Odliczenia, które możemy uwzględnić w zeznaniu rocznym PIT, dzielą się na zmniejszające dochód bądź obniżające podatek. Korzystając z preferencji, trzeba uważać na limity i pamiętać o załącznikach.

Czy zawsze obowiązuje górna granica odliczenia

Podatniczka jest osobą niepełnosprawną (I stopień niepełnosprawności). W rozliczeniu PIT za 2013 r. chciałaby uwzględnić wydatki na leki, dojazdy samochodem na zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne oraz zakup wózka inwalidzkiego. Czy będzie mogła ująć wszystkie te koszty w wysokości faktycznie poniesionej?
Zanim podatnik skorzysta z jakiejkolwiek ulgi w PIT, powinien upewnić się, czy nie ograniczają go limity odliczeń. Są one określane kwotowo lub procentowo. Z pytania wynika, że podatniczka ponosiła koszty związane z niepełnosprawnością objęte ulgą rehabilitacyjną. Wydatki uprawniające do skorzystania z tej preferencji dzielą się na nielimitowane – co oznacza, że odliczeniu podlega cała wydana kwota – i takie, które można odpisać od dochodu tylko do ustawowego limitu. Podatniczka poniosła jedne i drugie.
Szczególny przypadek stanowią wydatki na leki (przepisane przez lekarza specjalistę). Można je odpisać w wysokości równej różnicy między faktycznymi kosztami zakupu leków w danym miesiącu a kwotą 100 zł. Podlegające potrąceniu nadwyżki ustala się więc miesięcznie. Następnie uzyskane kwoty (za poszczególne miesiące) należy zsumować i łączną wartość wpisać w zeznaniu rocznym.
Nielimitowane są m.in. wydatki na sprzęt niezbędny z uwagi na niepełnosprawność. Zatem cała kwota przeznaczona na zakup wózka inwalidzkiego pomniejszy dochód. Wyjątkiem od zasady pełnego odliczenia są przypadki, w których podatnik korzysta z dofinansowania do zakupu sprzętu (chodzi o dopłaty z funduszy wymienionych w art. 26 ust. 7b ustawy o PIT, np. z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Narodowego Funduszu Zdrowia czy zakładowych funduszy rehabilitacji). Wówczas odliczeniu podlega tylko różnica między wydatkami a kwotą sfinansowaną lub zwróconą.
Limit kwotowy dotyczy z kolei kosztów dojazdów na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne. Maksymalna roczna ulga z tego tytułu to 2280 zł. Aby możliwe było skorzystanie z odliczenia, samochód osobowy musi być własnością lub współwłasnością osoby niepełnosprawnej (wymagana jest I lub II grupa inwalidztwa) korzystającej z preferencji.
Generalnie, aby ulga rehabilitacyjna miała zastosowanie, należy mieć dokumenty stwierdzające poniesienie wydatków. Powinno z nich wynikać, kto, komu, ile i za co zapłacił (wymogi te spełniają np. faktura, rachunek imienny czy potwierdzenie przelewu). Także od tej reguły są odstępstwa. Dokument taki będzie wymagany np. przy odliczaniu kosztów leków czy zakupu sprzętu, ale już nie dojazdów na zabiegi. Podatniczka nie musi więc posiadać faktur wskazujących, ile wydała na paliwo. Jednak na żądanie organu podatkowego będzie musiała przedstawić dokument potwierdzający zlecenie i odbycie niezbędnych zabiegów leczniczo-rehabilitacyjnych.
Każdy poniesiony wydatek, który chcemy odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej, trzeba zatem ocenić zarówno pod względem wysokości dopuszczalnego odpisu, jak i wymogów dokumentacyjnych.
Podstawa prawna
Art. 26 ust. 7a, ust. 7c, ust. 7d ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Czy trzeba posiadać zaświadczenia

Rodzice zastępczy zamierzają skorzystać z ulgi na 20-letnią podopieczną. Czy w tym celu muszą posiadać jakieś zaświadczenia?
Przy czym stosowne dokumenty podatnik ma obowiązek przedstawić dopiero na żądanie organów podatkowych.
W przypadku ulgi prorodzinnej ustawodawca wymaga okazania zaświadczeń, oświadczeń lub innych dowodów niezbędnych do ustalenia prawa do odliczenia. Powinny one potwierdzać spełnienie wymogów zarówno przez podatnika, jak i dziecko, na które przysługuje ulga. Jeśli preferencję w zeznaniu podatkowym uwzględnia rodzic zastępczy, prawo do odliczenia udokumentuje odpisem orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umową zawartą ze starostą – w zależności od tego, na jakiej podstawie piecza zastępcza została ustanowiona.
Jeśli chodzi o dzieci, to rodzaj przedstawianych dokumentów zwykle będzie uzależniony od tego, czy są one małoletnie, czy już ukończyły 18 lat. W pierwszym wypadku do potwierdzenia prawa do ulgi wystarczy akt urodzenia, jeśli natomiast dziecko jest pełnoletnie – należy dodatkowo potwierdzić, że się uczy. Ulga prorodzinna przysługuje bowiem na pełnoletnie dzieci do ukończenia 25. roku życia, ale tylko uczące się. Rodzic, na żądanie urzędnika, powinien więc postarać się o zaświadczenie o uczęszczaniu takiego dziecka do szkoły. W przypadku podatników – rodziców zastępczych nie powinno być zresztą większych wątpliwości co do tego, że ich pełnoletni podopieczny kontynuuje naukę. Zasadą jest bowiem, że dziecko, które osiągnęło pełnoletniość, może nadal pozostawać w rodzinie zastępczej – do ukończenia 25. roku życia – pod warunkiem jednak, że się uczy.
Podstawa prawna
Art. 27f ust. 5 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).
Art. 275 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.).
Art. 37 ust. 2 ustawy z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 135 z późn. zm.).

Czy wszystkie ulgi odlicza się od dochodu

Podatniczka rozlicza się wspólnie z mężem. W lipcu 2013 r. zostali rodzicami i chcieliby skorzystać z ulgi prorodzinnej. Mają też prawo do odliczenia wydatków na internet, z którego wcześniej nie korzystali. Dodatkowo mąż – jako honorowy krwiodawca – oddał w ubiegłym roku krew. Czy wszystkie te odliczenia pomniejszą dochód?
Z wymienionych preferencji odliczeniu od dochodu podlegają ulga internetowa oraz dla honorowych krwiodawców (będąca rodzajem ulgi z tytułu przekazywania darowizn na określone cele). Odpisuje się je od dochodu, a więc od kwoty uzyskanej po pomniejszeniu przychodu o koszty jego uzyskania. Na tym samym etapie odlicza się też m.in. składki na ubezpieczenia społeczne, a w efekcie – uzyskuje podstawę obliczenia podatku. Inny charakter ma ulga prorodzinna, która pomniejsza podatek obliczony według skali i obniżony o kwotę składki zdrowotnej.
Podatnicy, którzy dotychczas nie korzystali z ulgi na internet, mogą to zrobić w rozliczeniu za dwa kolejne lata podatkowe. Odlicza się wydatki faktycznie poniesione, nie więcej jednak niż 760 zł za dany rok. Jeśli z odpisu korzystają małżonkowie, limit ten może zostać podwojony, o ile oboje ponosili odpowiednie wydatki i są w stanie to udokumentować. Ulga prorodzinna na jedno dziecko wynosi 92,67 zł miesięcznie. Jeśli podatnicy zostali rodzicami w lipcu, uwzględnią sześć miesięcy (od lipca do grudnia, tj. w sumie 556,02 zł), pod warunkiem że ich łączny dochód nie przekroczył 112 tys. zł. Natomiast wartość darowizny w przypadku krwi oblicza się, mnożąc jej oddaną ilość (w litrach) przez 130 zł (wysokość ekwiwalentu pieniężnego za litr pobranej krwi).
Podstawa prawna
Art. 26 ust. 1, art. 27f ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Czy zawsze konieczne są dwa załączniki

Małżonkowie korzystają z kilku ulg podatkowych, zarówno takich, które wykazuje się w załączniku PIT/O (prorodzinna oraz internetowa), jak i takich, które obejmuje PIT/D (odsetkowa). Czy małżonkowie zawsze składają po dwa takie załączniki?
PIT/O to informacja o odliczeniach dokonywanych zarówno od dochodu, np. ulga internetowa, jak i od podatku, np. odliczenie na dzieci. Liczba składanych załączników zależy od tego, czy małżonkowie rozliczają się razem, czy osobno. Wniosek o łączne opodatkowanie małżonkowie mogą złożyć w PIT-37 lub PIT-36. Jeśli mąż i żona wybiorą ten sposób rozliczeń, to składają jeden wspólny formularz PIT/O. Jeśli przy tym oboje korzystają z ulg (np. dzielą się ulgą na dziecko), to wypełniają odpowiednie pozycje „podatnik” oraz „małżonek”. Natomiast gdy małżonkowie rozliczają się indywidualnie i każde z nich korzysta z preferencji, to każde też dołącza do swojego zeznania załącznik PIT/O.
Inaczej jest w przypadku formularza PIT/D, przeznaczonego dla osób uwzględniających w rocznym PIT tzw. stare ulgi mieszkaniowe (na zasadzie praw nabytych). Dotyczy to m.in. ulgi odsetkowej. Małżonkowie – bez względu na sposób rozliczenia rocznego (razem lub osobno) – składają jeden PIT/D (podając w nim dane obojga). Dołącza się go do PIT męża lub żony. Jeśli zeznanie za 2013 r. jest pierwszym, w którym podatnicy uwzględnią ulgę odsetkową, to trzeba do niego jeszcze dołączyć oświadczenie PIT-2K. Formularz ten składa się z tym zeznaniem, do którego dołączony został PIT/D.
Podstawa prawna
Art. 6, art. 45 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Czy dla darowizn jest stosowany wspólny limit

Podatnik przekazał w ubiegłym roku kilka darowizn pieniężnych, w tym fundacjom i miejscowej parafii. Chciałby pomniejszyć dochód o ich wartość. Czy w tym wypadku został przewidziany maksymalny próg odliczenia?
Ustawa o PIT mówi o różnych darowiznach podlegających odliczeniu od dochodu. Chodzi o darowizny na cele pożytku publicznego, przekazane organizacjom prowadzącym działalność w tym zakresie (np. fundacji), na cele kultu religijnego (np. remont kościoła, zakup szat liturgicznych) oraz krwiodawstwa. Odliczona kwota nie może przekroczyć 6 proc. dochodu. Zdarza się tak, że podatnicy przekazują kilka darowizn na różne cele. W takiej sytuacji 6-proc. limit dotyczy wszystkich darowizn łącznie. Na marginesie warto wspomnieć, że jest jeszcze możliwość przekazywania nielimitowanych darowizn na działalność charytatywno-opiekuńczą kościelnych osób prawnych.
Aby odliczyć darowiznę pieniężną, należy posiadać dowód wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego. Oprócz numeru tego rachunku powinny z niego jednoznacznie wynikać takie dane, jak: nazwisko darczyńcy, kwota darowizny oraz cel, na jaki ją przekazano.
Dokumenty potwierdzające prawo do ulg należy przechowywać do momentu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Jest to 5 lat, licząc od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku. Urząd skarbowy może w tym czasie zweryfikować, czy podatnik rzeczywiście miał prawo do ulgi oraz czy dokonał odliczenia w prawidłowej wysokości.
Podstawa prawna
Art. 26 ust. 1 pkt 9 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).
Art. 70 ust. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.).