Kwota, która trafiła do budżetu państwa z tego tytułu, jest natomiast niewiele mniejsza niż w 2021 r. Wyniosła prawie 2,6 mld zł
Niewykluczone, że wpływ na tegoroczny spadek liczby osób płacących tę daninę miało przejście niektórych milionerów z klasycznego PIT na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Przychody objęte tym ryczałtem nie podlegają daninie solidarnościowej i w tym Michał Rodak, doradca podatkowy w Grant Thornton, upatruje jeden z powodów zmniejszenia się w 2022 r. liczby podatników, którzy musieli zapłacić tę daninę.
Ekspert przypomina, że od 1 stycznia 2021 r. z przepisów znikło wiele ograniczeń dotyczących stosowania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Przede wszystkim jednak limit przychodów (za poprzedni rok) umożliwiających wybór ryczałtu zwiększył się ośmiokrotnie - z 250 tys. euro do 2 mln euro.
- Dzięki temu część milionerów w 2021 r. mogła przejść na ryczałt i uniknąć w 2022 r. obowiązku płacenia 4-procentowej daniny solidarnościowej - mówi ekspert.
Zastrzega, że mogą być też inne powody spadku liczby podatników płacących tę daninę - chociażby zmiana rezydencji podatkowej, a co za tym idzie, brak obowiązku deklarowania przychodów przed polskim fiskusem.
Na inny możliwy powód wskazuje Anita Gołębiewska z Ogólnopolskiej Sieci Certyfikowanych Biur Rachunkowych. - Dane statystyczne mogą natomiast sugerować, że część polskich milionerów zdecydowała się zmienić formę prowadzenia biznesu na taką, która uchroni przed płaceniem daniny solidarnościowej - mówi ekspertka (patrz: komentarz w ramce).
Fikcyjna korekta Polskiego Ładu. Zaliczki na PIT wciąż liczone dwa razy
Fikcyjna korekta Polskiego Ładu. Zaliczki na PIT wciąż liczone dwa razy

Zobacz również
Zwraca też uwagę, że danina nie obejmuje dochodów objętych ulgą IP Box (tj. 5-proc. stawką PIT lub CIT od dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej). Dlatego w dobrej sytuacji są np. programiści oraz przedsiębiorcy zarabiający na wynalazkach, wzorach przemysłowych, którzy stosują tę ulgę.
2,6 mld zł
W 2022 r. podatnicy wpłacili, na podstawie swoich dochodów za 2021 r., prawie 2 mld 506 mln zł daniny solidarnościowej. Dla porównania w 2021 r. wpływy budżetu z tego tytułu wyniosły 2 mld 579 mln zł, czyli o 73 mln zł więcej. Natomiast dwa lata wcześniej było to 1 mld 835 mln zł.
Przypomnijmy, że daninę solidarnościową płacą osoby, u których suma dochodów podatkowych za poprzedni rok przekroczyła 1 mln zł. Takich osób, które w tym roku złożyły deklarację DSF-1 na podstawie dochodów za 2021 r., było prawie 37,9 tys. W ubiegłym roku było ich więcej - ponad 40,7 tys., a dwa lata temu niecałe 34,5 tys.
Od jakich dochodów
Danina solidarnościowa wynosi 4 proc. od nadwyżki ponad 1 mln zł. Mimo że jest obliczana na podstawie dochodów za rok poprzedni (wynikających z rocznego zeznania PIT), to samą deklarację DSF-1 składa się za rok bieżący, do 30 kwietnia (zgodnie z art. 30h ust. 4 ustawy o PIT).
Chodzi tu o dochody:
  • opodatkowane według skali podatkowej np. z pracy, emerytury (tj. rozliczane na formularzach: PIT-40A, PIT-36 i PIT-37),
  • z niektórych zysków kapitałowych, np. z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, gdy podatek według stawki 19 proc. jest wykazywany w zeznaniu PIT-38,
  • z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz z działów specjalnych produkcji rolnej, gdy podatek według stawki 19 proc. jest wykazywany w zeznaniu PIT-36L,
  • z zagranicznej jednostki kontrolowanej, gdy 19-proc. podatek jest wykazywany w zeznaniu PIT-CFC. ©℗
Danina solidarnościowa w liczbach
Danina za dany rok na podstawie dochodów podatników uzyskanych w roku poprzednim
2020 r. 2021 r. 2022 r.*
Liczba podatników, którzy zapłacili daninę solidarnościową 34 487 40 711 37 871
Kwota wpłaconej daniny solidarnościowej 1 835 125 370 zł 2 579 456 512 zł 2 505 884 208 zł
* dane na 21 czerwca 2022 r. (mogą ulec zmianie w razie złożenia przez podatników ewentualnych korekt deklaracji DSF-1)
Źródło: Ministerstwo Finansów
OPINIA
Podatnicy szukają w internecie, jak uniknąć daniny
ikona lupy />
Anita Gołębiewska dyrektor zarządzający Ogólnopolskiej Sieci Certyfikowanych Biur Rachunkowych (OSCBR) / Materiały prasowe
Wprowadzenie daniny solidarnościowej zdecydowanie nie jest w smak polskim milionerom. Oto, jak jej uniknąć, pytają nie tylko księgowych idoradców podatkowych, ale też szukają odpowiedzi winternecie. Portal AnswerThePublic zaraportował, że jednymi z najpopularniejszych haseł wyszukiwania wGoogle iBing, związanych znową daniną są: „jak uniknąć daniny solidarnościowej, jak ją ominąć, nie płacić, zoptymalizować”.
Warto zaznaczyć, że obecnie najpopularniejszą metodą jest zmiana formy prowadzenia firmy z działalności gospodarczej na formę prawną, czyli spółkę zo.o. lub komandytową. Zgodnie z raportem „Informacja opodmiotach gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON” (źródło: https://stat.gov.pl/), wlutym imarcu 2022 r. nastąpił widoczny wzrost rejestracji spółek handlowych. Może to sugerować, że część polskich milionerów zdecydowała się zmienić formę prowadzenia biznesu na taką, która uchroni przed płaceniem daniny solidarnościowej. Na ryczałt, który wyłącza daninę, przeszły m.in. osoby zdziałalnością MLM (z ang. Multi Level Marketing), które zarabiają na prowizjach zbudowania struktur sprzedaży bezpośredniej.
W dobrej sytuacji są też twórcy prowadzący własny biznes, czyli przede wszystkim programiści oraz przedsiębiorcy zarabiający na wynalazkach, wzorach przemysłowych iużytkowych, atakże produktach leczniczych, którzy stosują preferencyjną 5-proc. stawkę PIT (ulga IP Box). Fiskus potwierdził, że dochodów objętych tą ulgą nie uwzględnia się przy liczeniu daniny solidarnościowej. Podatku nie zapłacą również rentierzy zdochodami pasywnymi.
Niestety podatku nie da się uniknąć, rozliczając się wspólnie zmałżonkiem.